احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي

مطابق نظر آيت الله خامنه اي

جاهايى كه فقط قضا واجب است

کسى که در روز ماه رمضان نيّت روزه نمى‌‌کند، يا از روى ريا روزه مى‌‌گيرد ولى هيچ‌يک از کارهايى را که موجب باطل شدن روزه است انجام نمى‌‌دهد، قضاى آن روز بر او واجب است ولى کفاره واجب نيست.

260. کسى که در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش کرده و با حال جنابت يک يا چند روز، روزه بگيرد قضاى آن روزها بر او واجب است.

261. اگر در سحر ماه رمضان بدون اينکه تحقيق کند صبح شده يا نه، کارى که روزه را باطل مى‌‌کند انجام دهد، سپس معلوم شود که در آن هنگام صبح شده بوده است، بايد قضاى آن روز را بگيرد. ولى اگر تحقيق کند و بداند که صبح نشده و چيزى بخورد، و بعد معلوم شود که صبح بوده است قضاى آن روز بر او واجب نيست.

262. اگر در روز ماه رمضان بخاطر تاريکى هوا يقين کند که مغرب شده يا کسى که خبر او شرعاً حجت است بگويد مغرب شده، و افطار کند سپس معلوم شود که هنوز در آن هنگام مغرب نبوده است، بايد قضاى آن روز  را بجا آورد.

263. اگر بر اثر ابر گمان کند که مغرب شده و افطار کند، بعد معلوم شود که مغرب نبوده است، قضاى آن روز بر او واجب نيست.

264. در سحر ماه رمضان تا وقتى يقين به طلوع فجر نکرده است مى‌‌تواند کارهايى را که موجب باطل شدن روزه است انجام دهد ولى اگر بعداً معلوم شد که در آن هنگام صبح شده بوده است حکم آن گفته شد*.

265. در روز ماه رمضان تا وقتى يقين به فرا رسيدن مغرب نکرده باشد نمى‌‌تواند افطار کند و اگر با يقين به مغرب افطار کرد بعد معلوم شد که مغرب نشده بوده است، حکم آن در مسائل قبل**گفته شد.

* مسأله 261
**مسأله 262 و 263

266. اگر روزه‌دار در هنگام وضو برای نماز واجب  قدرى آب در دهان بگرداند و مضمضه کند،  و آب بى‌اختيار فرو داده شد، روزه‌اش صحيح است و قضا بر او واجب نيست. ولی در غير وضوی نماز واجب، احتياط واجب آن است که قضا نمايد.

………………………………………

احکام قضاى روزه

کسى که يک يا چند روز بيهوش و در حال اغماء بوده و روزه‌ى واجب از او فوت شده، لازم نيست قضاى روزه‌ى آن روزها را به جا آورد.

268. کسى که بخاطر مستى روزه از او فوت شده، مانند اينکه بر اثر مستى نيّت روزه نکرده هر چند همه‌ى روز را امساک کرده باشد، قضاى روزه‌ئى که از او فوت شده واجب است.

269. کسى که نيّت روزه کرده ولى سپس مست شده و همه يا بخشى از روز را با حال مستى گذارنيده بنا به احتياط بايد روزه‌ى آن روز را قضا کند، مخصوصاً در مستى‌هاى شديد که موجب زائل شدن عقل است. و در اين مسئله و مسأله‌ى قبل فرقى نيست ميان اين‌که صَرف ماده‌ى سکرآور براى او حرام باشد يا به‌خاطر بيمارى يا بى‌اطلاعى از موضوع، حلال بوده باشد.

270. زن بايد ايامى‌ را که بخاطر عادت ماهيانه و يا زايمان روزه نگرفته پس از ماه رمضان قضا کند.

271. کسى که چند روز از ماه رمضان را بخاطر عذرى روزه نگرفته، و تعداد آن روزها را نمى‌‌داند مثلاً نمى‌‌داند که آيا در روز بيست و پنجم ماه رمضان به سفر رفته تا روزهايى که از او فوت شده مثلاً شش روز باشد يا در روز بيست و ششم رفته که پنج روز باشد، مى‌‌تواند مقدار کمتر را قضا کند و اما در صورتى که هنگام شروع عذر (مثلاً سفر) را مى‌‌داند، مثلاً مى‌‌داند که در روز پنجم ماه به سفر رفته ولى نمى‌‌داند که در شب دهم برگشته تا پنج روز فوت شده باشد يا شب يازدهم برگشته تا شش روز فوت شده باشد، در اين صورت احتياط آن است که مقدار بيشتر را قضا کند.

272. اگر از چند ماه رمضان روزه‌ى قضا داشته باشد، قضاى هر کدام را که اول بگيرد مانع ندارد، ولى‌ اگر وقت قضاى آخرين ماه رمضان تنگ باشد، مثلاً پنج روز از رمضان آخر قضا داشته باشد و پنج روز هم به ماه رمضان باقى مانده باشد در اين صورت احتياط آن است که قضاى رمضان آخر را بگيرد.

273. کسى که قضاى روزه‌ى ماه رمضان را مى‌‌گيرد در صورتى که وقت قضاى او تنگ نباشد مى‌‌تواند پيش از ظهر روزه‌ى خود را باطل کند، و اگر وقت تنگ است يعنى فقط به عدد روزهاى قضا تا ماه رمضان آينده وقت دارد، احتياط آن است که روزه را در پيش از ظهر هم باطل نکند.

274. کسى که به‌خاطر بيمارى روزه ماه رمضان را نگرفته، اگر بيمارى‌اش تا ماه رمضان آينده ادامه يافت، قضاى رمضانِ گذشته از او ساقط مى‌‌شود و بايد براى هر روز يک مدّ طعام بدهد.

275. کسى که بخاطر سفر، روزه‌ى ماه رمضان را نگرفته، اگر تا ماه رمضان سال بعد در وضعيت سفر باشد قضاى رمضان گذشته از او ساقط نمى‌‌شود و بايد بعداً آن را به‌جا آورد، و احتياط مستحب آن است که کفاره (يک مدّ طعام برای هر روزه) نيز بدهد.

276. اگر در ماه رمضان به‌سبب عذرى روزه نگيرد و بعد از رمضان عذر او برطرف شود و با اين حال قضاى روزه‌ى خود را بجا نياورد تا ماه رمضان آينده فرا برسد، بايد روزه را قضا کند و براى هر روز يک (مدّ) طعام بدهد.

277. اگر قضاى روزه‌ى رمضان را چند سال به تأخير بيندازد بايد قضا را بگيرد و بخاطر تأخير از سال اول کفاره (يک مدّ طعام) بدهد، ولى بخاطر تأخير سال‌هاى بعد چيزى بر او واجب نمى‌‌شود.

278. کسى که بايد براى هر روز يک مدّ طعام بدهد مى‌‌تواند کفاره‌ى چند روز را به يک فقير بدهد.

279. اگر پدر و نيز بنابر احتياط واجب، مادر روزه‌ى خود را به‌خاطر عذرى ـ غير از سفر ـ به‌جاى نياورده و با اين‌که مى‌‌توانسته آن را قضا کند، قضا نيز نکرده است بر پسر بزرگتر آنان واجب است که پس از مرگ آنان خودش يا بوسيله‌ى اجير، قضاى‌ آن روزه را به‌جا بياورد. و اما آنچه به‌خاطر سفر به‌جا نياورده‌اند واجب است حتى در صورتى که فرصت و امکان قضا را هم نيافته‌اند، آن را قضا کند.

280. روزه‌هايى را که پدر و مادر عمداً به‌جا نياورده‌اند بنابر احتياط بايد بوسيله‌ى پسر بزرگتر ـ شخصاً يا با گرفتن اجير ـ قضا شود.

روزه مستحبى و نذرى با داشتن روزه قضا 

281. آيا کسى که روزه واجب بر گردن اوست مى‌‌تواند روزه مستحبى بگيرد؟
ج) كسى كه روزه قضای ماه رمضان بر گردن اوست نمى‌‌تواند روزه مستحبى بگيرد.

282. کسى که قضاى روزه ماه رمضان بدهکار است، آيا مى‌‌تواند روزه نذر کند؟
ج) اگر قصد داشته باشد که روزه نذرى را بعد از روزه قضا بگيرد نذرش صحيح است.

قضاى روزه‌هاى فوت شده در سفر

283. هجده روز روزه به علت مسافرت در ماه رمضان براى انجام مأموريت دينى بر عهده‌‏ام مى‌‏باشد، وظيفه من چيست؟ آيا قضاى آن‌ها بر من واجب است؟
ج) قضاى روزه‌هاى ماه رمضان که بر اثر مسافرت از شما فوت شده، واجب است.

باطل كردن روزه بر اثر جهل به حكم

284.  نظر شريف جناب‌عالى درباره شخصى که بر اثر جهل به مسأله، عمداً روزه‌‏اش را افطار کرده، چيست؟ آيا فقط قضا بر او واجب است يا اين‌که کفّاره هم بايد بدهد؟
ج) اگر به سبب بى‌اطلاعى از حکم شرعى، کارى را انجام دهد که روزه را باطل مى‌‌کند ـ مثل اين‌که نمى‌‌دانست خوردن دارو نيز مانند ساير خوردنى‌ها روزه را باطل مى‌‌کند و در روز ماه رمضان دارو خورد ـ روزه‌اش باطل است و بايد آن را قضا کند ولى کفّاره بر او واجب نيست.

ندانستن تعداد روزه‌هاى قضا

285. کسى که تعداد روزهايى که روزه نگرفته و مقدار نمازهايى را که نخوانده نمى‌‏داند، وظيفه‌‏اش چيست؟ کسى هم که نمى‌‏داند روزه‌‏اش را بر اثر عذر شرعى افطار کرده و يا عمداً آن را خورده است، چه حکمى‌ دارد؟
ج) جايز است که به قضاى آن مقدار از نماز و روزه‌هايش که يقين به فوت آن‌ها دارد، اکتفا نمايد، و در صورت شک در افطار عمدى کفّاره واجب نيست.

شك در گرفتن روزه قضا 

286. اگر شک کنم در اين‌که اقدام به گرفتن قضاى روزه‌هايى را که بر عهده‌‏ام بوده، کرده‌‏ام يا خير تکليف من چيست؟
ج) اگر يقين به اشتغال قبلى ذمّه خود داريد، واجب است به مقدارى که موجب يقين به انجام تکليف مى‌‏شود، روزه قضا بگيريد.

قادر نبودن بر قضاى روزه‌هاى فوت شده 

287. بعضى از افراد بر اثر تبليغات گمراه کننده کمونيست‌ها چندين سال نماز و واجبات خود را ترک کرده‌‏اند، ولى بعد از پيام تاريخى امام راحل به سران شوروى سابق پى به اشتباه خود بردند و به سوى خداوند توبه نموده‌‏اند، آن‌ها در حال حاضر قادر به قضاى همه آن نمازها و روزه‌ها نيستند، وظيفه آن‌ها چيست؟
ج) بر آنان واجب است که نمازها و روزه‌هاى فوت شده را به هر مقدار که قدرت دارند، قضا و هر مقدارى که قادر نيستند وصيّت نمايند.

فوت روزه بر اثر جهل به علائم بلوغ 

288. من حدود شش ماه است که به سن تکليف رسيده‌‏ام. چند هفته قبل از رسيدن به آن سن فکر مى‌‏کردم تنها علامت بلوغ، تمام کردن پانزده سال هجرى قمرى است. ولى اکنون کتابى راجع به علامت‌هاى بلوغ پسران خواندم که در آن علامت‌هاى ديگرى براى بلوغ ذکر شده که در من وجود دارند، ولى زمان پيدايش آن‌ها را نمى‌‏دانم. آيا در حال حاضر قضاى نماز و روزه بر عهده من هست يا خير؟ با توجه به اين‌که من گاهى نماز مى‌‏خواندم و ماه رمضان سال گذشته را به‌طور کامل روزه گرفته‌‏ام، وظيفه من در اين‏باره چيست؟
ج) قضاى همه نمازها و روزه‌هايى که يقين به فوت آن‌ها پس از رسيدن به سنّ بلوغ و تکليف شرعى داريد، واجب است.

289. من قبل از سن 14 سالگى محتلم مى‌‌شدم و نمى‌‌دانستم که احتلام نشانه بلوغ است لذا تا سن پانزده سالگى روزه نگرفته‌ام. آيا تنها قضاى روزه کفايت مى‌‌کند يا کفّاره هم دارد؟
ج) قضاى روزه واجب است.

……………………………………..

قضاى روزه ‏بيمار
استمرار بيمارى از ماه رمضان تا رمضان آينده

290. من از عينک طبى استفاده مى‌‏کنم و در حال حاضر چشمانم بسيار ضعيف است. هنگامى‌ که به پزشک مراجعه کردم به من گفت که اگر براى تقويت چشمانم تلاش نکنم، ضعيف‏تر خواهند شد، بنا بر اين اگر از روزه ماه رمضان معذور باشم، چه وظيفه‌‏اى دارم؟
ج) اگر روزه براى چشمان شما ضرر دارد، واجب نيست روزه بگيريد، بلکه واجب است افطار کنيد و اگر بيمارى شما تا ماه رمضان آينده استمرار پيدا کرد، قضاى روزه بر شما واجب نيست، ولى واجب است که عوض هر روز يک مدّ طعام به فقير بدهيد.

استمرار چند ساله بيمارى و قضاى روزه‌ها

291. مادرم تقريباً سيزده سال بيمار بود و به همين دليل نمى‌‏توانست روزه بگيرد. من دقيقاً اطلاع دارم که علت روزه نگرفتن او احتياج به مصرف دارو بوده است، اميدواريم ما را راهنمايى فرماييد که آيا قضاى روزه‌ها بر او واجب است؟
ج) اگر ناتوانى او از روزه گرفتن بر اثر بيمارى بوده، قضا ندارد.

قضاى عبادات مبتلايان به آلزايمر

292. کسى که بيمارى آلزايمر داشته و اکنون فوت کرده آيا نماز و روزه بر او واجب بوده است؟ وظيفه‌ى ما در اين باره چيست؟
ج) اگر به حدّى كه عنوان جنون بر آن صدق كند نرسيده، نماز و روزه بر او واجب بوده است و در صورتى كه از او نماز و روزه فوت شده، قضاى آن بر عهده پسر بزرگتر مى‌‌باشد مگر آنكه نسبت به آن وصيّت كرده باشد و از ثلث مال او هم تجاوز نكند كه در اين صورت مى‌‌توانيد براى اين كار شخصى را اجير كنيد.

……………………………………….

قضاى روزه والدين
قضاى روزه پدر و مادر

293. اگر فرزند بزرگ ميّت دختر و فرزند دوم او پسر باشد، آيا قضاى نمازها و روزه‌هاى پدر و مادر بر اين پسر واجب است؟
ج) ملاک واجب بودن قضاى نماز و روزه پدر و مادر اين است که فرزند مذّکر از ديگر اولاد ذکور ميّت ـ اگر ميّت اولاد ذکور داشته باشد ـ بزرگتر باشد، و در فرض سؤال قضاى نماز و روزه پدر بر پسر که فرزند دوم پدر است، واجب است و قضاى نماز و روزه‌‏اى که از مادر فوت شده، نيز بنابر احتياط واجب است.

قضاى روزه‌هاى فوت شده عمدى پدر 

294. پدرى که همه اعمال عبادى خود را عمداً انجام نداده است، آيا بر پسر بزرگ قضاى همه نمازها و روزه‌هايى را که پدرش انجام نداده و به پنجاه سال مى‌‏رسد، واجب است؟
ج) در اين صورت هم احتياط در قضاى آن‌ها است.

قضاى روزه فوت شده پدر بر اثر سكته مغزى

295. پدرم سکته مغزى نموده و مدت دو سال مريض بود و بر اثر سکته قادر به تشخيص خوب و بد نبود، يعنى قدرت تفکر و تعقل از او سلب شده بود. در اين دو سال نماز و روزه خود را انجام نداده است. آيا قضاى نماز و روزه او بر من که پسر بزرگ خانواده هستم، واجب است؟ البته مى‌‏دانم که اگر وى بيمارى‌هاى مذکور را نداشت، قضاى نماز و روزه‌هاى او بر من واجب بود. اميدوارم مرا در اين مسأله راهنمايى فرماييد.
ج) اگر ضعف عقلى وى به حدى که عنوان جنون بر آن صدق کند، نرسيده و در تمام اوقات نماز در حال اغماء نبوده است، قضاى نمازها و روزه‌هاى فوت شده او بر شما واجب است، و گرنه چيزى از بابت آن بر شما نيست.

تقدّم قضاى روزه خود يا پدر 

296. اگر قضاى نماز و روزه بر عهده پسر بزرگ باشد و قضاى نماز و روزه پدر هم برآن اضافه گردد، کدام يک مقدّم است؟
ج) در اين صورت مخيّر است و شروع به انجام هر کدام کند، صحيح است.

فوت پسر بزرگتر 

297. اگر پسر بزرگ چه بالغ باشد يا غير بالغ، قبل از پدر فوت کند. آيا قضاى نمازهاى پدر از فرزندان ديگر ساقط مى‌‏شود؟
ج) تکليف قضاى نماز و روزه پدر بر پسر بزرگى واجب است که هنگام وفات پدر زنده باشد، هرچند فرزند اول يا پسر اول پدر نباشد.

298. آيا اگر پسر بزرگ که قضاى نماز پدر بر عهده اوست، فوت نمايد، انجام آن‌ها بر ذمّه وارث پسر بزرگ است يا اين‌که به پسر بعدىِ پدر (برادرِ پسر بزرگ) منتقل مى‌‏شود؟
ج) قضاى نماز و روزه پدر که بر پسر بزرگ واجب است، با فوت وى پس از فوت پدرش، بر پسر و يا برادر او واجب نمى‌‏شود.

شک در روزه قضاى پدر

299. پدرم چند سال روزه قضا داشت كه نمى‌‏دانم آنها را به جا آورده يا نه و در اين مورد وصيتى هم نكرده است؛ تكليف پسر ارشد خانواده چيست؟
ج) اگر پسر بزرگ‏تر يقين دارد كه پدرش روزه قضا داشته است، بايد آنها را به جا آورد.

300. من پسر بزرگ خانواده هستم. آيا واجب است براى گرفتن روزه يا خواندن نمازهاى قضاى پدرم، تا زنده است از او تحقيق کنم يا اين‌که بر او واجب است مرا از مقدار آن آگاه نمايد؟ در صورتى که مرا مطلع نکند، تکليف من چيست؟
ج) تفحص و سؤال بر شما واجب نيست، ولى بر پدر واجب است تا فرصت دارد خودش بخواند و اگر نتوانست وصيت نمايد. به هرحال پسر بزرگ مکلّف است که بعد از فوت پدرش، آن مقدار از نماز و روزه‌هايى را که يقين دارد از پدرش فوت شده است، قضا نمايد.

قضاى روزه پدر براى دختر

302. اگر پدر، تنها فرزند دختر داشته باشد، آيا بعد از مرگش قضاى روزه‌هاى او، بر دختر بزرگ‏تر واجب است؟
ج) خير، واجب نيست.

قضاى نماز رو روزه پدر بر فرزند صغير يا ممنوع از ارث

304. آيا بر فرزند صغير يا ممنوع از ارث واجب است كه نماز و روزه‌اى را كه از پدر فوت شده قضا كند؟
ج) بر ولى (پسر بزرگتر هنگام فوت پدر) واجب است كه نماز و روزه‌هاى فوت شده پدر را قضا كند؛ و بالغ بودن وى هنگام فوت پدر شرط نيست، پس بر فرزند خردسال هم وقتى بزرگ شد واجب است، همچنان‌كه ارث بردن هم شرط نيست و لذا بر كسى كه ـ به‌خاطر قتل يا كفر و مانند آن ـ ممنوع از ارث هست نيز واجب است.

………………………………..

تأخير و سهل‌انگارى در قضاى روزه
تأخير قضاى روزه از روى جهل 

305. اگر شخصى بر اثر جهل به وجوب قضاى روزه تا قبل از ماه رمضان سال آينده قضاى روزه‌هايش را به تأخير اندازد، چه حکمى‌ دارد؟
ج) فديه تأخير قضاى روزه تا ماه رمضان سال بعد، بر اثر جهل به وجوب آن ساقط نمى‌‏شود.

حکم سهل انگارى در قضاى روزه

306. كسى كه در قضاى روزه ماه رمضان خود، سهل انگارى كرده و اكنون به جهت بيمارى، نمى‌‏تواند آنها را به جا آورد، تكليف چيست؟
ج) اگر در قضاى روزه‌ها سهل انگارى كرده و اكنون نمى‌‏تواند تا رمضان آينده آنها را به جا آورد، بايد براى هر روز يك مد طعام به فقير بدهد و هر زمان توانايى پيدا كرد، بايد روزه‌ها را قضا كند.

باطل کردن روزه قضا

307. آيا كسى كه روزه قضا گرفته، مى‌‏تواند آن را به جهتى باطل كند؟
ج) اگر پيش از ظهر باشد، اشكال ندارد؛ ولى خوردن آن بعد از ظهر جايز نيست و اگر چنين كند، بايد كفّاره بدهد و مقدار آن پرداخت ده مُدّ طعام به فقير (هر نفر يك مُدّ) است و اگر ندارد سه روز روزه بگيرد که بنا بر احتياط واجب پی در پی باشد.استفتائات رهبري.

---

---

كليد: احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي  احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي  احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي  احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي  احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي  احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي  احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي  احكام روزه قضا آيت الله خامنه اي