احترام سفره و عدم اسراف و دور ریز سفره
فهرست این نوشتار:
غذاهاى ريخته شده اطراف سفره
1. در حديثى معتبر مى‌خوانيم كه حضرت امير مؤمنان على عليه السلام فرمود: «غذايى را كه از سفره بيرون مى‌افتد بخوريد كه خوردن آن براى هر كه با آن بطلبد، به اذن خدا شفاى هر دردى است».[1]
2. در حديث است كه كسى از درد به امام صادق عليه السلام شكايت كرد. حضرت فرمود: «آنچه را كه از سفره بر زمين مى‌افتد بخور». او به فرمايش امام عمل كرد و ناراحتى‌اش از بين رفت.[2]
3. در حديث است كه معاوية بن وهب مى‌گويد: در محضر امام صادق عليه السلام غذا خورديم و چون سفره را جمع كردند، حضرت آنچه را كه از سفره بر روى زمين ريخته بود برمى‌داشت و تناول مى‌كرد، سپس فرمود: «خوردن اينها فقر و ندارى را برطرف مى‌كند و بر فرزندان مى‌افزايد».[3]
4. در حيث است كه عبدالله ارجايى مى‌گويد در خدمت امام صادق عليه السلام بودم ديدم آن حضرت جست‌وجو مى‌كند تا آنچه را كه از غذا بر روى زمين افتاده بردارد و بخورد، حتّى كنجد و امثال آن. عرض كردم: فدايت شوم اينها را هم بر مى‌داريد؟ فرمود: «اينها روزى تو است، آن را براى ديگرى وانگذار كه شفاى دردهاست».[4]
5. در روايتى ديگر، اثر اين كار برطرف شدن فقر از خورنده آن و فرزندان او تا هفت نسل بيان شده است.[5]
6. در حديثى ديگر آمده است: «هر كه غذاى اطراف سفره را بخورد از ديوانگى، خوره، پيسى، زردآب و حماقت مصون مى‌مانَد».[6]
7. در روايات معتبر آمده است كه رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: «آنچه از سفره مى‌ريزد مَهر حورالعين است».[7]
8. در حديثى صحيح و معتبر آمده است كه امام رضا عليه السلام فرمود: «هرگاه در خانه غذا مى‌خوريد و چيزى از غذا بيرون سفره مى‌ريزد آن را برداريد و بخوريد، امّا اگر در صحرا باشيد آن را براى پرندگان و حيوانات رها كنيد».[8]
9. از امام جواد عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «اگر در صحرا باشيد بر نداريد، هر چند ران گوسفند باشد».[9]
حرمت نان و آثار كفران نعمت
شاید این مطالب را هم بپسندید:
علّامه مجلسى در اينجا روايات بسيارى از پيامبر اكرم صلی الله عليه و آله و ائمّه معصومين علیهم السلام نقل كرده است كه غذاهايى را كه از سفره بيرون مى‌افتد (هرگاه آلوده نباشد و قابل خوردن باشد) بردارند و تناول كنند و براى آن آثار و فوايد بسيارى ذكر شده است. ولى اگر در بيابان باشد براى پرندگان و حيوانات باقى بگذارد. همچنين در مورد غذاهايى كه بر اثر سهل‌انگارى بر روى زمين افتاده، روايات فراوانى ذكر كرده است كه بايد آن را برداشت و پس از تميز كردن، تناول كرد و اين نشان مى‌دهد كه اسلام در مورد استفاده كردن از موادّ غذايى و اسراف نكردن، اهمّيّت بسيارى قائل است.
خوابيدن بعد از غذا
در حديثى معتبر مى‌خوانيم كه امام رضا عليه السلام فرمود: «پس از غذا بر پشت بخواب و پاى راست را بر روى پاى چپ بگذار».[10]
ترك خدمت كردن به احترام غذا
1. در روايتى معتبر آمده است كه امام رضا عليه السلام به خادمان خود، ياسر و نادر، فرمود: «اگر به هنگام غذا خوردن من بالاى سرتان ايستاده باشم، تا پايان غذا خوردن برنخيزيد» و بسيار اتّفاق مى‌افتاد كه يكى از ما را صدا مى‌زد، وقتى گفته مى‌شد مشغول خوردن غذاست، مى‌فرمود: «رهايش كنيد تا غذايش را بخورد».[11]
2. در روايتى ديگر، همان دو خادم امام رضا عليه السلام گويند: سيره امام رضا عليه السلام اين بود كه هرگاه يكى از ما مشغول غذا خوردن بوديم دستورى به ما نمى‌داد تا غذايمان را كامل بخوريم.[12]
[1] . كافى، ج 6، ص 299، باب أكل ما يسقط عن الخوان، ح 1.
[2] . محاسن، ص 444، ح 325؛ كافى، ج 6، ص 300، ح 5.
[3] . محاسن، ص 444، ح 326؛ كافى، ج 6، ص 300، ح 4.
[4] . محاسن، ص 444، ح 321؛ كافى، ج 6، ص 301، ح 9.
[5] . محاسن، ص 445، ح 329؛ دعائم الاسلام، ج 2، ص 115.
[6] . دعوات راوندى، ص 138، ح 343؛ مكارم الأخلاق، ص 146.
[7] . عيون اخبار الرّضا 7، ج 2، ص 34، ح 68.
[8] . محاسن، ص 445، ح 327؛ كافى، ج 6، ص 300، ح 8.
[9] . كتاب من لا يحضره الفقيه، ج 3، ص 225، ح 1054.
[10] . كافى، ج 6، ص 299، ح 21؛ مكارم الأخلاق، ص 147.
[11] . كافى، ج 6، ص 298، ح 10.
[12] . همان، ح 11.
