آیا پس انداز خمس دارد
فهرست این نوشتار:
آیا پس انداز خمس دارد
[خمس اضافه درآمد و کسب]
مسأله 1756 اگر بواسطه قناعت کردن، چیزی از مخارج سال انسان زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهد.
این مسأله در رساله آیت اللّه (مکارم) نیست
(بهجت): مسأله اگر بواسطه قناعت کردن، منفعت کسب را کمتر مصرف کند و چیزی از مخارج سال زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهد. و همچنین اگر کسی بیشتر از متعارف و متناسب با شأن خود در سال از درآمد مصرف کند خمس مقدار زائد را باید بدهد.
- توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
خمس پس انداز
پرسش 65 . آيا پولى كه در حساب بانك براى قرعه كشى وجود دارد، خمس دارد؟
همه مراجع: چنانچه از درآمد كسب تهيه شده و سال خمسى از آن گذشته باشد، خمس دارد.[1]
تبصره. بر اساس نظر كسانى كه معتقدند به «هديه» خمس تعلق مى گيرد، با مبلغ پس انداز شده، چنانچه از راه هديه به دست آمده باشد، بايد سر سال خمس آن پرداخته شود.
پرسش 66 . آيا به پولى كه براى خريد وسايل ضرورى زندگى ذخيره مى شود، خمس تعلق مى گيرد؟
آيات عظام امام، تبريزى، سيستانى، مكارم و وحيد: چنانچه سال خمسى از آن بگذرد، خمس دارد.[2]
آيه اللّه بهجت: اگر بدون پس انداز كردن، نمى توانند وسايل مورد نياز خود را در آينده تهيه كنند؛ چنانچه پس انداز كوتاه مدت (مثلاً تا سه سال) باشد، خمس ندارد.[3]
آيات عظام فاضل و نورى: اگر بدون پس انداز كردن، نمى توانند وسايل مورد نياز خود را در آينده تهيه كنند، خمس ندارد.[4]
آيه اللّه خامنه اى: اگر براى تهيه وسايل مورد نياز در آينده نزديك (مثلاً تا سه ماه پس از سال خمسى) پس انداز شده باشد و با پرداخت خمس آن نتواند آنها را تهيه كند، خمس ندارد.[5]
آيه اللّه صافى: اگر هم اكنون به آن وسيله نياز دارد و تهيه آن بدون پس انداز در مدت چند سال ممكن نباشد، خمس ندارد[6]
تبصره. چنانچه در آينده با پس انداز خود، لوازم مورد نياز خويش را تهيه نكند، بايد خمس آن را بدهد.
پرسش 67 . اگر از روى قناعت (مقدارى از درآمد خود را) پس انداز كنيم، آيا به آن خمس تعلق مى گيرد؟
همه مراجع: آرى، چناچه سال خمسى از آن بگذرد، خمس دارد.[7]
- [1].توضيح المسائل مراجع، م 1752؛ نورى، توضيح المسائل، م 1748؛ وحيد، توضيح المسائل، م 1760؛ خامنه اى، اجوبة، س 954.
- [2]. امام، استفتائات، ج 1، س 24؛ تبريزى، استفتائات، س 856؛ سيستانى، sistani.org، خمس، ش 8؛ مكارم، استفتائات، ج 2، س 516؛ دفتر: وحيد.
- [3]. بهجت، توضيح المسائل، م 1391 .
- [4]. فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 748 ؛ نورى، استفتائات، ج 2، س 330 .
- [5]. خامنه اى، اجوبة، س 987 و 860.
- [6]. صافى، جامع الاحكام، ج 1، س 738.
- [7]. توضيح المسائل مراجع، ج 2، م 1756؛ نورى، توضيح المسائل، م 752 و وحيد، توضيح المسائل، م 1764؛ خامنه اى، اجوبة، س 955.(احكام خمس،پرسمان).
مطابق نظر آيت الله خامنه اي
س196: بنده چون کارمند هستم و در انتهای هر ماه حقوق می‌گیرم و سال خمسی‌ام را اول مهر تعیین کرده‌ام. آیا می‌توانم هزینه‌‌های منزل و اقساط واقع در ماه مهر را از در آمد سال کسر کنم یا خیر؟
ج) پسانداز درآمد سال برای صَرف در مؤونه در سال بعد، اگر در آستانه صَرف در مؤونه تا چند روز آينده باشد و با پرداخت خمس نتواند مايحتاج را تهيه کند و اقساط را بپردازد، خمس ندارد، وگرنه بايد خمس آن را بپردازد.
س197: اشخاصی كه پول برای فرزندان پسانداز می‌كنند و هدف آنها فرار از خمس نیست؛ الف: اگر فرزندان آنها بالغ نباشند چون پدر حق وكالت و اجازه دخل و تصرّف دارد، آیا به این پول خمس تعلّق میگیرد یا خیر؟ ب: اگر به علت نیاز زندگی از پول پسانداز فرزندان استفاده شود و مجدداً جایگزین شود، آیا به پول اولیه، خمس تعلّق میگیرد یا خیر؟
ج) اگر واقعاً به آنها هبه كنند و مناسب شأن هبه كننده باشد، خمس ندارد ولی دخل و تصرّف در آن منوط به اين است که برای طفل زيان يا مفسده‌ای نداشته باشد اما اگر هبه نشده است و صِرفاً پسانداز به نام آنهاست خمس دارد.
س198: آیا پسانداز درآمد کسب برای تهیه ضروریات زندگی به مجرّد رسیدن سال خمسی متعلّق خمس است، یا پس از گذشت مدّتی؟
ج) پسانداز درآمد سال برای صَرف در مؤونه در سال بعد، اگر در آستانه صرف در مؤونه تا چند روز آينده باشد، خمس ندارد، وگرنه بايد خمس آن را بپردازد.
س199: آیا پسانداز درآمد برای تهیه مایحتاج در آینده تا چند روز و یا چند ماه دیگر جایز است با چه شرایطی و تا چه مدتی؟
ج) اگر از درآمد بين سال نياز دارد که صرف خريد يکی از مايحتاج زندگی نمايد و مبلغ به مقداری باشد که با ادای خمس آن باقی‌مانده وافی برای تهيه مايحتاج مورد نظر نيست در اين صورت مجاز است بدون پرداخت خمس پس انداز، آن را تا يکی دو ماه پس از اتمام سال خمسی صرف در تهيه مايحتاج مورد نظر نمايد، به شرط آن که در خلال مدت ياد شده در اولين روزی که امکان صرف آن در تهيه مايحتاج مورد نظر حاصل شده مصرف نمايد، ولی چنانچه مثلاً در هفته اول می‌تواند صرف در تهيه مايحتاج مورد نظر نمايد و در عين حال بدون عذر موجه پول را پيش خود نگه دارد تا بعداً صرف در تهيه مايحتاج مورد نظر کند در اين صورت بايد خمس آن را بپردازد.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
س200: آیا به پولی که از حقوق ماهیانهام برای خرید لوازم ازدواج در آینده، پس انداز میکنم، خمس تعلّق میگیرد؟
ج) اگر عين پولی را که بابت حقوق ماهيانه میگيريد، پس انداز میکنيد، بايد سر سال، خمس آن پرداخت شود، مگر آن‌كه با فرا رسيدن سال خمسی در آستانه‌ی خريد لوازم ضروری ازدواج باشيد و زودتر از آن امکان خريد آن را نداشتيد و با پرداخت خمس آن نتوانيد لوازم مورد نياز را تهيه کنيد.
س201: از آن‌جا که تا کنون ازدواج نکردهام، آیا جایز است مقداری از مالی را که در حال حاضر دارم، برای هزینه‌‌هایی که در آینده به آنها نیاز دارم، پسانداز کنم؟
ج) پسانداز درآمد سال اگر برای هزينه ضروری ازدواج در چند روز آينده باشد، خمس ندارد.
س202: طلاب علوم دینی که هنوز ازدواج نکردهاند و مسکنی ندارند، اگر درآمدی از طریق تبلیغ و کار یا سهم امام (علیه‌السلام) داشته باشند، آیا مشمول خمس است یا این‌که میتوانند بدون پرداخت خمس، آن را به این دلیل که از وجوب خمس استثنا شده، برای هزینه‌‌های ازدواج پسانداز کنند؟
ج) حقوق شرعی که از طرف مراجع به طلّاب محترمی اهدا میشود که مشغول تحصيل در حوزه‌‌های علوم دينی هستند، خمس ندارد، ولی ساير درآمدهايی که از راه تبليغ و کار دارند، اگر تا سر سال خمسی باقی بماند، خمس آن واجب است.
س203: دو سال است قطعه زمینی را برای ساخت خانه خریدهام، اگر از مخارج روزمره پولی را برای ساختن خانه در آن پس انداز کنم، زیرا در حال حاضر مستأجر هستم، آیا در پایان سال به آن خمس تعلّق میگیرد؟
ج) اگر درآمد سال را قبل از رسيدن سال خمسی به مصالح ساختمانی مورد نياز تبديل کنيد، و يا آن که در آستانه صرف آن در ساختمان مسکن خود تا چند روز آينده باشيد، خمس ندارد.اجوبه الاستفتائات.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
خمس پس انداز ضروریات زندگی [خمس پس انداز ها ]
پرسش :در صورتی که برای تهیه ضروریات زندگی از جمله منزل مسکونی یا خودروی شخصی مورد نیاز یا جهیزیه و امثال آن لازم باشد پس انداز شود و سال بر آن بگذرد آیا خمس دارد؟
پاسخ :پولى که جهت تهیّه منزل مسکونى یا وسیله نقلیه شخصى یا جهیزیه و امثال آن (نه مطلق پس انداز) پس انداز مى شود و سال بر این پول جمع شده مى گذرد، طبق فتواى ما خمس دارد؛ امّا اگر بخواهد خمس را حساب کند و طبق گفته خودش یا ظاهر حال، دیگر امکان استفاده از آن پس انداز وجود نداشته باشد، ما در مرحله اوّل با دست گردان او را بدهکار بیت المال مى کنیم تا به مرور زمان بپردازد، یا مى گوییم خمس را به ذمّه بگیرد و در دراز مدّت به مرور زمان بپردازد و اگر پرداخت خمس این پس انداز براى او ایجاد زحمت شدید مى کند خمس بخشى از آن را به او مى بخشیم.
خمس پسانداز مسكن و اتومبيل و جهيزيّه و مانند آن:
چنانچه سال خمسى بر آن بگذرد بايد خمس آن پرداخت شود، ولى چنانچه براى پرداخت خمس در زحمت باشيد، مجازيد خمس آن را به ذمّه گرفته و هر وقت توانستيد بپردازيد.
سؤال 96 ـ آیا پولى که به خاطر خریدن خانه، ازدواج، و مانند آن پس انداز و نگهدارى مى شود، مشمول خمس است؟
جواب: اگر سال بر آن بگذرد خمس دارد و در موارد ضرورى حاکم شرع مى تواند ارفاقهایى لحاظ کند.
سؤال 97 ـ شخصى مقدارى پس انداز دارد که حاصل حقوق و اضافه کارى است آیا خمس دارد؟
جواب: خمس دارد.
سؤال 98 ـ مستأجرین باید مبلغى به عنوان ودیعه و سپرده به مالکین بدهند تا به آنها خانه اجاره دهند وگرنه، یا خانه را اجاره نمى دهند، یا مال الاجاره بیشترى طلب مى کنند، آیا مبلغ ودیعه و سپرده که طبعاً سال بر آن مى گذرد مشمول خمس است؟
جواب: مبلغ مذکور جزء مؤونه است و خمس ندارد; امّا اگر آن را بازپس گرفت و نیازى به آن نداشت احتیاط آن است که خمس آن را بدهد.
سؤال 99 ـ شخصى مبلغى را در بانک به عنوان پس انداز بلند مدّت پنج ساله سرمایه گذارى مى کند، پس از مدّتى متوجّه مى شود که خمس آن مبلغ را نداده است. اگر بخواهد حساب را ببندد بانک سودهاى متعلّقه را کسر مى نماید و به مقدار کمى تقلیل مى دهد، آیا این شخص باید فوراً حساب بانکى را ببندد تا مبلغ خمس را جدا کند، یا مى تواند در انتهاى پنج سال خمس اصل مال و سود آن را با هم بدهد؟ آیا مى تواند خمس مال را از پول دیگرى بپردازد تا حساب بانکى بسته نشود؟
جواب: مجاز است که خمس آن را از مال دیگرى بپردازد، و اگر مال دیگرى ندارد به او اجازه مى دهیم خمس خود را تا پایان مدّت تأخیر بیندازد.
سؤال 100 ـ لطفاً به دو سؤال زیر پاسخ دهید:
الف) آیا سپرده هاى بلند مدّت بانکها که توسط بانک در گردش کارى مى باشد مشمول خمس است؟
جواب: چنانچه خمس آن را نپرداخته باشد باید بپردازد.
ب) بهره اى که به این پس انداز تعلّق مى گیرد، چه حکمى دارد؟
جواب: چنانچه شرط خاصّى در مورد پس انداز نکرده باشید و خود آنها بهره اى بدهند; اشکالى ندارد، ولى خمس به آن تعلّق مى گیرد.
سؤال 101 ـ پدرى در طول سال گاهى براى فرزندان خود مبلغى را پس انداز مى کند، در واقع این پس انداز را به تملیک آنها درمى آورد، آیا به پس اندازهاى فوق خمس تعلّق مى گیرد؟ در صورت تعلّق، خمس آن بر عهده ولىّ است، یا فرزندان پس از بلوغ؟
جواب: چنانچه به فرزندان خود بخشیده، و اگر بالغ هستند به قبض ایشان داده، احتیاطاً باید خود فرزندان خمس آن را بدهند، و اگر نابالغ هستند و مال تا سنّ بلوغ باقى باشد، بنابر احتیاط واجب خمس به آن تعلّق مى گیرد و فرزندان باید بپردازند.
سؤال 102 ـ کسى مقدارى از پول خود را به صورت مضاربه سرمایه گذارى کرده است، اگر سال بر این پول، که اصل سرمایه است، بگذرد و همچنان با آن معامله کند، آیا خمس دارد؟
جواب: اگر خمس آن پول را قبلا داده، اصل پول خمس ندارد ولى آن مقدار از سود آن که تا پایان سال خمسى باقى مى ماند خمس دارد. و اگر خمس اصل پول را نداده، باید خمس اصل و سود آن را بپردازد.
سؤال 103 ـ آیا به پولى که در بانک مسکن، جهت تهیّه مسکن گذاشته مى شود، و چندین سال مى گذرد تا منزل آماده شود، خمس تعلّق مى گیرد؟
جواب: اگر پول را براى این گذارده که وام بیشتر بگیرد خمس دارد، و اگر پول پیش پرداخت مسکن است خمس ندارد.
سؤال 104 ـ شخصى مقدارى پس انداز دارد که حاصل وام، حقوق و اضافه کارى است، آیا خمس دارد؟
جواب: آنچه وام بوده و اقساط آن را نپرداخته خمس ندارد و امّا وامى که اقساط آن را پرداخته خمس دارد. خمس دستور مهمّ اسلامى > پس انداز و سپرده بانکها، آیت الله مکارم شیرازی.
آيت الله شبيري زنجاني
سوال
264 – شخصي که مقداری پس انداز در بانک دارد و با سود آن بخشی از مخارج زندگی اش را تأمین می کند آيا به اصل پس انداز بعد از گذشت سال خمس تعلق می گیرد؟
پاسخ
اگر بدون این سرمایه نتواند زندگی اش را اداره کند خمس ندارد.
سوال
273 – بنده حساب پس‌اندازي در بانك دارم. گاهی مبالغي در آن واريز مي‌شود و هر از چند گاهي هم از آن برداشت مي‌كنم. نمي‌دانم خمس این پس انداز را چگونه محاسبه كنم؟
پاسخ
خمس مقداری را که یقین دارید سال بر آن گذشته را باید بدهید و نسبت به مقدار مشکوک بنابر احتیاط واجب با مرجع تقلید یا نماینده ایشان مصالحه کنید.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی شبیری زنجانی.
مطابق نظر آيت الله سيستاني
۷پرسش: دانشجو که پدرش یا گاهی اوقات دانشگاه به او پول می دهند و زن خانه داری که شوهرش به او پول می دهد و پس انداز می کند یا کسی که شغل ندارد ولی کسی هست که برای او پول می فرستد، ایا خمس باید بدهند یا خیر؟ چون شغل ندارند.
پاسخ:
آنچه یک سال از تاریخ دریافت آن میگذرد و هزینه زندگی نشود خمس دارد.
۳۳پرسش: بانک مبلغ ۵ میلیون تومان برای تهیه مسکن در صورت سپرده گذاری در آن بانک به سپرده گذار وام می دهد :
۱ ـ بانک فقط در صورت سپرده گذاری وام می دهد . حال اینجانب مبلغ دوونیم میلیون تومان در آن بانک سپرده گذاشته ام تا به اینجانب وام دهد تا با آن خانه ای بخرم . سؤال اینجانب این است که آیا با گذشت سال به پول سپرده اینجانب یعنی دوونیم میلیون تومان خمس تعلق میگیرد یا نه ؟ (مبلغ دوونیم میلیون تومان برای تهیه مسکن لازم است .)
پاسخ: خمس دارد .
۹۵پرسش:
۱- پولی را که انسان بابت خرید خانه جمع آوری می کند خمس دارد؟
۲- پولی را که فرد در قرارداد به رهن واجاره بعنوان قرض الحسنه به موجر می پرداخت خمس دارد؟
۳- پولی را که فرد به فرد دیگر قرض می دهد خمس دارد؟
پاسخ: هر سه مورد خمس دارد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.
کلید: آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد آیا پس انداز خمس دارد پس انداز و ذخيره ى اموال حساب پس انداز خمس پس انداز برای خرید خانه خمس پس انداز مسکن خمس پول خرید خانه خمس سپرده بانکی خمس پول پس انداز شده خمس پول در بانک خمس وام خمس به چه کسانی تعلق می گی
سلام .درصورتی ک خمس یک سال یک مبلغی رو حساب کنیم و در سال خمسی بعد ب اون مبلغ اضافه شده باشد آیا مجدداً باید خمس کل مبالغ رو حساب کنیم یا فقط خمس مبلغ اضافه شده؟ باتشکر
سلام علیکم
فقط به مبلغ اضافه خمس تعلق می گیرد.
وفقکم الله لکل الخیر
سلام یک جوان که پولی را برای خرید خانه یا ماشین طی پنج سال پس انداز می کند و خانه یا ماشین میخرد
و بعد خرید ان چیزی باقی نمی ماند خمس دهد
چه کند؟
ایا خمس دادن به قیمت نخریدن خانه باید باشد؟(یعنی اگر خمس رو کم کنید پول کم میاد.از طرفی تورم هم هست)
سلام علیکم
با دپس انداز خمس دارد اگر از درآمد کسب و کار باشد.
اگر نمی توانید با باقی مانده پول خانه بخرید می توانید با دفتر دستگردان بکنید. با دفتر ایشان تماس بگیرید کامل راهنمایی کنند.
وفقکم الله لکل الخیر
سلام
من مجرد هستم و خانواده روستایی و فقیری هستیم.پدرم مسن هستن و مقدار کمی پول پس انداز داشتن که به من دادن برا جهیزیه و من گذاشتم در بانک و سود سالیانه بهش تعلق میگیره.
آیا با توجه به این وضع گرانی و این که من خودم به این پول محتاج هستم ایا سر سال باید پول سود را بگذارم رو بقیه پول که در حساب دارم یا باید خمس پرداخت کنم ؟
سلام علیکم
لازم هست مرجع تقلید خود را مشخص کنید.
مطابق نظر رهبری:
اگر پدر شما آنچه را می دهد به عنوان هدیه به شما بدهد و آنچه را كه هديه كرده‌ايد اگر مناسب با شأن عرفی و قبل از فرا رسيدن سال خمسی باشد، خمس ندارد.
اینجا کلیک کنید و کامل بخوانید.
وفقکم الله لکل الخیر
من خیلی دلم میخواد خمس بدم ولی هیچوقت از خمس هیچی نفهمیدم به نظرم کار نشدنی ای هست
سلام علیکم
هر کسی که درآمد دارد باید سال خمی داشته باشد و اولین روز دریافت حقوق سال خمسی اوست. تا سال بعد همین موقع هرچه در مخارج مصرف کرد خمس ندارد.
اما در روز خمسی آنچه در حساب یا پس انداز دارد، باید خمس بدهد. آنچه از مواد غذایی و خوراکی یا غیر خوراکی و مصرفی که عین آن از با مصرف از بین می رود و باقی مانده باشد خم دارد.
سایر اموال مصرفی که با مصرف عین آن باقی می ماند مثل تلویزیون، یخچال و … اگر مورد نیاز و در شان باشد خمس ندارد.
شما احکام خمس سایت هدانا را کامل نگاه کنید بیاری مارد توضیح داده شده است. افرادی که درآمد دارند و محاسبه را بلد نیستند می توانند از مسجد محله از روحانی محترم بخواهند یکبار برای آنها حساب کند.
وفقکم الله لکل الخیر
سلام
اینجانب مقداری پول در بانک پس انداز کرده ام و هر ماه به آن اضافه یا از آن مصرف میکنم برای ضروریات زندگی ام (مثلا برای وقتی که حقوقم کم می آید از آن بر میداریم و خرج میکنیم و یا برای موارد پزشکی و غیره و یا برای انفاق به دیگران) و همینطور که از آن خرج میکنیم سر ماه هم به آن اضافه میکنیم. مام ممکن است سر سال یا از آن کم شده باشد و یا به آن اضافه شده باشد ولی یکسره و پی در پی از آن خرج هم میکنیم. آیا به این پول سر سال خمس تعلق میگیرد؟؟
بنده مقلد آیت الله سیستانی هستم.
با تشکر
سلام علیکم
سر سال خمسی آنچه از پول درآمد نزد شما می ماند خمس آن باید پرداخت شود. مثلا هفته پیش یا دیروز حقوق شما را به حساب شما ریختند و امروز سال خمسی شما بود، در این صورت واجب است خمس آن را محاسبه کنید. گاهی برخی فکر می کنند، باید یکسال پول بماند که چنین تصوری درست نیست! ملاک سال خمسی شماست، اگر سال خمسی شما فرا رسید، پس اندازی که در حساب یا جیب یا هر کجای دیگر داشته باشید اگر قبلا خمس آن را نداده اید واجب است خمس آن را بپردازید.
وفقکم الله لکل الخیر