آيا خداوند توبه همه گناهان را مى پذيرد؟
آيا خداوند توبه همه گناهان را مى پذيرد؟ خواهشمندم به طور كامل توضيح دهيد؟
در زمينه گناه و توبه بايد هشيارانه توجه كرد كه ميان روش هدايتى خداوند و وسوسه هاى شيطان تفاوت اساسى وجود دارد «قبل از انجام گناه» خداوند آدمى را از نزديك شدن به حريم گناه به شدت هشدار مى دهد.
اما شيطان گناه را در نظر انسان كوچك مى كند و آن را قابل جبران جلوه مى دهد.
«بعد از انجام گناه»، خداوند به كسانى كه پشيمان مى شوند و به فكر اصلاح و جبران مى باشند وعده آمرزش و حتى پذيرش بيش از گذشته به بندگان مى دهد. تا آدمى با اميدوارى به رحمت بى پايان خدا هر چه سريع تر و پايدارتر به راستى و درستى گرايش پيدا كند.
اما شيطان نااميدى و بريدگى را در دل و جان آدمى رخنه مى دهد تا بيش از پيش در لجن زار آلودگى غوطه ور شود. با آگاهى به آن چه گفته شد حال بايد دانست ياءس از رحمت خداوند گناهى بزرگ است مگر خود او نفرموده است: «به آن بندگانم كه با عصيان بر نفس خويش اسراف كردند بگو: هرگز از رحمت خدا نااميد مباشيد البته خدا گناهان را خواهد بخشيد كه او بسيار آمرزنده و مهربان است»
و پيامبرش فرمود: «التائب من الذنب كمن لا ذنب له توبه كننده از گناه همانند كسى است كه گناهى نكرده است»(1) پس چرا از رحمت او ماءيوس باشيم؟ به فرموده ء امام سجاد (ع) در دعاى ابوحمزه: «خدايا آن گاه كه به گناهانم مى نگرم آه از نهادم بر مى آيد و جزع و فزع مى كنم و آن گاه كه به كرم تو مى نگرم طمع مى كنم».
بازآ بازآ هرآنچه هستى بازآ
شاید این مطالب را هم بپسندید:
گر كافر و گبر و بت پرستى بازآ
اين درگه ما درگه نوميدى نيست صدبار اگر توبه شكستى بازآ
سفارش ما به شما اين است كه وقتى توبه مى كنيد عزم راسخ داشته باشيد كه ديگر گناه نكنيد و گذشته ء خود را فراموش نماييد.
راهى كه صد درصد گناه نكردن در تمام زندگى را تضمين كند براى افراد عادى بشر چيز سهلى نيست زيرا انسان موجودى مختار و داراى تمايلات گوناگون است. بلى با عزمى آهنين و مبارزه اى دائمى با نفس تدريجا مى توان به چنين جايگاه رفيعى دست يافت.
توبه در حقيقت پشيمان شدن از گناه و بازگشتن از راهى است كه انسان در گذشته بر خلاف رضاى پروردگار رفته است. توبه حقيقى نيز همان توبه نصوح است يعنى توبه و پشيمانى بدون بازگشت. اگر كسى احساس كند كه واقعا از گذشته خود نادم و پشيمان گشته و راه خود را به سوى خداوند عوض كرده، بايد بداند كه اهل توبه واقعى است و اينچنين توبه اى هرگز رد نمى شود. به عبارت ديگر مشكل و نگرانى اى كه در زمينه قبول توبه وجود دارد، از طرف خداوند يعنى پذيرنده توبه نيست. مشكل از جانب خود توبه كننده است.
اگر كسى كه دچار گناه و معصيت خداوند شده به درستى و با رعايت شرايط، موفق به توبه شود، به طور قطع توبه او پذيرفته شده است و نبايد نسبت به پذيرش آن نگران باشد. بنابر اين خود كيفيت توبه و نحوه پيشرفت آن، بهترين راه تشخيص پذيرش آن است.
بنابراين انسان در تحت هر شرايط و موقعيتى كه باشد اگر به سوى خدا باز گردد (توبه كند) و تسليم فرمانش باشد و از اوامر و نواهى خداى سبحان تبعيت كند، خدا را توبهپذير و مهربان و بنده نواز خواهد يافت. امام باقر عليه السّلام به محمد بن مسلم چنين مىفرمايد: وقتى كه مؤمن توبه مىكند، گناهان قبل از توبهاش بخشيده مىشود، پس او بايد براى بعد از توبه عمل كند. ولى آگاه باشيد بخدا قسم اين مزيّت فقط براى اهل ايمان است.
راوى مىگويد: عرض كردم اگر بعد از توبه و استغفار گناه كرد و آنگاه دوباره توبه نمود چه؟ فرمود: آيا گمان مىكنى اگر بنده مؤمن از گناه خود پشيمان شود و استغفار و توبه كند خدا توبهاش را نمىپذيرد؟ عرض كردم: او چندين بار اين كار را كرده، گناه مىكند سپس توبه و استغفار مىنمايد. فرمود: هر گاه بنده با توبه و استغفار برگردد خدا با مغفرت و بخشش بر مىگردد، خدا بخشنده و مهربان است، توبه را مىپذيرد، و سيّئات را مىبخشد.
امام صادق عليه السّلام فرمود: گاهى انسان گناهى مىكند و خدا به خاطر آن گناه او را به بهشت مىبرد. عرض شد: آيا خدا به خاطر گناه او را به بهشت مىبرد؟ لو عملتم الخطايا حتى تبلغ السّماء ثمّ ندمتم لتاب اللّه عليكم. فرمود: بله او گناهى مىكند، ولى هميشه از آن گناه بيمناك، و بر نفس خود غضبناك است، خدا هم او را مىبخشد و داخل بهشت مىكند.(2) امام صادق عليه السّلام مىفرمايد: رسول خدا در شبانه روز صد بار توبه و استغفار مىكرد، بدون آنكه گناهى كرده باشد. بدرستى كه خدا مصيبتها را به دوستانش اختصاص مىدهد بدون آنكه گناهى كرده باشند تا آنها را بدان سبب پاداش دهد.
(1) (بحار ج 2 ص 154)
000 (2) ترجمهاخلاق ص: 341 .پرسمان.
سلام با توجه به اینکه سو ظن به خدا گناه بزرگی است و باید به او امید وار بود خوف و رجارا چگونه تعریف کنیم مگر نباید به خدا امید داشت
سلام علیکم
سوء ظنّ خطور گمان بد نسبت به خداوند و یا مؤمن است که در روایات از آن نهی شده است. بدبینی و منفی‌نگری و سوء ظن یکی از رذایل اخلاقی و صفات روانی بد می‌باشد و با اثر بدی که روی خود شخص و اطرافیانش می‌گذارد، نه تنها از نظر اسلام، گناه محسوب می‌شود؛ بلکه زندگی را در کام انسان تلخ و غیر قابل تحمل می‌کند. سوء ظن به خدا این است که شخص قدرت خدا را محدود بداند یا فکر و خیال کند که اگر در راه خدا و راست قدم بگذارد خدا او را کمک نمی کند.
خوف و رجا بحث دیگری است و اصلا ربطی به سوء ظن به خدا از این حیث ندارد. خوف و رجاء، حالت ترس از عدل و عذاب خداوند و امید به فضل و کرم او می‌باشد. یعنی اگر گناه کرد گردنکشی نکند که این گناه ناچیز است و خدا حتما می بخشد و ادامه بدهد بدون اینکه توبه واقعی بکند. یا هر گناهی را خواست مثل بی حجاب را انجام بدهد و به بهانه واهی بگوید خدا مهربان است و حتما می بخشد؛ نخیر اینگونه نیست؛ بخشش و رحمت خدا برای کسی است که بفهمد مقابل چه کسی گناه کرده و پشیمان باشد و درصدد جبران برآید. رجا هم این است اگر مثلا گناهی کرده خیال نکند که اگر واقعا توبه واقعی بکند؛ خدا او را نمی بخشد.
وفقکم الله لکل خیر