آيا اخلاق نسبى است يا مطلق

آيا اخلاق نسبى است يا مطلق با ذكر دليل ؟

برادر عزيز مسايل اخلاقى را مى توان از ديدگاههاى مختلف مورد بحث و بررسى قرارداد كه به تناسب هر ديدگاهى عنوانى خاص به خود مى گيرد. در اخلاق نظرى از فلسفه اخلاق يعنى مبانى و زيربناى اخلاق و معيار خوبى ها و بدى ها بحث مى شود و مساله نسبى يا مطلق بودن اخلاق و مساله حسن و قبح ذاتى و مصالح و مفاسد در اين راستا مورد توجه قرار مى گيرد. (1)

 

مطلق بودن به معنى ثابت و لايت غير بودن احكام اخلاقى است و نسبى بودن يعنى به تناسب زمان و مكان تغيير كردن. البته بحث در اين زمينه و ذكر نظريه هاى موجود و دلائل آن قطعاً به طول خواهد انجاميد اما به طور خلاصه بايد گفت: نظريه مختار در بحث اطلاق و نسبيت اخلاق، مطلق بودن اخلاق است زيرا اگر اخلاق نسبى باشد بر هيچ مبنايى استوار نيست و هر حكم اخلاقى صحيح خواهد بود حتى احكام متناقض مثل آن كه كسى بگويد عدالت خوب است و ديگرى بگويد عدالت بد است، هر دو درست خواهد بود زيرا بنا بر نسبيت گرايى احكام اخلاقى مبتنى بر سليقه و قرارداد است نه واقعيت هاى عينى و از طرقى هيچ كس حق نخواهد داشت از ارزش هاى اخلاقى دفاع نمايد چرا كه اخلاق افراد در جوامع مختلف متفاوت است و پافشارى بر مواضع ارزشى خود و نيز استفاده از روش استدلال و تعقل در اخلاق هم ناروا خواهد بود بنابراين، ما بر اساس مبانى منطقى اسلام قائل به مطلق بودن احكام اخلاقى هستيم.

البته به قول شهيد مطهرى، مطلق بودن اخلاق را با مطلق بودن فعل اخلاقى نبايد اشتباه كرد. (2)

همچنين براى مطالعه بيشتر رجوع شود به: مبانى فلسفه اخلاق ج رابرت ال ج هولمز ج ترجمه مسعود عليا

1- خلاصه نقطه هاى آغاز در اخلاق نظرى ج محمدرضا مهدوى كنى ج ص 2.

2- رجوع شود به: مقدمه اى بر فلسفه اخلاق ج سيد مهدى ساداتى نژاد ج ص 64 تا. 76 به نقل از اداره پاسخگويى آستان قدس رضوى