پيش گوئى قرآن از فتح ايران و روم توسط مسلمين
پرسش : قرآن جریان فتح ایران و روم توسط مسلمین را چگونه پیش گوئى کرده است؟
پاسخ اجمالی:
شاید این مطالب را هم بپسندید:
قرآن در سوره فتح آيات 20 و 21 خبر از دو پيروزى بر دشمنان توأم با غنائم فراوان داده؛ يكى در كوتاه مدّت و ديگرى در دراز مدّت. منظور از غنائمى كه در كوتاه مدّت، نصيب مسلمين مى شود همان غنائم خيبر بود و غنائم دراز مدت، اشاره به فتوحات بزرگ بعد، مانند فتح ايران روم و يمن است، که وصول به آن براى مسلمانان به حسب ظاهر امكان پذير نبود و هنگامى كه در جنگ خندق پيامبر(ص) بشارت فتح ايران و روم و يمن را داد منافقان آن را به باد مسخره گرفتند، چرا كه از نظر اسباب ظاهرى، غير ممكن به نظر مى رسيد.
پاسخ تفصیلی:
قرآن در سوره فتح آیات 20 و 21 به دنبال ماجراى صلح حدیبیهو پیشگویى عمره القضاء و فتح خیبر، خبراز فتوحات فراوان دیگرى همراه با غنائم بسیار در آیات دیگر مى دهد و مى فرماید: (خداوند غنایم فراوانى به شما وعده داده بود که آنها را به دست مى آورید، ولى این یکى [غنایم خیبر] را زودتر براى شما فراهم ساخت؛ و دست تعدّى مردم [دشمنان] را از شما بازداشت تا نشانه اى براى مومنان باشد و شما را به راه راست هدایت کند)؛ «وَعَدَکُمُ اللهُ مَغَانِمَ کَثِیرَهً تَاْخُذُونَهَا فَعَجَّلَ لَکُمْ هَذِهِ وَکَفَّ اَیْدِىَ النَّاسِ عَنْکُمْ وَلِتَکُونَ آیَهً لِّلْمُوْمِنِینَ وَیَهْدِیَکُمْ صِرَاطاً مُّسْتَقِیماً» سپس مى افزاید: (و نیز غنایم و فتوحات دیگرى [نصیبتان مى کند] که شما توانایى [به دست آوردن] آن را ندارید، ولى قدرت خدابه آن احاطه دارد؛ و خداوند برهمه چیز توانا است)؛ «وَاُخْرَى لَمْ تَقْدِرُوا عَلَیْهَا قَدْ اَحَاطَ اللهُ بِهَا وَکَانَ اللهُ عَلَى کُلِّ شَىْء قَدِیراً».
در این آیات، خبراز دو پیروزى بر دشمنان توام با غنائم فراوان داده شده است؛ یکى در کوتاه مدّت و دیگرى در دراز مدّت، غنائم و فتوحاتى که هرگز مسلمانان به حسب ظاهر، توانایى بر آن را نداشته اند اما به قدرت کامله الهى در اختیار آنان قرار گرفت.
در این که این اشاره به کدام قسمت از غنائم و فتوحات است، در میان مفسّران گفتگو است؛ بسیارى گفته اند: منظور از غنائمى که در کوتاه مدّت، نصیب مسلمین مى شود همان غنائم خیبر است، هر چند بعضى احتمال داده اند که اشاره به غنائم معنوى صلح حدیبیه باشد، ولى این احتمال ضعیف است و در مورد غنائم دراز مدت، بسیارى از مفسران، آن را اشاره به غنائم جنگ حنین و طایفه هوازن دانسته اند.(1)، (2)
جمعى نیز احتمال داده اند که اشاره به فتوحات بزرگ بعد، مانند فتح ایران روم و یمن بوده باشد، و با توجّه به این که فتح حنین و غنائم هوازن، براى مسلمانان چندان بعید نبوده، آنچه وصول به آن براى مسلمانان به حسب ظاهر امکان پذیر نبود، فتح ایران و روم و مانند آن بود، و لذا هنگامى که در جنگ خندق پیامبر(صلى الله علیه وآله) (طبق روایت معروفى) بشارت فتح ایران و روم و یمن را داد منافقان آن را به باد مسخره گرفتند، چرا که از نظر اسباب ظاهرى، غیر ممکن به نظر مى رسید، ولى از آنجا که خداوند بر همه چیز قادر وتوانا است این فتوحات و غنائم بى نظیر را براى مسلمین ممکن ساخت، و سال ها قبل از رسیدن به آن، از آن پرده برداشت و به صورت پیشگویى قاطعى در آیات فوق، بیان فرمود.(3)
پی نوشت:
(1). در تفسير مجمع البيان، تفسير كبير فخر رازى، و روح المعانى و الميزان، ذیل آیه مورد بحث به اين مطلب اشاره شده است.
(2). غنائم جنگ حنين را بسيار زياد نوشته اند بعضى 24 هزار شتر و 40 هزار گوسفند و مقدار زيادى نقره برآورد كرده اند (تفسير روح البيان جلد 9 صفحه 42؛ منتهى الآمال جلد 1 صفحه 65)
(3). گردآوري از کتاب: پيام قرآن، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، دار الكتب الاسلاميه، تهران، 1386 هـ.ش، ج 8، ص 286.
