وسواس از نظر آیت الله مظاهری

وسواس از نظر آیت الله مظاهری

وسواس‏

مسئله 192- يكى از مهلكات كه مفاسدى بر آن مترتّب مى‏شود و غالباً گناهانى را در بر دارد، وسواس است، و چون وسوسه براى وسواسى يك رذيله است، از نظر ما حرام و مبارزه با آن از اوجب واجبات است، و فرقى نيست كه در طهارت و نجاست باشد يا در عبادات، در اعتقادات باشد يا در اعمال، در حقّ اللَّه باشد يا در حقّ‌النّاس، در كارهاى عبادى باشد يا در كارهاى اجتماعى.

و خلاصه كلام اينكه حالت افراطگرى و وسواسى در هرچه باشد، حرام و بايد با آن مبارزه شود تا ريشه‏ كن شود، و علامت آن اين است كه زياد شك كند و يا زود يقين كند و از متعارف مردم در شك و يقين بيرون باشد، و همين مقدار كه از حالت متوسّط كه در ميان مردم در كارها متعارف است بيرون رفت و حالت افراط يا تفريط در كارها پيدا كرد، وسواسى است و بايد دست از آن حالت بردارد و بر طبق آن حالت عمل نكند.

وسواسى در طهارت و نجاست اگر شك كرد بلكه يقين كرد كه از زمين متنجّس يا از عين نجس به او ترشّح شده است، اعتنا نكند.

مسئله 193- براى رفع اين رذيله چاره ‏اى نيست جز بى‏ اعتنايى به شك بلكه به يقين، و عمل كردن به آنچه بر نفع اوست و به آنچه متعارف ميان مردم است. مثلاً وسواسى در طهارت و نجاست اگر شك كرد بلكه يقين كرد كه از زمين متنجّس يا از عين نجس به او ترشّح شده است، اعتنا نكند، و وسواسى در نماز اگر شك يا يقين كرد كلمه ‏اى را غلط گفته و يا چيزى را كم يا زياد كرده است، اعتنا نكند، و وسواسى در حقّ‌النّاس اگر شك كرد كه مديون كسى است يا دين خود را ادا نكرده است، اعتنا نكند و وسواسى در كارهاى اجتماعى اگر نمى ‏تواند تصميم بگيرد، فوراً يك طرف را انتخاب كند و به شكّ خود، بلكه به يقين خود عمل نكند.

مسئله 194- متنجّس براى افراد وسواسى متنجّس نيست، بنابراين مثل گِل‌ها و آب‌هاى در كوچه و برف‌هاى چند روز مانده در كوچه ‏ها، گرچه يقين داشته باشد كه برخورد با نجاست نموده است، براى او پاك است و مى ‏تواند با همان گِل‌ها و با همان كفش‌ها كه به مستراح رفته است به مسجد برود، و با همان گِل‌ها كه ترشّح به لباس يا بدن او كرده است نماز بخواند، و با افراد لاابالى در طهارت و نجاست، گرچه يقين داشته باشد كه آنها نجس هستند، معاشرت كند و از غذاهاى آنها بخورد و حرام است كه بعداً دست و دهان خود را آب بكشد.

مسئله 195- براى وسواسى حرام است در چيزهايى كه وسوسۀ او مربوط به آنهاست دقّت نمايد، بلكه لازم است بدون فكر و بدون تجسّس و بدون تفحّص عمل كند، و به‌عبارت ديگر چنان‌که گفته شد با بى‏ اعتنايى كامل برخورد با چيزها كند تا به گفتۀ امام صادق«سلام‌الله‌علیه» شيطان دست از او بردارد.

وسواس فکري

سؤال 523. چندين سال است که بیماری وسواس دارم و به روانپزشک و روان شناس نيز مراجعه کرده‌ام، ولی متأسّفانه بهبود نیافته‌ام. مشکل اساسی بنده این است که توجّه به مسائل مربوط به طهارت و نجاست، موجب فشار شدید روحی و رواني براي من شده و به‌صورت اساسی کار و تحصیل و زندگی‌ام را با عذاب و اختلال مواجه ساخته است؛ نمي‌دانم چه کنم و چگونه می‌توانم بر مشکل خود فائق آيم؟

درد شما بزرگ است ولی داروی درد شما کوچک است و اگر عمل کنید، حتماً خوب می شوید و آن بی‌اعتنائی به این‌گونه فکرهاست. در عمل‌نمودن بر طبق این وسوسه‌ها واجب است بی‌تفاوت باشید و حرام است با تفاوت باشید و هرچه می‌خواهد شما را رنج بدهد، راجع به همان، بی‌اعتنا باشید تا خوب شوید.

سؤال 524. مدّتي است كه چون نماز شب مي‌خوانم و ذكر مي‌گويم، شيطان وسوسه‌ام مي‌كند كه آدم خوبي هستم. جهت نجات از اين اوهام و وسوسه‌ها، مرا راهنمايي كنيد؟

به این افکار اهمیّت ندهید و کار خوب خودتان را بکنید.

سؤال 525. در گذشته، گناهاني نظير مراجعه به سايت‌هاي مبتذل و خواندن مطالب جنسي داشته‌ام؛ ولي با اينکه چند سال است آن گناهان را ترک کرده‌ام، ولي باز در بسياري از اوقات، خصوصاً هنگام برخورد با زنان، فکر می‌کنم گناه انجام می‌دهم و افکار زشتي به ذهنم خطور مي‌کند. حتّي به اکثر مردم بدبين شده‌ام. در اعتقادات نيز مشکل پيدا کرده‌ام. چگونه مي‌توانم از این افکار مزاحم نجات پيدا کنم؟

باید از گذشته‌ها جداً توبه کنید و راجع به وسوسه‌ها بی‌خیال باشید و تمرکز فکری روی آن نداشته باشید، حتماً خوب می‌شوید. کلمه«لا اله الا الله» را زیاد بگويید و از نماز اوّل وقت با جماعت، کمک بگیرید.

سؤال 526. چند وقتي است که مرتّب در ذهنم تصوّر مي‌کنم زیر ماشین رفته و له شده‌ام، يا در ذهنم عذاب غرق‌شدن در دریا را تجسّم می‌کنم، یا خيال مي‌کنم داخل هواپیما و در حال سقوطم، يا بمبي منفجر شده و می‌سوزم؛ با اين افکار، زندگی برايم بسيار تلخ شده و فقط آرزوی مرگ راحت می‌کنم. ديگر نمي‌دانم چه کنم؛ لطفاً کمکم کنيد.

اين افکار وسوسۀ فکری است و باید با بی‌تفاوتی، خود را خوب کنید.

سؤال 527. چندين سال است که بر اثر مريضي فکري و روحي، ناخواسته در فکر و ذهنم به خدا و امامان زياد بد مي‌گويم و احساس مي‌کنم گناه زيادي دارم و از اين کار زجر و عذاب زيادي مي‌کشم، آيا اين فکر‌ها گناه دارد؟ خواهشمندم مرا راهنمايي کنيد تا از اين عذاب نجات يابم.

آنچه به شما القاء مي‌شود، از ناحيۀ شيطان است؛ بنابراين راهي جز بي‌اعتنايي به وسوسۀ شيطان و بي‌تفاوتي نسبت به اين‌گونه فکرها نداريد. اگر به اين‌گونه چيزها اهميّت ندهيد و خلاف خواستۀ شيطان عمل کنيد، دست از سر شما برمي‌دارد و خوب مي‌شويد، وگرنه وسوسۀ شيطان و فکرهايي که نوشته‌ايد، وضعيّت خطرناکي براي شما جلو مي‌آورد که جبران آن مشکل است.

وظيفۀ وسواسي در مطهّرات و نجاسات

سؤال 514. به دليل نداشتن آگاهی به مسائل طهارت و نجاست‌، تا به‌حال لباس‌، بدن‌، فرش و ديگر متعلّقاتِ زندگی خود را اشتباه تطهير مي‌کردم‌، وظيفه‌ام نسبت به گذشته چيست‌؟

وظيفه‌اي نسبت به گذشته نداريد و نسبت به آينده اگر وسواسي نيستيد، طبق رسالۀ توضيح‌‌المسائل عمل کنيد و اگر وسواسي هستيد، تسامح و تساهل کنيد تا ان‌شاءالله خوب شويد.

سؤال 515. معمولاً در هنگام تخلّی احساس مي‌کنم ذرّات بول به لباس و بدنم مي‌پاشد، لذا هر بار بدن و لباسم را آب مي‌کشم‌، آيا اين‌کار صحيح است‌؟

اين کار حرام است و بايد بدانيد تخيّلي بيش نيست و بايد اعتنا نکنيد.

سؤال 516. آیا هوا با توجّه به داشتن جرم نجس می‌شود‌؟

نجس نمي‌شود و اين سؤال هم سؤال وسواسي‌ها است.

سؤال 517. بنده معمولاً در تطهير محلِّ بول و غائط شک مي‌کنم و خانواده مرا وسواسي مي‌دانند‌، وظيفه‌ام چيست‌؟

شما وسواسي هستيد و بايد حرف آن‌ها را بشنويد و تطهير شما بيش از پنج‌دقيقه نباشد.

سؤال 518. آيا لازم است نسبت به پول، به خاطردسترسي اقشار مختلف مردم به آن، اعمّ از لاابالي و غيره، احتیاط و اجتناب کنیم؟

لازم نيست.

سؤال 519. در روزهای بارانی، به دليل رفت‌و‌آمد مردم، اكثر کوچه‌ها و خيابان‌ها نجس مي‌شود‌، در چنين مواقعي بايد چه كنم؟

کوچه‌ها، خيابان‌ها، دستشوئي‌ها، بازارها، همه و همه محکوم به طهارت است و تفحّص لازم نيست، بلکه جايز نيست و اجتناب از آن‌ها هم لازم نيست، بلکه اگر موجب اختلال در کارهاي عبادي يا غيرعبادي شود، جايز نيست.

کوچه‌ها، خيابان‌ها، دستشوئي‌ها، بازارها، همه و همه محکوم به طهارت است و تفحّص لازم نيست، بلکه جايز نيست .

سؤال 520. باتوجّه به اینکه غذای بعضی از رستوران‌ها يا فراورده‌های دامی پاک نيستند، آیا وظيفۀ من تحقیق و برّرسی است؟

اگر مسلمان است، تحقيق لازم نيست، گرچه مسلمان لاابالي هم باشد.

سؤال 521. آيا رعايت نشدنِ طهارت و نجاست در مسجدالحرام و بسیاری از اماکن مقدّس، عذری برای شركت‌نکردن در مراسم حج می‌باشد؟

بايد آن‌جا را پاک بداند و نجس دانستن آنجا حرام است و تفحّص جايز نيست و گفتگو در اين باره نيز جايز نيست.

سؤال 522. وقتی دست خود را به اشيائی که سرد هستند مي‌گذارم، مقداری بخار مي‌کند‌، آيا به وسيلۀ اين بخار، نجاست از شيء خشک سرايت مي‌کند‌؟

سرايت نمي‌کند. رساله استفتائات- جلد 1 / وسواس

حکم وسواسي

سؤال 510. حكم حضرتعالي در مورد وسواسي چيست؟

کار او حرام است و بايد اعمال را به طور متعارف و آن طور که عموم مردم انجام مي‌دهند، انجام دهد.

سؤال 511. آيا حرمت وسواس منحصر در احکام عبادي است؟

وسواس در هر عملي، اعمّ از امور اعتقادي، اخلاقي، احکام عبادات، معاملات، امور فردي و اجتماعي و حقّ‌‌الله و حقّ‌‌النّاس، حرام است.

سؤال 512. شکّ، ظنّ و یقین وسواسی تا چه حد معتبر است؟ آیا در صورت یقین به متعارف بودن آن، باز هم بی‌اعتبار است؟

شکّ و ظنّ وسواسي اعتبار ندارد و چون يقين او هم تخيّلي بيش نيست، اعتبار ندارد و بايد به شکّ و ظنّ و يقين خود اعتنا نکند.

سؤال 513. آيا گفتۀ وسواسی در مورد نجس يا پاك بودنِ چيزی‌، مورد قبول است‌؟

مورد قبول نيست.

درمان وسواس

سؤال 506. همسرم دچار وسواس شده و هرچه به او تذکّر مي‌دهم، می‌گويد نمی‌توانم مانند بقيۀ افراد عمل کنم، راه علاجش چيست؟

بايد بگويد مي‌توانم و راه علاج، فقط بي‌اعتنائي و مثل ديگران بودن است، و الاّ بدبختي دنيا و آخرت را در پي دارد.

سؤال 507. آيا برای درمان شخص وسواسي، مي‌توان گفت وظيفه‌ای در قبال نجاسات ندارد و چيزی برای او نجس نيست؟

اگر متنجّس را نجس نداند، خوب مي‌شود و لازم نيست از عين نجس هم اجتناب نکند؛ بلکه اگر از عين نجس پرهيز کند و از متنجّسات پرهيز نکند، خوب مي‌شود و لازم است براي بهبودي، چنين کند.

سؤال 508. بنده متأسّفانه وسواسی هستم ولی یقین دارم که خوب می‌‌شوم، حال با توجّه به شرایطم، سه سؤال از حضرتعالی دارم: 1.‌ آیا هر آبی در خواب خارج شود حکم منی را دارد یا باید همان سه شرط جنابت را داشته باشد؟ 2.‌ من زیاد محتلم می‌‌شوم و لباسم نجس می‌‌شود و در تماس با تشکم هست و قطعاً به تشک سرایت می‌‌کند و شستن ملحفه همیشه ممکن نیست، باید چکار کنم؟ 3.‌ دربارۀ سؤال قبل، اگر هم ملحفه شسته شود، نجاست به زیر آن هم رسیده و اگر با پا یا لباس خیس روی تشک بروم باز هم نجس می‌‌شوم، تکلیفم چیست؟

یقین مثبت شما و ارادۀ شما و حرف‌شنوی شما، وسواس شما را برطرف می‌کند و به امید خدا خوب می‌شوید. در خصوص سؤالتان هم آنچه نوشته‌اید منی نیست و نجس هم نیست و به فرض نجاست، به صورتی که نوشته‌اید منتقل نمی‌شود و باید از این‌گونه چیزها اجتناب نکنید و به آن اهمیّت و ترتیب اثر ندهید تا خوب شوید.

سؤال 509. من پارسال که وسواس شدید داشتم روی مبل نشسته بودم وچون بی‌‌اختیار هم از من بول خارج می‌‌شود، احساس قطعی پیدا کردم که از من بول خارج شد و چون مهمان داشتیم، مجبور بودم مدّت زیادی روی مبل بنشینم. از سال گذشته تا کنون، من روی این مبل نمی‌‌نشینم و مبل را نجس می‌‌دانم. وقتی به همسر و پدر و مادرم این مطلب را می‌‌‌‌گویم، حرف مرا قبول ندارند و مسخره‌‌ام می‌‌کنند؛ با اینکه همگی مؤمن و معتقد هستند. آن‌ها می‌‌‌گویند فقط باید خودت را آب بکشی، نه مبل و…، در صورتی که من می‌‌دانم بدنم زیاد عرق می‌‌کند و نجاست به مبل هم سرایت کرده است و نمی‌‌توانم حرف آن‌ها را قبول کنم. اعضای خانواده اصلاً به حرف من توجّهی ندارند و همگی روی آن مبل می‌‌نشینند و حتّی همسرم با دست خیس به آن مبل نجس، دست می‌‌زند و من هم اعصابم خرد می‌‌شود، لطفا مرا راهنمایی کنید و بفرمایید حق با کدام‌یک از ماست؟

بنابرآنچه نوشته‌اید، آن مُبل نجس نشده و شما باید از آن اجتناب نکنید و به طور کلّی باید با بی‌تفاوتی و بی‌اعتنایی نسبت به این‌‌گونه چیزها، خود را خوب کنید. همچنین باید از اطرافیان حرف‌شنوی داشته باشید و یک نفر مثل همسرتان را الگو قرار دهید و هرچه او گفت پاک است قبول کنید.

شاخصۀ وسواس

سؤال 503. به چه کسی وسواسي[fusion_builder_container hundred_percent=”yes” overflow=”visible”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none”][1] گفته می‌شود؟ شاخصۀ وسواسي‌گري چيست و درمان آن، چگونه است؟

کسي که در کارهاي عبادي يا غير عبادي، حتّي در امور اجتماعي و فردي، خارج از حدّ اعتدال و متعارف باشد، وسواسي است و آن يک حالت خطرناکي است که از تسلّط قوّۀ خيال بر انسان پيدا مي‌شود و به جاي اينکه عقل او را استخدام کند، قوّۀ خيال او را استخدام مي‌کند و وقتي چنين شد، شيطان بر او مسلّط مي‌شود و به واسطۀ آن حالت، او را نابود مي‌کند و دنيا و آخرت او را تباه مي‌نمايد. لذا عقلاً و شرعاً لازم است با بي‌تفاوتي و نشنيدن حرف شيطان و پشت کردن به وسوسه‌ها و تخيّل‌ها و توهّم‌ها، آن حالت را نابود کند و هرچه او را رنج مي‌دهد، راجع به همان بي‌تفاوت باشد و اين است داروي منحصر به فرد وسواس.

سؤال 504. ملاک در تشخيص صدق عنوان وسواسي چيست؟

ملاک در صدق عنوان وسواسي بر کسي، عرف است. هرچند اگر کسي بيش از سه‌بار در مسئله‌اي شک کرد، وسواسي محسوب شده و بايد به احکام وسواس عمل نمايد.

سؤال 505. آيا اصلاً از نظر شرع‌، احتياط در نجاست و طهارت‌، مطلوب است‌؟

از نظر شرع، همه چيز پاک است، مگر نسبت به نجاست آن یقین حاصل شود، ولی کار وسواسي راجع به هرچه باشد، حتّي حقّ‌‌النّاس، مطلوب نيست، بلکه حرام است.

[1]. جهت آگاهي از استفتائات کامل مربوط به موضوع وسواس و نیز مباحث اخلاقی پیرامون آن، به کتاب «راهکارهاي عملي درمان وسواس»، اثر حضرت آيت الله العظمي مظاهري«مدّظلّه‌العالي»، مراجعه فرمایید.

استفتائات، جلد یک. در زمینه فقه / رساله توضیح المسائل- اخلاق / وسواس. / رساله استفتائات- جلد 1 / وسواس/ استفتائات سایت آیت الله مظاهری.

لینک کوتاه مطلب: http://goo.gl/3hJsWr

• ویژه نامه احکام طهارت(وضو، غسل، نجاسات و …)
• وسواس از نظر آيت الله مكارم شيرازي
• وظیفه شرعي شخص وسواس
• وسواس در ترشحات ادرار
• وسواس در وضو
• وسوسه و درمان آن

---

---

کلید: وسواس از نظر آیت الله مظاهری وسواس از نظر آیت الله مظاهری وسواس از نظر آیت الله مظاهری وسواس از نظر آیت الله مظاهری وسواس از نظر آیت الله مظاهری وسواس از نظر آیت الله مظاهری وسواس از نظر آیت الله مظاهری وسواس از نظر آیت الله مظاهری وسواس از نظر آیت الله مظاهری وسواس از نظر آیت الله مظاهری وسواس از نظر آیت الله مظاهری وسواس از نظر آیت الله مظاهری وسواس از نظر آیت الله مظاهری وسواس از نظر آیت الله مظاهری وسواس از نظر آیت الله مظاهری وسواس از نظر آیت الله مظاهری وسواس از نظر آیت الله مظاهری وسواس از نظر آیت الله مظاهری وسواس از نظر آیت الله مظاهری وسواس از نظر آیت الله مظاهری[/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]