نیت زکات
فهرست این نوشتار:
نیت زکات
نیَّت زکات
مسأله 1957 انسان باید زکات را به قصد قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم بدهد (1) و در نیّت معین کند (2) که آنچه را می‌دهد زکات مال است، یا زکات فطره (3) ولی اگر مثلًا زکات گندم و جو بر او واجب باشد، لازم نیست معین کند چیزی را که می‌دهد زکات گندم است یا زکات جو.
(1) (سیستانی): برای تذلّل در پیشگاه خداوند عالم بدهد و اگر بدون قصد قربت بدهد کافی است، گرچه گناه کرده است؛.. (زنجانی): برای خداوند عالم، بدهد..
(بهجت): و اگر غیر از زکات مال دیگری هم بر او واجب شده است، در نیّت معیّن کند که آنچه را می‌دهد زکات است، ولی اگر هم زکات مال بر او واجب شده است و هم زکات فطره، لازم نیست موقع ادا کردن، نیّت کند که آنچه را می‌دهد زکات مال است، بلکه اگر به نیّت «آنچه بر او واجب است» بدهد از هر دو کفایت می‌کند، و همچنین اگر مثلًا زکات گندم و جو بر او واجب باشد لازم نیست معین کند چیزی را که می‌دهد زکات گندم است یا جو.
(2) (اراکی): احتیاط واجب است در نیّت معین کند..
(3) (سیستانی): بلکه اگر مثلًا زکات گندم و جو بر او واجب باشد، و بخواهد پولی را به عنوان قیمت زکات بدهد باید معیّن کند که زکات گندم است یا زکات جو.
(زنجانی): بلکه اگر مثلًا زکات گندم و جو بر او واجب باشد، لازم است و لو اجمالًا معین کند چیزی را که می‌دهد زکات گندم است یا زکات جو، ولی اگر تنها یک نوع زکات بروی واجب باشد، مثلًا فقط زکات گندم بروی واجب باشد، لازم نیست در نیّت خود، زکات گندم را هم قصد کند.
[fusion_builder_container hundred_percent=”yes” overflow=”visible”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none”][زکات چند مال]
مسأله 1958 کسی که زکات چند مال بر او واجب شده، اگر مقداری زکات بدهد و نیّت هیچ کدام آنها را نکند (1) چنانچه چیزی را که داده هم جنس یکی از آنها باشد، زکات همان جنس حساب می‌شود (و اگر (2) هم جنس هیچ کدام آنها نباشد (3)، به همه آنها قسمت می‌شود (4)) پس کسی که زکات چهل گوسفند و زکات پانزده مثقال طلا بر او واجب است، اگر مثلًا یک گوسفند از بابت زکات بدهد و نیّت هیچ کدام آنها را نکند، زکات گوسفند حساب می‌شود (5) ولی اگر مقداری نقره بدهد (6) به زکاتی که برای گوسفند و طلا بدهکار است تقسیم می‌شود (7)
(1) (بهجت): بلکه نیّت کند که «زکات می‌دهم» کافی است. [پایان مسأله]
(2) (خوئی)، (تبریزی): و اگر از قسم پول بدهد که..
(3) (اراکی): کسی که زکات چند مال بر او واجب شده، اگر مقداری زکات بدهد و نیّت هیچ کدام آنها را نکند مانع ندارد و بعداً می‌تواند، هر کدام را که بخواهد معین کند و اگر نیّت همه آنها را نموده است..
(4) (مکارم): بنا بر این اگر مثلًا یک گوسفند از باب زکات بدهد زکات گوسفند حساب می‌شود، ولی اگر مقداری پول نقره بدهد در حالی که بدهکار زکات گوسفند و گاو است در میان هر دو تقسیم می‌گردد. [قسمت داخل پرانتز در رساله آیت اللّه (سیستانی) نیست]
(5) (سیستانی): ولی اگر مقداری پول نقره یا اسکناس بدهد که همجنس هیچ کدام آنها نیست، بعضی گفته‌اند به همه آنها قسمت می‌شود، ولی این خالی از اشکال نیست و احتمال دارد که از هیچ کدام حساب نشود و در ملک مالک باقی بماند.
(اراکی): می‌تواند زکات گوسفند حساب کند و یا زکات طلا، و اگر هر دو را نیّت کرده بر هر دو تقسیم می‌شود.
(6) (خوئی)، (تبریزی): اگر مقداری پول نقره یا اسکناس بدهد.
(7) (فاضل): و همچنین است اگر گوسفند را به عنوان بدل یا قیمت بدهد، باز تقسیم می‌شود.
(زنجانی): مسأله کسی که زکات چند مال بر او واجب شده، اگر مقداری زکات بدهد و نیّت هیچ کدام آنها را نکند، چنانچه مالی را که می‌پردازد تنها زکات یکی از آنها می‌تواند به حساب آید، زکات همان مال پرداخت شده است، ولی اگر بتواند زکات دو یا چند مال محسوب گردد، به آن دو یا چند مال قسمت می‌شود، بنا بر این کسی که زکات پنج شتر و زکات بیست دینار طلا بر او واجب است، اگر یک گوسفند از بابت زکات بدهد، زکات پنج شتر به حساب می‌آید، ولی اگر مقداری پول بدهد، به زکاتی که برای شتر و طلا بدهکار است، تقسیم می‌گردد.
[وکیل]
شاید این مطالب را هم بپسندید:
مسأله 1959 اگر کسی را وکیل کند که زکات مال او را بدهد (1) چنانچه وکیل وقتی که زکات را به فقیر می‌دهد، از طرف مالک، نیّت زکات کند کافی است (2)
(1) (اراکی): وکیل باید وقتی که زکات را به فقیر می‌دهد، از طرف مالک نیّت زکات کند و احتیاط است که مالک هم وقتی زکات را به وکیل می‌دهد به نیّت زکات بدهد.
(خوئی): موقعی که زکات را به آن وکیل می‌دهد، باید نیّت کند که آنچه را وکیل او بعداً به فقیر می‌دهد زکات باشد، و أحوط این است که نیّت او تا زمان رسیدن زکات به فقیر مستمر باشد.
(سیستانی): موقعی که زکات را به آن وکیل می‌دهد، باید نیّت کند و احتیاط مستحب ّ این است که نیّت او تا زمان رسیدن زکات به فقیر مستمرّ باشد.
(تبریزی): موقعی که زکات را به آن وکیل می‌دهد نیّت کند کافی است و چنانچه وکیل کند که زکات او را از مالش اخراج کند، وکیل باید نیّت زکات کند.
(مکارم): همین اندازه که مالک نیّت داشته باشد کافی است، خواه وکیل نیّت کند یا نه ولی اگر مالک نیّت زکات را نکرده بلکه وکالت در همه چیز به او داده باید وکیل نیّت کند.
(2) (بهجت): بنا بر أظهر.
(گلپایگانی)، (صافی): مسأله اگر کسی را در دادن زکات وکیل کند باید وکیل قصد قربت کند و در وکیل کردن و همچنین وقتی که زکات را به وکیل می‌دهد قصد قربت لازم نیست و اگر کسی را فقط در رساندن زکات به فقیر وکیل کند باید خودش در موقع دادن زکات به وکیل قصد قربت نماید و احتیاطاً تا وقتی به فقیر می‌رسد به قصدش باقی باشد.
(زنجانی): مسأله اگر به وسیله کسی زکات مال را بدهد، موقعی که آن شخص زکات را به فقیر می‌دهد باید مالک قصد قربت داشته باشد هر چند موقع دادن مال به واسطه، قصد قربت نداشته باشد، و اگر در هنگامی که مال را به واسطه می‌دهد یا موقعی که او را وکیل می‌کند یا به او اجازه دادن ِ زکات می‌دهد قصد قربت کند و تا موقع دادن زکات از این قصد منصرف نشود، کفایت می‌کند.
[پرداخت زکات بدون قصد قربت]
مسأله 1960 اگر مالک یا وکیل او بدون قصد قربت زکات را به فقیر بدهد و پیش از آن که آن مال از بین برود، خود مالک، نیّت زکات کند (1) زکات حساب می‌شود.
(1) (مکارم): نیّت قربت کند.. (سیستانی): رجوع کنید به ذیل مسأله 1957.
(خوئی)، (تبریزی): مسأله اگر بدون قصد قربت زکات را به فقیر بدهد و پیش از آنکه آن مال از بین برود، نیّت زکات کند، زکات حساب می‌شود.
(زنجانی): مسأله اگر مالک یا وکیل او بدون قصد زکات یا بدون قصد قربت مالی را به فقیر بدهد، و پیش از آن که آن مال از بین برود خود مالک نیّت زکات و قصد قربت کند، زکات حساب می‌شود.
مسائل اختصاصی
(بهجت): مسأله 1547 مسلمانی که مُستبصر (شیعه) شد عباداتی که موافق مذهب خودش انجام داده اعاده ندارد مگر زکات که باید آن را به فقیر شیعه بدهد ولی اگر از اوّل آن را به فقیر شیعه و با قصد قربت داده باشد، اعاده ندارد.
(بهجت): مسأله 1548 در حال غیبت نباید به کسانی که منصب امام علیه السلام را غصب کرده‌اند زکات داد، ولی دادن زکات به مجتهد جامع الشّرایط بنا بر اقوی مثل دادن زکات به امام معصوم علیه السلام است.
(مکارم): مسأله 1666 هرگاه زکات را به میل خود نپردازد حاکم شرع می‌تواند به اجبار از او دریافت دارد و زکات محسوب می‌شود و نیّت قربت در اینجا ساقط است، ولی احتیاط آن است که حاکم شرع قصد قربت کند.
- توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
لینک کوتاه مطلب: http://goo.gl/JBap8y
کلید: نیت زکات نیت زکات نیت زکاتنیت زکاتنیت زکات نیت زکات نیت زکات نیت زکات نیت زکات نیت زکات نیت زکات نیت زکات نیت زکات نیت زکات نیت زکات نیت زکات نیت زکات نیت زکات نیت زکات نیت زکات[/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]
