نماز نافله چگونه است
فهرست این نوشتار:
[نمازهای مستحبّی ]
مسأله 764 نمازهای مستحبّی زیاد است و آنها را نافله گویند و بین نمازهای مستحبی به خواندن نافله های شبانه روز بیشتر سفارش شده (1) و آن ها در غیر روز جمعه سی و چهار رکعتند که هشت رکعت آن نافله ظهر و هشت رکعت نافله عصر و چهار رکعت نافله مغرب و دو رکعت نافله عشا و یازده رکعت نافله شب و دو رکعت نافله صبح می باشد و چون دو رکعت نافله عشا را بنا بر احتیاط واجب (2) باید نشسته خواند (3)، یک رکعت حساب می شود. ولی در روز جمعه بر شانزده رکعت نافله ظهر و عصر، چهار رکعت اضافه می شود (4).
(1) (مکارم ) [و] نافله روزانه به ترتیب زیر است : نافله ظهر هشت رکعت و نافله عصر نیز هشت رکعت است ، و نافله مغرب چهار رکعت و نافله عشا دو رکعت است که نشسته خوانده می شود، نافله شب یازده رکعت و نافله صبح نیز دو رکعت است . و چون دو رکعت نافله عشا یک رکعت حساب می شود، مجموع این نافله ها سی و چهار رکعت خواهد بود، ولی در روز جمعه سی و هشت رکعت است زیرا چهار رکعت به نافله ظهر و عصر اضافه می شود (همه نافله ها دو رکعت دو رکعت خوانده می شود).
(2) (اراکی ، گلپایگانی ، فاضل ) بنا بر احتیاط مستحب ّ ..
(زنجانی) بنا بر احتیاط ..
(3) (بهجت) چون دو رکعت نافله عشا را باید نشسته خواند، ..
(4) (خوئی ، سیستانی ) و بهتر آن است که تمام بیست رکعت را پیش از زوال به جا آورد (سیستانی : بجز دو رکعت آن که بهتر است در وقت زوال باشد).
(صافی) و بهتر این است که تمام بیست رکعت را پیش از ظهر به جا آورد.
(زنجانی) [و] نمازهای نافله به جز نافله وتر و برخی نافله هایی که در کتابهای مفصل ذکر شده دو رکعت دو رکعت خوانده می شود. (بهجت) که تمام آن را می توان قبل از ظهر به جا آورد.
[مسأله 765 نافله شب ]
اشاره
مسأله 765 از یازده رکعت نافله شب ، هشت رکعت آن باید به نیّت نافله شب و دو رکعت آن به نیّت نماز شفع و یک رکعت آن ، به نیّت نماز وتر خوانده شود (1). و دستور کامل نافله شب در کتابهای دعا گفته شده است (2).
(1) (گلپایگانی ، صافی ) و هشت رکعت نافله شب و هم چنین نافله ظهر و عصر و مغرب را باید مانند نماز صبح دو رکعتی بخوانند ..
(2) (زنجانی ) آداب و مستحبات نافله شب در کتابهای دعا به طور کامل گفته شده است .
مسأله اختصاصی
(مکارم ) مسأله 703 نافله شب از مهمترین نمازهای نافله است که در روایات اسلامی و قرآن مجید روی آن تأکید شده و تأثیر عمیقی در صفای روح و پاکی قلب و تربیت نفوس انسانی و حل ّ مشکلات دارد و در کتب معروف دعا، آدابی برای آن ذکر کرده اند، مخصوصاً برای قنوت نافله وتر؛ رعایت این آداب خوب است ولی می توان نماز شب را بدون این آداب مانند نمازهای معمولی نیز انجام داد و کسی که به علّتی نتواند آخر شب بیدار شود و نماز شب را بخواند می تواند قبل از خواب آنها را به جا آورد.
[مسأله 766 نمازهای نافله را می شود نشسته خواند]
مسأله 766 نمازهای نافله را می شود نشسته خواند ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند، مثلًا کسی که می خواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند، بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر می خواهد نماز وتر را نشسته بخواند، دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.
این مسأله ، در رساله آیت اللّه بهجت نیست
(سیستانی ) مسأله نمازهای نافله را می شود نشسته خواند، هر چند در حال اختیار. و لازم نیست هر دو رکعت را یک رکعت حساب کند ولی بهتر است ایستاده بخواند، بجز نافله عشاء که بنا بر احتیاط واجب باید نشسته خوانده شود.
(مکارم ) مسأله نماز نافله را می توان نشسته خواند، ولی در این صورت احتیاط این است که هر دو رکعت را یک رکعت حساب کند، مثلًا به جای هشت رکعت نافله ظهر ایستاده ، شانزده رکعت نشسته بخواند. چنانکه گفتیم نمازهای نافله را باید دو رکعت دو رکعت انجام داد، جُز نافله وتر، که یک رکعت است و اگر بخواهد نافله وتر را نشسته بخواند باید دو نماز یک رکعتی نشسته به جا آورد.
[مسأله 767 نافله ظهر و عصر]
مسأله 767 نافله ظهر و عصر را در سفر نباید خواند ولی نافله عشا را به نیّت این که شاید مطلوب باشد می تواند به جا آورد (1).
(1) (نوری) نافله عشا را که نماز وتیره نامیده می شود به نیت این که شاید مطلوب خداوند باشد، می تواند به جا آورد.
(خوئی ، گلپایگانی ، تبریزی ، سیستانی ، صافی) مسأله نافله ظهر و عصر را در سفر نباید خواند و نافله عشا چنانچه به قصد رجاء خوانده شود مانعی ندارد.
(بهجت) مسأله نافله ظهر و عصر در سفر یعنی در جایی که باید نماز ظهر و عصر را شکسته بخواند ساقط می شود؛ و امّا در جایی که مخیّر است نمازش را تمام و یا شکسته بخواند أظهر عدم سقوط نافله ظهر و عصر است ؛ و امّا در نافله عشا أظهر عدم سقوط آن در سفر است ولی احتیاط این است که به نیت این که شاید مطلوب باشد به جا آورد.
(مکارم ) مسأله نافله ظهر و عصر را در سفر نباید خواند و احتیاط آن است که نافله عشا را نیز ترک کند، اما بقیه نافله های روزانه یعنی نافله صبح و مغرب و نافله شب در سفر ساقط نمی شود.
(زنجانی) مسأله نافله ظهر و عصر در سفر ساقط می شود، و نافله عشا بنا بر احتیاط به قصد رجاء خوانده شود.
وقت نافله های یومیّه
[مسأله 768 نافله نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده می شود]
مسأله 768 نافله نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده می شود و وقت آن (1) از اول ظهر تا موقعی که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا می شود (2)، به اندازه دو هفتم آن شود، مثلًا اگر درازی شاخص هفت وجب باشد (3)، هر وقت مقدار سایه ای که بعد از ظهر پیدا می شود به دو وجب رسید (4)، آخر وقت نافله ظهر است (5).
(1) (گلپایگانی ، خوئی ، تبریزی ، زنجانی ، صافی) وقت فضیلت آن ..
(2) (مکارم) بیشتر از دو هفتم طول شاخص شود، مثلًا اگر طول شاخص هفت وجب است هر وقت مقدار سایه ای که بعد از ظهر پیدا می شود بیشتر از دو وجب شود وقت نافله ظهر تمام شده .
(3) (فاضل) مثلًا اگر ارتفاع شاخص هفتاد سانتی متر باشد ..
(4) (فاضل) به بیست سانتی متر رسید ..
(5) (بهجت ) امّا بعد از این وقت تا موقعی که سایه به اندازه خود شاخص بشود باز هم نافله ظهر فضیلت دارد، ولی از نظر فضیلت به وقت قبلی نمی رسد؛ و قبل از اذان ظهر و بعد از این که سایه به اندازه شاخص شد به امید این که الآن خواندن آن خوب باشد می توانند نافله ظهر را بخوانند ولی بنا بر احتیاط اگر قبل از ظهر می خوانند نیّت ادا و اگر بعد از نماز می خوانند نیت اداء و قضا ننمایند.
(گلپایگانی ، صافی ) آخر وقت فضیلت نافله ظهر است و تا آخر وقت فریضه هر گاه پیش از نماز ظهر (صافی : پیش از نماز عصر) به قصد اداء به جا آورد صحیح است و هم چنین وقت اداء نافله عصر تا وقت اداء فریضه عصر است .
(سیستانی) مسأله نافله نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده می شود و وقت آن از اوّل ظهر است ، و تا موقعی که ممکن باشد آن را پیش از نماز ظهر خواند، وقت آن ادامه دارد، ولی اگر شخص نافله ظهر را تا موقعی که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا می شود به اندازه دو هفتم آن شود یعنی اگر درازی شاخص هفت وجب باشد سایه به دو وجب برسد تأخیر بیندازد بهتر است که در این موقع نماز ظهر را قبل از نافله بخواند. مگر این که یک رکعت از نافله را قبل از آن خوانده باشد که در این صورت ، بهتر تمام کردن نافله است قبل از فریضه .
[مسأله 769 نافله عصر پیش از نماز عصر خوانده می شود]
مسأله 769 نافله عصر پیش از نماز عصر خوانده می شود و وقت آن (1) تا موقعی است که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا می شود، به چهار هفتم آن برسد (2) و چنانچه بخواهد نافله ظهر یا نافله عصر را بعد از وقت آنها (3) بخواند، بهتر است (4) نافله ظهر را بعد از نماز ظهر و نافله عصر را بعد از نماز عصر بخواند و بنا بر احتیاط واجب (5)، نیّت ادا و قضا نکند.
(1) (خوئی ، تبریزی ، زنجانی ) وقت فضیلت آن ..
شاید این مطالب را هم بپسندید:
(2) (مکارم) به شرحی که در مسأله پیش گفتیم . [پایان مسأله ]
(بهجت) و اگر تا این وقت نخواند تا موقعی که سایه به اندازه دو برابر شاخص بشود وقت فضیلت خواندن نافله عصر است ولی از نظر فضیلت به وقت قبلی یعنی چهار هفتم شاخص نمی رسد ..
(سیستانی) وقت آن تا موقعی که ممکن باشد آن را پیش از نماز عصر خواند ادامه دارد ولی چنانچه شخص نافله عصر را تا موقعی که سایه شاخص به چهار هفتم آن برسد تأخیر بیندازد بهتر است که در این موقع نماز عصر را قبل از نافله بخواند بجز در مورد مذکور در مسأله قبل .
(3) (زنجانی) بعد از وقت فضیلت آنها ..
(4) (خوئی ، تبریزی) باید .. (فاضل ) بنا بر احتیاط واجب باید .. (بهجت) بنا بر اظهر ..
(5) (بهجت ) و باید .. (زنجانی ) بنا بر احتیاط مستحب ..
(گلپایگانی ، صافی) مسأله نافله عصر پیش از نماز عصر خوانده می شود و وقت فضیلت آن تا موقعی است که سایه شاخص به چهار هفتم آن برسد و چنانچه بخواهد نافله ظهر را بعد از نماز ظهر یا نافله عصر را بعد از نماز عصر بخواند بنا بر احتیاط واجب نیت ادا و قضا نکند و به قصد ما فی الذّمه به جا آورد.
[مسأله 770 وقت نافله مغرب ]
مسأله 770 وقت نافله مغرب (1) بعد از تمام شدن نماز مغرب است (2) تا وقتی که سرخی طرف مغرب که بعد از غروب کردن آفتاب در آسمان پیدا می شود از بین برود (3).
(1) (خوئی ، تبریزی) وقت فضیلت نافله مغرب ..
(2) (زنجانی) و وقت فضیلت آن ..
(سیستانی) و تا وقتی که ممکن باشد، آن را پس از نماز مغرب در وقت به جا آورد، ولی اگر شخص نافله مغرب را تا وقتی که سرخی طرف مغرب که بعد از غروب کردن آفتاب در آسمان پیدا می شود از بین برود، تأخیر بیندازد بهتر است در آن موقع ، ابتداءً نماز عشا را بخواند.
(3) (گلپایگانی ، صافی ) اگر چه بعید نیست امتداد وقت نافله مغرب به امتداد وقت آن فریضه باشد.
[مسأله 771 وقت نافله عشا]
مسأله 771 وقت نافله عشا بعد از تمام شدن نماز عشا تا نصف شب است (1) و بهتر است (2) بعد از نماز عشا بلا فاصله خوانده شود.
(1) (بهجت) تا آخر وقت عشا است ..
(2) (بهجت) احتیاط در این است ..
[مسأله 772 نافله صبح پیش از نماز صبح خوانده می شود]
مسأله 772 نافله صبح پیش از نماز صبح خوانده می شود و وقت آن بعد از گذشتن از نصف شب به مقدار خواندن یازده رکعت نماز شب است ، ولی احتیاط آن است که قبل از فجر اول نخوانند (1) مگر آن که بعد از نافله شب بلا فاصله بخوانند که در این صورت مانعی ندارد.
(1) (فاضل) احتیاط مستحب آن است که قبل از فجر اوّل نخوانند. [پایان مسأله ]
(اراکی) مسأله نافله صبح پیش از نماز صبح خوانده می شود و وقت آن از فجر اول است تا طلوع سرخی طرف مشرق ولی اگر با نماز شب خوانده شود، قبل از فجر اوّل هم می توان خواند، هر چند افضل آن است که در وقت ، آن را اعاده کند.
(گلپایگانی ، صافی) مسأله نافله صبح پیش از نماز صبح خوانده می شود و وقت آن بعد از فجر اول است تا وقتی که سرخی طرف مشرق پیدا شود و نشانه فجر اول در وقت نماز صبح گفته شد و ممکن است نافله صبح را بعد از نافله شب بلا فاصله خواند.
(خوئی ، زنجانی ، تبریزی) وقت فضیلت آن ..
(زنجانی) جایز است ..
(سیستانی) مسأله نافله صبح پیش از نماز صبح خوانده می شود و وقت آن بعد از گذشتن از وقت نماز شب به مقدار انجام آن می باشد و تا وقتی که ممکن است آن را پیش از نماز صبح به جا آورد وقت آن ادامه دارد ولی اگر شخص نافله صبح را تا وقتی که سرخی طرف مشرق پیدا شود تأخیر بیندازد بهتر است که در این موقع ابتداءً نماز صبح را بخواند.
(بهجت) مسأله نافله صبح را بعد از تمام شدن نماز شب تا طلوع سرخی از طرف مشرق می شود خواند و بعد از آن ، اول نماز صبح و بعد از آن نافله صبح را بخوانند.
(مکارم) مسأله وقت نافله صبح پیش از نماز صبح است از طلوع فجر تا آشکار شدن سرخی در طرف مشرق و می توان آن را بعد از نماز شب بلا فاصله به جا آورد.
[مسأله 773 وقت نافله شب ]
مسأله 773 وقت نافله شب از نصف شب است تا اذان صبح و بهتر است نزدیک اذان صبح خوانده شود (1).
(1) (بهجت ) و اگر کسی چهار رکعت یا بیشتر از نافله شب را خوانده و وقت فریضه صبح رسیده ، می تواند نماز شب را تمام کند و می تواند نافله و فریضه صبح را بخواند و بعداً باقی مانده نماز شب را قضا کند، و اما اگر چیزی از نماز شب را به جا نیاورده و یا کمتر از چهار رکعت به جا آورده ، در این دو صورت مقدم داشتن نافله و فریضه صبح بر قضای نماز شب أفضل است .
(سیستانی) مسأله اول وقت نافله شب بنا بر مشهور نصف شب است و این گر چه أحوط و بهتر است ولی بعید نیست از اول شب باشد؛ و تا اذان صبح وقتش ادامه دارد و بهتر آن است نزدیک اذان صبح خوانده شود.
(مکارم) مسأله وقت نافله شب بنا بر احتیاط از نصف شب است تا اذان صبح ، ولی بهتر است در موقع سحر یعنی در ثلث آخر شب بخواند.
[مسأله 774 کسی که برای او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند]
اشاره
مسأله 774 مسافر و کسی که برای او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند (1)، می تواند آن را در اول شب به جا آورد.
(1) (فاضل) یا ترس آن را دارد که در وقت بیدار نشود ..
(مکارم ) رجوع کنید به مسأله اختصاصی (703)، صفحه (426).
(سیستانی) مسأله اگر هنگام طلوع فجر بیدار شود می تواند نماز شب را بدون قصد ادا و قضا بخواند.
مسأله اختصاصی
(بهجت) مسأله 648 نافله خواندن در وقت فریضه و لو نافله غیر یومیه باشد در صورتی که باعث فوت فریضه نشود جایز است و هم چنین جایز است نافله خواندن برای کسی که نماز قضا یا واجب دیگر مثل نماز استیجاری به گردن دارد.
- توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
- راه ترک خودارضایی دختران چیست
- برگرداندن نیت از نماز قضا به ادا
- تغییر نیت نماز احتیاطی به واجب
- تغییر نیت نماز عشا به مغرب
- تغییر نیت در نماز عصر یا ظهر
- خواندن نماز یا تطهیر مسجد و حرم
کلید: نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است نماز نافله چگونه است معنی نافله نماز نافله شب زمان نافله صبح نماز نافله صبح را چگونه بخوانیم نماز نافله شب چگونه است غفیله نماز وتیره چیست نافله صبح چه زمانی است
