مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند

[مسافر نداند یا فراموش کند که باید شکسته بخواند]

مسأله 1357 کسی که می داند مسافر است و باید نماز را شکسته بخواند (1)، اگر در غیر چهار مکانی که در مسأله پیش گفته شد عمداً تمام بخواند، نمازش باطل است (2) و نیز اگر فراموش کند که نماز مسافر شکسته است و تمام بخواند (3) باید نماز را دوباره بخواند و اگر بعد از وقت یادش بیاید، بنا بر احتیاط واجب، باید قضا نماید (4).

(1) (مکارم:) اگر عمداً تمام بخواند باطل است، هم چنین اگر فراموش کند که نماز مسافر شکسته است و تمام بخواند باید اعاده کند و نیز اگر حکم نماز مسافر را می دانست امّا توجّه نداشت که در حال سفر است و نماز را تمام بخواند، امّا اگر اصلًا این حکم را نمی دانست که وظیفه مسافر نماز شکسته است و هنوز این مسأله را نشنیده بود اگر به جای نماز شکسته نماز را تمام بخواند نمازش صحیح است.

(زنجانی:) اگر عمداً تمام بخواند، نمازش باطل است و هم چنین است حکم کسی که فراموش کند که نماز مسافر شکسته است و تمام بخواند.

(2) (بهجت:) بقیه مسأله ذکر نشده.

(گلپایگانی، صافی:) و هم چنین است اگر فراموش کند که نماز مسافر شکسته است و تمام بخواند و در وقت یادش بیاید، ولی اگر بعد از وقت یادش بیاید، قضا ندارد.

(خوئی، سیستانی، تبریزی:) و هم چنین است اگر فراموش کند که نماز مسافر شکسته است و تمام بخواند، ولی در صورت فراموشی اگر بعد از وقت یادش بیاید قضا لازم نیست.

(3) (فاضل، نوری:) (فاضل: بنا بر احتیاط واجب باید) اگر وقت هم گذشته قضا نماید.

(4) (اراکی:) اگر بعد از وقت یادش بیاید، قضا ندارد.

[ کسی که می داند مسافر است و باید نماز را شکسته بخواند]

مسأله 1358 کسی که می داند مسافر است و باید نماز را شکسته بخواند (1)، اگر فراموش کند و بدون توجه (2) و به طور عادت تمام بخواند نمازش باطل است (3) و نیز اگر حکم مسافر و سفر خود را فراموش کرده باشد در صورتی که وقت داشته باشد، نمازش را دوباره بخواند (4)، بلکه اگر وقت هم گذشته باشد بنا بر احتیاط واجب باید قضا نماید.

این مسأله، در رساله آیت اللّه بهجت نیست

(1) (خوئی، تبریزی:) اگر سهواً تمام بخواند (خوئی: و در اثناءِ وقت ملتفت شود) نمازش باطل است. [پایان مسأله] (گلپایگانی، صافی:) اگر غفلت کند و تمام بخواند، چنانچه در وقت یادش بیاید نمازش باطل است و باید دوباره شکسته بخواند و اگر در خارج وقت یادش بیاید، قضا ندارد.

(سیستانی:) اگر سهواً تمام بخواند چنانچه در اثناءِ وقت ملتفت شود باید نماز را اعاده کند و اگر پس از گذشت وقت ملتفت شود، باید بنا بر احتیاط قضا نماید.

(زنجانی:) اگر در عدد رکعات اشتباه کند و به جای دو رکعت، چهار رکعت بخواند، نمازش باطل است. [پایان مسأله]

(2) (فاضل، نوری:) اگر بدون توجّه.. (3) (اراکی:) بقیه مسأله ذکر نشده. (4) (نوری:) و اگر وقت گذشته باشد باید قضا نماید. (مکارم:) رجوع کنید به ذیل مسأله (1357).

[مسافری که نمی داند بایدنماز را شکسته بخواند]

مسأله 1359 مسافری که نمی داند باید نماز را شکسته بخواند، اگر تمام بخواند (2) نمازش صحیح است.

(1) (اراکی:) مسافری که نمی داند مسافر باید..

(2) (بهجت:) و قصد قربت در نماز داشته باشد.. (مکارم:) رجوع کنید به ذیل مسأله (1357).

(زنجانی:) مسأله مسافری که نمی داند نماز مسافر شکسته است، اگر تمام بخواند نمازش صحیح است.

[ مسافری که می داند باید نماز را شکسته بخواند]

مسأله 1360 مسافری که می داند باید نماز را شکسته بخواند اگر بعضی از خصوصیات آن را نداند، مثلًا نداند که در سفر هشت فرسخی باید شکسته بخواند، چنانچه تمام بخواند در صورتی که وقت باقی است باید (1) نماز را شکسته بخواند و اگر وقت گذشته باید شکسته قضا نماید (2).

(1) (بهجت:) باید بنا بر احوط..

(2) (گلپایگانی، صافی:) چنانچه تمام بخواند و در وقت بفهمد، نمازش باطل است و امّا اگر بعد از گذشتن وقت بفهمد، قضا ندارد.

(خوئی:) چنانچه تمام بخواند و در وقت بفهمد، لازم است اعاده نماید و چنانچه اعاده نکرد باید قضا نماید ولی اگر در خارج وقت بفهمد، قضا ندارد.

(سیستانی:) چنانچه تمام بخواند و در وقت بفهمد، بنا بر احتیاط لازم باید اعاده نماید، و چنانچه اعاده نکرد قضا نماید؛ ولی اگر در خارج وقت بفهمد، قضا ندارد.

(تبریزی:) چنانچه تمام بخواند نمازش باطل است، ولی اگر در خارج وقت بفهمد قضا ندارد.

(مکارم:) چنانچه تمام بخواند احتیاط آن است که به طور شکسته اعاده کند.

(زنجانی:) مسأله مسافری که می داند نماز مسافر شکسته است، اگر بعضی از خصوصیات آن را نداند؛ مثلًا نداند که در سفری که رفت و برگشت آن هشت فرسخ است باید شکسته بخواند، چنانچه تمام بخواند نمازش باطل است.

[گمان کند به سفرش به اندازه مسافت شرعی نیست]

مسأله 1361 مسافری که می داند باید نماز را شکسته بخواند، اگر به گمان این که سفر او کمتر از هشت فرسخ است تمام بخواند، وقتی بفهمد که سفرش هشت فرسخ بوده (1)، نمازی را که تمام خوانده باید (2) دوباره شکسته بخواند و اگر وقت هم گذشته باید شکسته قضا نماید (3).

این مسأله، در رساله آیت اللّه مکارم نیست

(1) (گلپایگانی، صافی:) [و] هنوز وقت نماز باقی است نمازی را که تمام خوانده باید دوباره شکسته بخواند و اگر وقت گذشته قضا ندارد و در این چهار مسأله که ذکر شد اگر در خارج وقت نیز احتیاطاً قضا نماید خوب است.

(2) (بهجت:) بنا بر احتیاط واجب باید..

(3) (خوئی، تبریزی، سیستانی:) اگر بعد از این که وقت گذشته بفهمد قضا لازم نیست.

(زنجانی:) مسأله مسافری که می داند نماز مسافر شکسته است، اگر به گمان این که مقصد معین او کمتر از هشت فرسخ است تمام بخواند، وقتی بفهمد که مقصدش هشت فرسخ بوده، نمازی را که تمام خوانده باید دوباره شکسته بخواند و اگر به جا نیاورده یا بعد از وقت فهمید، باید نماز را شکسته قضا کند.

[اگر فراموش کند که مسافر است]

مسأله 1362 اگر فراموش کند که مسافر است و نماز را تمام بخواند، چنانچه در وقت یادش بیاید، باید شکسته به جا آورد (1) و اگر بعد از وقت یادش بیاید، قضای آن نماز بر او واجب نیست (2).

(1) (زنجانی:) و اگر آن را به جا نیاورد باید شکسته قضا نماید..

(2) (فاضل:) ولی اگر به علت نسیان حکم بوده، به احتیاط واجب قضای آن را در خارج وقت به جا آورد.

مسأله اختصاصی

(بهجت:) مسأله 1108 اگر از روی فراموشی نماز را شکسته بخواند با این که نمی دانست سفرش به اندازه مسافت شرعی هست یا نه، یا این که می دانست به اندازه مسافت نیست ولی بعد معلوم شد که به اندازه مسافت بوده، بنا بر اظهر اگر نیّت قربت داشت، اعاده لازم نیست.

[جایی که نماز کامل را شکسته بخواند]

مسأله 1363 کسی که باید نماز را تمام بخواند (1)، اگر شکسته به جا آورد در هر صورت نمازش باطل است (2).

این مسأله، در رساله آیت اللّه بهجت نیست

(1) (مکارم:) اگر عمداً یا از روی اشتباه یا فراموشی شکسته بخواند نمازش باطل است، حتی اگر قصد اقامه ده روز کرده و نمی دانسته که باید در این حال تمام بخواند و نماز خود را شکسته خوانده، احتیاط واجب آن است که به صورت تمام اعاده کند.

(2) (اراکی:) و هم چنین کسی که قصد ماندن ده روز در جایی داشته باشد و نمی دانسته که باید تمام بخواند و شکسته خوانده، بنا بر احتیاط واجب باید نمازش را اعاده یا قضا نماید.

(خوئی، تبریزی:) مگر مسافری که قصد ماندن ده روز در جایی داشته باشد و به جهت ندانستن حکم مسأله، نماز را شکسته بخواند.

(زنجانی:) حتّی مسافری که قصد ماندن ده روز در جایی داشته باشد و به جهت ندانستن حکم مسأله، نماز را شکسته خوانده باید نماز را دوباره تمام بخواند.

(سیستانی:) و این حکم در مورد مسافری که قصد ماندن ده روز در جایی داشته و به جهت ندانستن حکم مسأله، نماز را شکسته خوانده بر اساس احتیاط وجوبی است.

[اگر مشغول نماز چهار رکعتی شود]

مسأله 1364 اگر مشغول نماز چهار رکعتی شود و در بین نماز یادش بیاید که مسافر است، یا ملتفت شود که سفر او (1) هشت فرسخ است (2) چنانچه به رکوع رکعت سوّم نرفته، باید نماز را دو رکعتی تمام کند (3) و اگر به رکوع رکعت سوم رفته نمازش باطل است (4). و در صورتی که به مقدار خواندن یک رکعت هم وقت داشته باشد، باید نماز را شکسته بخواند (5).

این مسأله، در رساله آیت اللّه بهجت نیست

(1) (گلپایگانی، صافی:) تا مکانی که منظور او بوده..

(2) (زنجانی:) ملتفت شود که مقصد معیّن او در هشت فرسخی است..

(3) (سیستانی:) و اگر رکعت سوّم را تمام کرده، نمازش باطل است..

(4) (مکارم:) و باید شکسته بخواند. (سیستانی:) نمازش بنا بر احتیاط باطل است..

(5) (فاضل:) یا قضا کند.

(گلپایگانی، صافی:) و امّا اگر قصد ملاقات شخصی را داشت و گمان می کرد که سر هفت فرسخی است بعد معلوم شد که در سر هشت فرسخی است نمازش را باید تمام بخواند، مگر آن که فعلًا قصد سفر هشت فرسخی نماید.

(خوئی، تبریزی، زنجانی:) باید نماز را از سر شکسته بخواند (زنجانی: و الّا باید نماز را شکسته قضا کند).

(سیستانی:) باید نماز را دوباره شکسته بخواند و اگر وقت نیست نماز را شکسته قضا کند.

[ اگر مسافر بعضی از خصوصیات نماز مسافر را نداند]

مسأله 1365 اگر مسافر بعضی از خصوصیات نماز مسافر را نداند مثلًا نداند که اگر چهار فرسخ برود و همان روز یا شب آن برگردد (1) باید شکسته بخواند چنانچه به نیت نماز چهار رکعتی مشغول نماز شود و پیش از رکوع رکعت سوّم مسأله را بفهمد باید نماز را دو رکعتی تمام کند (2) و اگر در رکوع (3) ملتفت شود نمازش باطل است (4) و در صورتی که به مقدار یک رکعت از وقت هم مانده باشد باید نماز را شکسته بخواند (5).

این مسأله در رساله آیات عظام: بهجت و مکارم نیست

(1) (خوئی، تبریزی، سیستانی:) مثلًا نداند که اگر چهار فرسخ برود و چهار فرسخ برگردد..

(زنجانی:) مثلًا نداند که اگر رفتن و برگشتن بر روی هم هشت فرسخ باشد..

(2) (تبریزی:) و چنانچه بعد از قیام به رکعت سوم و قبل از رکوع بفهمد بنا بر احتیاط نماز را دوباره اعاده کند..

(3) (زنجانی:) یا بعد از آن.. (گلپایگانی، صافی:) در رکوع رکعت سوم..

(4) (سیستانی:) بنا بر احتیاط..

(5) (فاضل:) یا قضا کند. (زنجانی:) و الّا باید نماز را شکسته قضا کند.

(خوئی، تبریزی، سیستانی:) باید نماز را از سر شکسته بخواند.

[مسافری که باید نماز را تمام بخواند]

مسأله 1366 مسافری که باید نماز را تمام بخواند اگر به واسطه ندانستن مسأله به نیت نماز دو رکعتی مشغول نماز شود و در بین نماز مسأله را بفهمد، باید نماز را چهار رکعتی تمام کند (1) و احتیاط مستحب آن است که بعد از تمام شدن نماز دوباره آن نماز را چهار رکعتی بخواند.

این مسأله، در رساله آیت اللّه بهجت نیست

(1) (خوئی، زنجانی، تبریزی:) بقیه مسأله ذکر نشده.

(مکارم:) مسأله هر گاه کسی مشغول نماز شکسته شود و در بین نمازش یادش بیاید که مسافر نیست و یا سفرش سفری نیست که نماز در آن شکسته باشد، باید نماز را چهار رکعتی تمام کند و نمازش صحیح است.

• توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل،  اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.

---

 

مطابق نظر آيت الله خامنه اي

وظیفه کسی که نماز شکسته را تمام و یا بالعکس خوانده

س. شخصی اشتباها بر اثر جهل به موضوع یا ندانستن حکم نمازهای قصرش را مدتی تمام می خوانده یا بالعکس وظیفه او در این مورد چیست؟

ج. مسافری که نمی‌دانسته اصلا نماز مسافر شکسته است، و لذا نماز را تمام خوانده، نماز او صحیح است.

و مسافری که می‌داند نماز مسافر شکسته است، اگر بعضی از خصوصیات را نداند (مثلًا نداند که در سفر هشت فرسخی باید نماز را شکسته بخواند) و نماز را تمام بخواند، بنا بر احتیاط واجب نماز را به صورت شکسته بخواند و اگر وقت آن گذشته آن را قضا کند.

و کسی که باید نماز خود را تمام بخواند، اگر آن را شکسته بجا آورد، در هر صورت نمازش باطل است.

س۲۴. کسی که باید نماز را در سفر قصر بخواند اگر به دلیل جهل به موضوع یا ندانستن خصوصیات مسأله نمازش را تمام خوانده است ، اکنون وظیفه اش چیست؟
ج. بنابر احتیاط، اعاده یا قضا نماید.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.

---

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

انصراف از قصد اقامت، بعد از نماز 4رکعتی که اشتباها 2رکعت خوانده شد [قصد اقامت ده روز ]

پرسش : چنانچه شخصی نماز 4 رکعتی را در صورت اشتباه 2 رکعت بخواند و سپس از قصد اقامت خود برگردد، نماز او چه حکمی دارد؟

پاسخ :

آن نماز را به صورت 4 رکعتی قضا می¬کند ولی باقی نمازهایش را باید شکسته بخواند.

حکم نماز مسافرى که عمداً نماز شکسته را تمام بخواند [متفرقه نماز مسافر ]

پرسش : اگر مسافری که می داند در سفر باید نماز را شکسته خواند ولی عمدا تمام بخواند، نماز او چه حکمی دارد؟
پاسخ : کسى که مى ‏داند مسافر است و نماز را باید شکسته بخواند اگر عمداً تمام بخواند نماز او باطل است و باید نماز را در صورت وسعت وقت، اعاده نماید و اگر وقت نماز گذشته است قضا نماید.

وظیفه کسی که حکم نماز مسافر را فراموش کند [متفرقه نماز مسافر ]

پرسش : اگر مسافر فراموش کند که باید نماز را شکسته بخواند و به صورت کامل خواند، نماز او چه حکمی دارد؟
پاسخ : اگر مسافر حکم را فراموش نماید و نماز را تمام بخواند نماز او باطل است و اگر در وقت اطلاع پیدا کرد باید نماز را اعاده نماید و اگر بعد از وقت بود، نماز را قضا نماید.

وظیفه کسی که حکم نماز مسافر را فراموش کند [متفرقه نماز مسافر ]

پرسش : اگر مسافر فراموش کند که باید نماز را شکسته بخواند و به صورت کامل خواند، نماز او چه حکمی دارد؟
پاسخ : اگر مسافر حکم را فراموش نماید و نماز را تمام بخواند نماز او باطل است و اگر در وقت اطلاع پیدا کرد باید نماز را اعاده نماید و اگر بعد از وقت بود، نماز را قضا نماید.

حکم نماز کسی که حواسش به مسافر بودنش نیست [متفرقه نماز مسافر ]

پرسش : اگر شخص حکم نماز مسافر را بداند اما توجه ندارد که مسافر است و نماز را تمام بخواند، نماز او چه حکمی دارد؟
پاسخ : اگر مسافر حکم را می دانست اما توجه نداشت که در حال سفر می باشد و نماز را تمام بخواند، نماز او باطل است و اگر در وقت اطلاع پیدا کرد باید نماز را اعاده نماید و اگر بعد از وقت بود، باید قضا نماید.

حکم نماز کسی که احکام مسافر را نمی داند [متفرقه نماز مسافر ]

پرسش : شخصی که در مسافرت به علت ندانستن حکم نماز مسافر، نماز خود را تمام بخواند نماز او چه حکمی دارد؟
پاسخ : اگر اصلًا این حکم را نمى‏ دانسته که وظیفه مسافر، نماز شکسته است و هنوز این مساله را نشنیده بود اگر به جاى نماز شکسته، نماز را تمام بخواند نماز او صحیح است.

اگر نمازگزار فراموش کند مسافر است و نماز را کامل بخواند [متفرقه نماز مسافر ]

پرسش : اگر مسافر فراموش نماید که مسافر است و نماز را تمام بخواند، وظیفه ای او چیست؟
پاسخ : هرگاه فراموش کند که مسافر است و نماز را تمام بخواند چنانچه در وقت یادش بیاید باید شکسته به جا آورد و اگر بعد از وقت متوجّه شود قضا ندارد.

وظیفه شخصی که در بین نماز بفهمد مسافر است [متفرقه نماز مسافر ]

پرسش : شخصی که در بین نماز چهاررکعتی متوجه می شود مسافر است، چه وظیفه ای دارد؟
پاسخ : هرگاه مشغول نماز چهار رکعتى است و در بین نماز یادش بیاید که مسافر است، یا متوجّه شود که سفر او هشت فرسخ است، اگر به رکوع رکعت سوم نرفته، باید نماز را دو رکعتى تمام کند و اگر به رکوع رکعت سوم رفته نمازش باطل است و باید شکسته بخواند.

اگر بخاطر ندانستن جزئیات احکام مسافر، نماز شکسته را تمام بخواند [متفرقه نماز مسافر ]

پرسش : اگر شخصی برخی از مسائل نماز مسافر را بداند ولی از جزئیات مسأله آگاهی ندارد و به طور مثال با طی مسافت شرعی، نماز را تمام بخواند نماز او چه حکمی دارد؟
پاسخ : مسافرى که اجمالًا مى‏ داند باید نماز را شکسته بخواند اگر بعضى از جزئیّات آن را نداند(مثلًا نداند که شرط این مساله سفر هشت فرسخى است) چنانچه نماز را تمام بخواند احتیاط واجب آن است که بطور شکسته اعاده کند.

حکم نماز شخصى که عمداً نماز تمام را شکسته بخواند [متفرقه نماز مسافر ]

پرسش : اگر شخصی که باید نماز را تمام بخواند ولی عمدا نماز را شکسته بخواند، نماز او چه حکمی دارد؟
پاسخ : کسى که وظیفه ‏او خواندن نماز تمام است اگر عمداً نماز را شکسته بخواند نماز او باطل است.

وظیفه شخصى که از روی اشتباه یا فراموشی، نماز تمام را شکسته بخواند [متفرقه نماز مسافر ]

پرسش : اگر مسافری از روی فراموشی یا اشتباه نماز تمام خود را به صورت شکسته بخواند، نماز او چه حکمی دارد؟
پاسخ : کسى که وظیفه‏ اش نماز تمام است اگر از روى اشتباه یا فراموشى شکسته بخواند نمازش باطل است.

اگر در حین خواندن نماز شکسته بفهمد مسافر نیست [متفرقه نماز مسافر ]

پرسش : شخصی که در بین نماز شکسته متوجه می شود مسافر نیست، چه وظیفه ای دارد؟
پاسخ : هرگاه کسى مشغول نماز شکسته شود و در بین نماز یادش بیاید که مسافر نیست و یا سفرش سفرى نیست که نماز در آن شکسته باشد، باید نماز را چهار رکعتى تمام کند و نمازش صحیح است.

مسافری که بخاطر پاسخ اشتباهی که گرفته نماز را کامل خوانده [متفرقه نماز مسافر ]

پرسش : شخصی که در مکانی خانه و باغ دارد ولی در شهر زندگی می کند، اگر بر اساس سؤال از یک روحانی، نماز خود را در آن جا کامل خوانده باشد، چنانچه بعد از مدتی متوجه شود که طبق فتوای مجتهد خود باید نماز را شکسته می خواند، چه وظیفه ای دارد؟

پاسخ : در فرض سوال نمازهایی را که خوانده است قضا نماید.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی.

• ويژه نامه احكام نماز

1. شرایط شکسته شدن نماز مسافر
2. حد ترخص شرعی چیست و دقیقا کجاست
3. محاسبه قصد ده روز در سفر چگونه است
4. مسافرت بدون قصد هشت فرسخ شرعی
5. قصد اقامت ده روزه چیست
6. وطن شرعی چیست و حکم تعدد و اعراض آن
7. نكات مسافت شرعي و قصد مسافت
8. نظر مراجع درباره نماز دانشجو در سفر

---

---

کلید: مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند مسافر اگر نماز شکسته را کامل بخواند[/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]