مدت زمان بارداری در قرآن
پس از تکمیل رشد و نمو جنین در داخل رحم، زمان تولد فرا میرسد. به طور معمول، یک بارداری طبیعی از زمان لقاح تا تولد، به طور دقیق 38 هفته یا 266 روز و با محاسبه از اولین روز آخرین قاعدگی، 40 هفته یا 280 روز طول میکشد82 که معمولاً با کمی تسامح، میگویند دوره بارداری انسان 9 ماه طول میکشد. این مدت، حداکثر زمان بارداری است که از دیرباز برای مردم شناخته شده بود.
راجع به اینکه مدت زمان بارداری چقدر است، در برخی از آیات، به طور سربسته و کلی آمده است که هر جنینی مدت زمان مشخصی را در رحم سپری می کند: «وَ نُقِرُّ فِي الْأَرْحامِ ما نَشاءُ إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى ثُمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلاً»83؛ «و جنين هايى را كه بخواهيم تا مدّت معيّنى در رحم (مادران) قرار مى دهيم. بعد شما را به صورت طفل بيرون مى آوريم ». در جای دیگر می فرماید: «فَجَعَلْناهُ في قَرارٍ مَكينٍ إِلى قَدَرٍ مَعْلُومٍ»84؛ «سپس آن را در قرارگاهى محفوظ و آماده قرار داديم، تا مدّتى معيّن ».
در آیات دیگر نیز، طول این مدت، ظاهراً بیان نشده است اما در کتاب الارشاد تألیف شیخ مفید (ره) روایت جالب توجهی از امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) آمده است که آن حضرت در پی وقوع جریانی، با استفاده از دو آیه قرآن، حداقل مدت زمان بارداری را تعیین کردند85.
یکی از این دو آیه، آیه 233 سوره مبارکه بقره است که می فرماید: «وَ الْوالِداتُ يُرْضِعْنَ أَوْلادَهُنَّ حَوْلَيْنِ كامِلَيْنِ لِمَنْ أَرادَ أَنْ يُتِمَّ الرَّضاعَةَ»؛ «مادران، فرزندان خود را دو سال تمام، شير مى دهند.
(اين) براى كسى است كه بخواهد دوران شيرخوارگى را تكميل كند»86 و آیه دیگر، آیه 15 سوره مبارکه احقاف است: «وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَيْهِ إِحْساناً حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ كُرْهاً وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْرا»؛ «ما به انسان توصيه كرديم كه به پدر و مادرش نيكى كند، مادرش او را با ناراحتى حمل مى كند و با ناراحتى بر زمين مى گذارد و دوران حمل و از شير بازگرفتنش سى ماه است ».
شاید این مطالب را هم بپسندید:
در آیه اول، قرآن کریم مدت زمان شیردهی کامل به نوزادان را 24 ماه تعیین می کند و در آیه دوم، مجموع مدت زمان بارداری و شیردهی را 30 ماه بیان می کند. حضرت علی (علیه السلام) از مقایسه این دو آیه نتیجه گرفتند که حداقل مدت زمان بارداری بایستی برابر با 6 ماه باشد.
اگر در این فرمایش امیرالمؤمنین (علیه السلام) که بر اساس آیات قرآن کریم بوده است، ماه را 30 روز در نظر بگیریم، ماه ششم از روز 151 تا 180 حاملگی خواهد بود و اگر طبق عرف عادی مردم، بارداری را از ابتدای اولین روز آخرین قاعدگی به حساب بیاوریم، شش ماهگی جنین، معادل با هفته 22 تا 26 بارداری خواهد بود.
با نگاهی به یافته های پزشکان، نکته جالبی دیده می شود. در همه منابع مشاهده شده، با وجود اختلاف در اعداد و درصدها، همگی در یک موضوع اتفاق نظر دارند و آن اینکه شانس زنده ماندن نوزادی که تا هفته 21 بارداری به دنیا بیاید، صفر درصد گزارش شده است و این یعنی این که تاکنون نوزادی دیده نشده که قبل از 6 ماهگی به دنیا بیاید و زنده بماند. در این آمارها شانس زنده ماندن نوزاد را از هفته 22 یعنی از ماه ششم بارداری قائل شده اند.
حداقل و حداکثر شانسی که برای زنده ماندن نوزاد در این آمارها بیان شده، بر اساس هفته به این صورت است: در هفته 22 بین صفر تا 10 درصد، در هفته 23، 10 تا 35 درصد، در هفته 24، 40 تا 70 درصد، در هفته 25، 50 تا 80 درصد، در هفته 26، 80 تا 90 درصد و از هفته 27 به بعد بالای 90 درصد87.
82- Langman’s medical embryology,P. 96.
83- حج (22)، 5.
84- مرسلات (77)، 21 و 22.
85- محمد بن محمد بن نعمان ملقب به شیخ مفید، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم، چاپ كنگره شيخ مفيد، 1413 قمری، ج 1، ص 206.
86- مشابه این آیه، آیه 14 سورهی لقمان است که می فرماید: «وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْناً عَلى وَهْنٍ وَ فِصالُهُ في عامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لي وَ لِوالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصير»؛ «و ما به انسان درباره پدر و مادرش سفارش كرديم مادرش او را با ناتوانى روى ناتوانى حمل كرد و دوران شيرخوارگى او در دو سال پايان مى يابد».
منبع: سایت هدانا برگرفته از قرآن و پزشکی.
