محل دفن سر امام حسین علیه السلام در کجاست؟

 

پرسش : سر مقدس امام حسین(علیه السلام) کجا دفن شده است؟

پاسخ : درباره محلّ دفن سر مقدّس امام حسین(علیه السلام) میان مورّخان گفتگوست. مرحوم محدّث قمى در نفس المهموممى نویسد:
در محلّ دفن سر مقدّس آن حضرت اختلاف نظر است؛ گروهى گفتند: یزیدآن سر مقدّس را نزد عمروبن سعید فرماندار مدینه فرستاد. عمرو گفت: من هرگز نمى خواستم یزیداین سر را براى من بفرستد؛ سپس دستور داد آن را در بقیع ـ کنار قبر مادرش حضرت فاطمه(علیها السلام) ـ دفن کنند. (1)
بعضى مى گویند: یزیدآن سر مقدّس را در خزانه خود نگه داشت، تا آنکه شخصى به نام منصور بن جمهور آن را گرفت و در نزدیکى بابالفرادیس (در دمشق) دفن کرد.
برخى گویند: آن سر در خزانه یزیدبود، تا آنکه سلیمان بن عبدالملک در زمان خلافتش آن را یافت و در پنج جامه دیبا کفن کرد و با گروهى از اصحاب بر آن نمازگذارد و دفن کردند.

ولى مشهور علماى امامیه معتقدند که آن سر شریف را امام سجاد(علیه السلام) به کربلا بازگرداند و کنار جسد شریف به خاک سپرد و یا نزدیک قبر امیرمومنان(علیه السلام) در نجف دفن کرده است». (2)
مرحوم سیدبن طاووس نیز مى نویسد: روایت شده است که سر مقدّس آن حضرت به کربلا باز گردانده شده و کنار پیکر شریف آن حضرت به خاک سپرده شده است. (3)

بنابراین، مشهور و معروف میان عالمان امامیه آن است که سر مقدّس آن حضرت در کربلا کنار پیکر شریفش دفن شد، این نظر با شواهد و شرایط تاریخى آن زمان سازگارتر است. زیرا بعد از خطبه هاى امام سجادو زینب کبرى(علیهما السلام) در شام و تغییر اوضاع شهر شام و افکار عمومى مردم آن سامان و تلاش یزیدبراى جلب نظر امام سجّاد(علیه السلام) طبیعى است که آن سر شریف را در شام باقى نگذارد و به امام(علیه السلام) تحویل دهد.
علاوه بر آن، گذاردن سر مقدس در خزانه و نگهدارى آن براى چند سال کاملا خلاف معمول و غیر متعارف است و سبب نفرت بیشتر مردم از خاندان اموى مى گردید؛ لذا نظر مشهور علماى امامیهبه واقع نزدیک تر به نظر مى رسد.

مرحوم «مقرّم» نویسنده کتاب مقتل الحسین(علیه السلام) نیز مى نویسد: هنگامى که امام زین العابدین(علیه السلام) موافقت یزیدرا به دست آورد، همه سرهاى شهدا را از او طلب کرد تا آنها را در کربلا به خاک بسپارد ویزیدنیز سرها را به آن حضرت سپرد و امام(علیه السلام) آنها را به بدن هاى شریفشان ملحق کرد. (4)، (5)

پی نوشت:

(1). مرحوم محدث قمى مى نويسد: قول صحيح در مدفن حضرت زهرا(عليها السلام) آن است كه در خانه خودش دفن شده، نه در بقيع؛ (نفس المهموم، ص 269).
(2). نفس المهموم، ص 269، مرحوم علامه مجلسى نيز همين اقوال را با تفصيل بيشترى نقل كرده است (بحارالانوار، ج 45، ص 144 – 145).
(3). ملهوف (لهوف)، ص 225.
(4). مقتل الحسين مقّرم، ص 362.
(5). گرد آوري از کتاب: عاشورا ريشه ‏ها، انگيزه‏ ها، رويدادها، پيامدها، سعید داودی و مهدی رستم نژاد،(زیر نظر آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى)، امام على بن ابى طالب عليه السلام‏، قم‏، 1388 ه. ش‏، ص 618.