صیغه در قرآن

آيا در قرآن مجيد آيه ‏اى در باره ازدواج موقت آمده است؟

خداوند متعال در سوره نساء به حليت متعه (عقد موقت) اشاره فرمود: «فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَهً»(1) «و زنانى را كه متعه (ازدواج موقت) مى‏كنيد. واجب است است مهرشان را بپردازيد».

به گواهى بيشتر مفسران اهل تسنن و همه مفسران شيعه، اين آيه مربوط به ازدواج موقّت است. روايات فراوانى از اهل بيت (عليه السلام) در ذيل آيه وارد شده كه آن را به متعه تفسير و تبيين مى‏كند واژه «متعه»- كه «استمتعتم» از آن گرفته شده- در لغت به معناى بهره‏گيرى است، ولى در اصطلاح شرع، به معناى ازدواج موقت است. گذشته از آيه، روايات فراونى از پيامبر (صلى الله عليه وآله) آمده كه ازدواج موقت در آغاز عصر رسالت مشروع و حلال گرديده و اتفاق عموم دانشمندان شيعه و سنى بر جواز آن بوده است و حتى مسلمانان در آغاز اسلام به آن عمل مى‏كردند. منتها مخالفان مدعى‏اند: اين حكم بعدها نسخ و تحريم شده است. البته بديهى است كه هيچ كس- جز پيامبر اسلام- حق نسخ احكام را ندارد و تنها او است كه مى‏تواند به فرمان خدا پاره‏اى از احكام را نسخ كند. جالب اينكه جمله معروف خليفه دوم‏(2)، به طور صريح دلالت مى‏كند كه اين حكم نسخ نشده و او خود اين امر را حرام كرده است به هر حال اصل حكم مسلم بوده و هيچ دليل قانع‏كننده‏اى بر نسخ آن وجود ندارد.(3)

(1) نساء (4)، آيه. 24
000 (2) «متعتان كانت على عهد رسول اللَّه و انا محرمهما و معاقب عليهما متعه النساء و متعه الحج»: دو متعه در زمان پيامبر اسلام‏صلى الله عليه وآله بود كه من آنها را حرام كردم و بر آنها مجازات مى‏كنم متعه زنان و حج تمتع (كه نوع خاصى از حج است).
000 (3) ر. ك: تفسير نمونه، ذيل آيه 24 از نساء.

پرسمان