شکایت حضرت زهرا س از مردم مدینه
فهرست این نوشتار:
شکوه‌ي حضرت فاطمه عليها السلام در مقابل مردم
شيخ مفيد هم روايتي را نقل مي‌کند که در آن، سخن از شکوه‌ي فاطمه عليها السلام در مقابل جماعتي از مردم به ميان آمده است. او مي‌نويسد:
أَخْبَرَنِي أَبُو الْحَسَنِ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ الْكَاتِبُ قَالَ أَخْبَرَنِي الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ الزَّعْفَرَانِيُّ قَالَ أَخْبَرَنِي إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُحَمَّدٍ الثَّقَفِيُّ قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو إِسْمَاعِيلَ الْعَطَّارُ قَالَ أَخْبَرَنَا ابْنُ لَهِيعَةَ عَنْ أَبِي الْأَسْوَدِ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ قَالَ لَمَّا بَايَعَ النَّاسُ أَبَا بَكْرٍ خَرَجَتْ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ صلي الله عليه وآله فَوَقَفَتْ عَلَى بَابِهَا وَ قَالَتْ مَا رَأَيْتُ كَالْيَوْمِ قَطُّ حَضَرُوا أَسْوَأَ مَحْضَرٍ تَرَكُوا نَبِيَّهُمْ صلي الله عليه وآله جِنَازَةً بَيْنَ أَظْهُرِنَا وَ اسْتَبَدُّوا بِالْأَمْرِ دُونَنَا.
عروه بن زبير ميگويد: هنگامي‌كه مردم با ابوبكر بيعت كردند، فاطمه دختر رسول خدا صلي الله عليه وآله بيرون شد و بر درب خانه‌اش ايستاد و فرمود: من هرگز همانند چنين روزى نديدم، اين مردم با وضع بدي در اينجا حاضر شدند، پيكر پيامبر خود (صلي الله عليه وآله) را در ميان ما رها ساخته و امر خلافت را بدون (حضور و دخالت) ما در انحصار خود قرار دادند.
الشيخ المفيد، محمد بن محمد بن النعمان ابن المعلم أبي عبد الله العكبري، البغدادي (متوفاى413 هـ)، الأمالي، ص 95، تحقيق: الحسين أستاد ولي – علي أكبر الغفاري، ناشر: دار المفيد للطباعة والنشر والتوزيع – بيروت، الطبعة: الثانية، 1414هـ – 1993 م.
شکوه‌ي حضرت فاطمه عليها السلام در مقابل عيادت کنندگان
همچنين دختر رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم در برابر دستهاي از بانوان که به عيادت ايشان آمده بودند، نسبت به ظلمي که از سوي دستگاه خلافت بر وي روا گشته، گلايه مي‌کند. عدهاي از محدثان روايت مربوطه را هر کدام با سندي جداگانه به ثبت رساندند. تفصيل آن به شرح ذيل است:
سند يکم:
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ الْحَسَنِ الْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مُحَمَّدٍ الْحُسَيْنِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الطَّيِّبِ مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ حُمَيْدٍ اللَّخْمِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْمُهَلَّبِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ أُمِّهِ فَاطِمَةَ بِنْتِ الْحُسَيْنِ عليه السلام قَالَ: لَمَّا اشْتَدَّتْ عِلَّةُ فَاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اللَّهِ صلي الله عليه وآله اجْتَمَعَ عِنْدَهَا نِسَاءُ الْمُهَاجِرِينَ وَ الْأَنْصَارِ فَقُلْنَ لَهَا يَا بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ كَيْفَ أَصْبَحْتِ مِنْ عِلَّتِكِ؟
فَقَالَتْ أَصْبَحْتُ وَ اللَّهِ عَائِفَةً لِدُنْيَاكُمْ قَالِيَةً لِرِجَالِكُمْ لَفَظْتُهُمْ قَبْلَ أَنْ عَجَمْتُهُمْ وَ شَنَأْتُهُمْ بَعْدَ أَنْ سَبَرْتُهُمْ.
فَقُبْحاً لِفُلُولِ الْحَدِّ وَ خَوَرِ الْقَنَاةِ وَ خَطَلِ الرَّأْيِ وَ بِئْسَ ما قَدَّمَتْ لَهُمْ أَنْفُسُهُمْ أَنْ سَخِطَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ فِي الْعَذابِ هُمْ خالِدُونَ لَا جَرَمَ لَقَدْ قَلَّدْتُهُمْ رِبْقَتَهَا وَ شَنَنْتُ عَلَيْهِمْ عَارَهَا فَجَدْعاً وَ عَقْراً وَ سُحْقاً لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ.
وَيْحَهُمْ أَنَّى زَحْزَحُوهَا عَنْ رَوَاسِي الرِّسَالَةِ وَ قَوَاعِدِ النُّبُوَّةِ وَ مَهْبِطِ الْوَحْيِ الْأَمِينِ وَ الطَّبِينِ بِأَمْرِ الدُّنْيَا وَ الدِّينِ- أَلا ذلِكَ هُوَ الْخُسْرانُ الْمُبِينُ وَ مَا نَقَمُوا مِنْ أَبِي حَسَنٍ نَقَمُوا وَ اللَّهِ مِنْهُ نَكِيرَ سَيْفِهِ وَ شِدَّةَ وَطْأَتِهِ وَ نَكَالَ وَقْعَتِهِ وَ تَنَمُّرَهُ فِي ذَاتِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ .
وَ اللَّهِ لَوْ تَكَافُّوا عَنْ زِمَامٍ نَبَذَهُ رَسُولُ اللَّهِ صلي الله عليه وآله لَاعْتَلَقَهُ وَ لَسَارَ بِهِمْ سَيْراً سُجُحاً لَا يَكْلُمُ خِشَاشُهُ وَ لَا يُتَعْتَعُ رَاكِبُهُ وَ لَأَوْرَدَهُمْ مَنْهَلًا نَمِيراً فَضْفَاضاً تَطْفَحُ ضِفَّتَاهُ وَ لَأَصْدَرَهُمْ بِطَاناً قَدْ تَخَيَّرَ لَهُمُ الرَّيَ غَيْرَ مُتَحَلٍّ مِنْهُ بِطَائِلٍ إِلَّا بِغَمْرِ الْمَاءِ وَ رَدْعِهِ سَوْرَةَ السَّاغِبِ وَ لَفُتِحَتْ عَلَيْهِمْ بَرَكَاتُ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ سَيَأْخُذُهُمُ اللَّهُ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ. أَلَا هَلُمَّ فَاسْمَع.
عبد اللَّه بن حسن ميگويد: مادرم فاطمه دختر گرامى امام حسين عليه السّلام فرمود: چون بيمارى جدّه ام حضرت فاطمه سلام اللَّه عليها دختر بزرگوار پيغمبر خدا صلى اللَّه عليه و آله شدت گرفت، زنان مهاجر و انصار به قصد عيادت به خانه آن حضرت آمدند، و گرد بستر وى حلقه زدند و عرضه داشتند: اى دختر نازنين پيامبر! شب را با مريضى جانكاهت چگونه به صبح رساندى؟
حضرت زهرا سلام الله عليها فرمود: در حالي به سر مي برم كه به خدا سوگند از دنياي شما متنفرم و آن را رها كرده ام. نسبت به مردان شما خشمگينم. با امتحانِ اول، آنان را به دور افكندم و با آزمايشِ عُمقِ ايمانشان، آنان را مورد غضب و سرزنش قرار دادم .
چه بسيار زشتند مردانى كه خصلت مردى ندارند، لبه تيز شمشير آنان كند و شكسته شده است. مردانى كه عقيده و رأيشان ديگر رنگ ثبات ندارد، و هر لحظه به رنگى درآيند. و چه بد توشه اى پيشاپيش براى خود فرستادند و (با كنار زدن حقّ از مقرّ خود و گذاشتن ناحقّ به جاى آن) خود را مستوجب خشم خداوند كرده و به عذاب هميشگى دوزخ گرفتار ساختند.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
من وقتى چنين ديدم بناچار مهار آن (خلافت، و غصب فدك) را به گردن خودشان انداختم و ننگ عدالت کشي را بر ايشان بار کردم تا مانند شتر بى صاحب هر جا سبزه زارى ديد، برود، نفرين بر اين مکاران و دور بوند از رحمت حق اين ستمکاران.
واى به حالشان! چگونه خلافت را جابجا كردند، و آن را از بنيان استوار كوه هاى ثابت خاندان رسالت، بر گردانيده، و از پايه هاى استوار نبوّت و منزلگاه وحى و جبرئيل امين جدا كردند، و آن كس (علىّ عليه السّلام) را كه در امر دنيا و دين ماهر و متخصّص بود كنار زدند.
آگاه باشيد اين كار زيانى است آشكار! اين چه انتقامى بود كه از ابو الحسن كشيدند و با اين كيفر خون بهاى خون هاى مشركين را كه بدست او ريخته شده بود، پرداختند؟
به خدا سوگند (علىّ را) دستخوش انتقام و كينه توزى نساختند، مگر از ترس شمشير برّان و گامهاى استوار و پولادينش. و نيز (از ترس) شدّت خشم و ستيزش كه براى اجراى قانون حقّ و عدالت، از هيچ چيز نمى هراسيد و آنقدر پايدارى مى كرد تا رضاى خدا را بدست آورد.
به خدا سوگند، اگر پاي در ميان مي نهادند، و علي را بر کاري که پيغمبر به عهده او نهاد مي گذاردند،آسان آسان ايشان را به راه راست مي برد. و حق هر يک را بدو مي‌سپرد، چنانکه کسي زياني نبيند و هر کس ميوه آنچه کشته است بچيند. تشنگان عدالت از چشمه معدلت او سير و زبونان در پناه صولت او دلير مي‌گشتند. اگر چنين مي‌کردند درهاي رحمت از زمين و آسمان بروي آنان مي‌گشود. اما نکردند و به زودي خدا به کيفر آنچه کردند آنانرا عذاب خواهد فرمود. بياييد! و بشنويد!
الصدوق، ابوجعفر محمد بن علي بن الحسين،(متوفاى381هـ)، معاني الأخبار، ص 354 الي 355، ناشر: جامعه مدرسين، قم، اول، 1403 ق.
سند دوم:
أَخْبَرَنَا الْحَفَّارُ، قَالَ: حَدَّثَنَا الدِّعْبِلِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلِيٍّ الْخَزَّازُ بِبَغْدَادَ بِالْكَرْخِ بِدَارِ كَعْبٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو سَهْلٍ الرَّفَّاءُ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ، قَالَ الدِّعْبِلِيُّ: وَ حَدَّثَنَا أَبُو يَعْقُوبَ إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ الدَّبَرِيُّ بِصَنْعَاءِ الْيَمَنِ فِي سَنَةِ ثَلَاثٍ وَ ثَمَانِينَ وَ مِائَتَيْنِ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ بْنِ مَسْعُودٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: دَخَلْتُ نِسْوَةٍ مِنْ الْمُهَاجِرِينَ وَ الْأَنْصَارِ عَلَى فَاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اللَّهِ (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ) يَعُدْنَهَا فِي عِلَّتِهَا، فَقُلْنَ لَهَا: السَّلَامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ، كَيْفَ أَصْبَحْتِ فَقَالَتْ: أَصْبَحْتُ وَ اللَّهِ عَائِفَةً لِدُنْيَاكُنَّ، قَالِيَةً لِرِجَالِكُن …
ابن عباس ميگويد: زنان مهاجرين و انصار براي عيادت به محضر حضرت زهرا سلام الله عليها وارد شدند. گفتند: سلام بر تو اي دختر رسول خدا ! چگونه شب را به صبح آوردي؟
حضرت فرمود: به خدا سوگند شب را به صبح رساندم در حالتى كه از دنياى شما سخت متنفّر و بيزارم، و از مردان كج انديش و كج رفتارتان دلخونم. …
الطوسي، الشيخ ابوجعفر، محمد بن الحسن بن علي بن الحسن (متوفاى460هـ)، الأمالي، ص 374، تحقيق : قسم الدراسات الاسلامية – مؤسسة البعثة، ناشر: دار الثقافة ـ قم ، الطبعة: الأولى، 1414هـ
سند سوم:
حَدَّثَنِي أَبُو الْمُفَضَّلِ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو الْعَبَّاسِ أَحْمَدُ ابْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ الْهَمْدَانِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ الْمُفَضَّلِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ قَيْسٍ الْأَشْعَرِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ حَسَّانَ، عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ كَثِيرٍ، عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ (عَلَيْهِ السَّلَامُ)، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ جَدِّهِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ (عَلَيْهِمُ السَّلَامُ)، قَالَ: لَمَّا رَجَعَتْ فَاطِمَةُ إِلَى مَنْزِلِهَا فَتَشَكَّتْ وَ كَانَ وَفَاتُهَا فِي هَذِهِ الْمَرْضَةِ، دَخَلَ إِلَيْهَا النِّسَاءُ الْمُهَاجِرَاتُ وَ الْأَنْصَارِيَّاتُ، فَقُلْنَ لَهَا: كَيْفَ أَصْبَحْتِ يَا بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ؟ فَقَالَتْ: «أَصْبَحْتُ وَ اللَّهِ عَائِفَةً لِدُنْيَاكُمْ، قَالِيَةً لِرِجَالِكُم …
امام صادق عليه السلام از جدش علي بن الحسين عليه السلام نقل مي‌كند كه آن حضرت فرموده اند:
هنگامي‌كه فاطمه سلام الله عليها به سوي منزل بازگشت و مريض شد – كه شهادت حضرت هم در اثر آن بيماري بود – زنان مهاجر و انصار به عيادت حضرت آمدند و گفتند: اي دختر پيامبر، چگونه شب را به صبح رساندي؟
حضرت فرمود: به خدا سوگند از ديناي شما بيزارم و نسبت به مردان شما خشمگين. …
الطبري الامامي، محمد بن جرير بن رستم (متوفاي قرن چهارم)، المسترشد في إمامة أمير المؤمنين علي بن أبي طالب عليه السلام، ص 128، تحقيق : الشيخ أحمد المحمودي، ناشر : مؤسسة الثقافة الإسلامية لكوشانبور، چاپخانه : سلمان الفارسي – قم، چاپ : الأولى المحققة، سال چاپ: 1415.
لینک کوتاه مطلب: https://hadana.ir/?p=26303
