زيارتنامه حضرت عبدالعظيم حسنی/ فضیلت زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)

نسب شریف او با چند واسطه به امام حسن مجتبى(علیه السلام) منتهى مى شود. قبر شریف او در شهر رى معلوم و مشهور و پناهگاه خاص و عام است. علوّ مقام و جلالت شأن آن حضرت بر کسى پوشیده نیست، چرا که آن جناب علاوه بر آن که از سادات و دودمان والامقام حضرت خاتم النّبیّین است، از محدّثین کبیر و علماى بزرگ و اهل زهد و عبادت و صاحب ورع و تقوا مى باشد.

 

 

 

او از اصحاب امام جواد و امام هادى(علیهما السلام) بود و نهایت توسّل و ارادت را به آن دو بزرگوار داشت، از آنان روایات بسیارى را نقل کرده است. دو کتاب «خُطَب امیرالمؤمنین» و «کتاب یوم و لیلة» تألیف اوست.

 

او کسى است که دین خودش را بر امام زمانش حضرت هادى(علیه السلام) عرضه کرد و آن حضرت تصدیقش نمود و فرمود: «یا اَبَاالْقاسِمِ! هذا وَاللهِ دینُ اللهِ الَّذِى ارْتَضاهُ لِعِبادِهِ، فَاثْبُتْ عَلَیْهِ، ثَبَّتَکَ اللهُ بِالْقَوْلِ الثّابِتِ فىِ الدُّنْیا وَالاْ خِرَةِ; اى ابوالقاسم، به خدا سوگند این (عقاید و کلمات تو) همان دینى است که خداوند براى بندگانش پسندیده است; بر همین عقیده پایدار باش! خداوند تو را به گفتار و اعتقاد ثابت در دنیا و آخرت استوار نگه دارد».(7)

 

 

نیز صاحب بن عبّاد در وصف علم آن بزرگوار چنین مى گوید: «ابوتراب رویانى» مرا روایت کرده که گفت: از ابوحمّاد رازى شنیدم که مى گفت: در «سرّ من رأى» بر حضرت امام هادى(علیه السلام) وارد شدم و تعدادى از مسائل حلال و حرام را از آن حضرت پرسیدم و جواب گرفتم، هنگام وداع به من فرمود: اى حمّاد! هرگاه چیزى از امور دینى ات بر تو مشکل شد در ناحیه خود در شهر رى از عبدالعظیم پسر عبدالله حسنى سؤال کن و سلام مرا به او برسان.(8)

 

[حدیث ثواب زیارت حضرت عبدالعظیم]

در اهمّیّت زیارت آن حضرت همین بس که «ابن قولویه»، در «کامل الزیارات» از یکى از اهالى شهر رى نقل مى کند که گفت: بر امام هادى(علیه السلام) وارد شدم، فرمود: کجا بودى؟ عرض کردم: به زیارت حضرت حسین بن على(علیه السلام) (در کربلا)، رفته بودم فرمود: «آگاه باش اگر قبر عبدالعظیم که در شهر شماست را زیارت مى کردى، مثل کسى بودى که امام حسین(علیه السلام) را زیارت کرده باشد».(9)

 

کيفيّت زيارت حضرت عبدالعظيم (ع)

مرحوم محدّث قمى(ره) مى نویسد: علما براى حضرت عبدالعظیم(علیه السلام) زیارتى نقل نکرده اند فقط «فخرالمحقّقین آقا جمال الدین» در کتاب «مزار» خود نوشته: زیارت آن حضرت به این نحو مناسب است:

اَلسَّلامُ عَلى آدَمَ صَفْوَةِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلى نُوح نَبِىِّ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلى اِبْراهیمَ خَلیلِ اللهِ،
سلام بر آدم برگزیده خدا سلام بر نوح پیامبر خدا سلام بر ابراهیم خلیل خدا
اَلسَّلامُ عَلى مُوسى کَلیمِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلى عیسى رُوحِ اللهِ،
سلام بر موسى هم سخن خدا سلام بر عیسى روح خدا
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا رَسُولَ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا خَیْرَ خَلْقِ اللهِ،
سلام بر تو اى رسول خدا سلام بر تو اى بهترین خلق خدا
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا صَفِىَّ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا مُحَمَّدَ بْنَ عَبْدِ اللهِ خاتَمَ النَّبِیّینَ،
سلام بر تو اى برگزیده خدا سلام بر تو اى محمّد بن عبدالله خاتم پیمبران
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَمیرَ الْمُؤْمِنینَ عَلِىَّ بْنَ اَبیطالِب، وَصِىَّ رَسُولِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا فاطِمَةُ سَیِّدَةَ نِسآءِ الْعالَمینَ،
سلام بر تو اى امیر مؤمنان على بن ابى طالب وصى رسول خدا سلام بر تو اى فاطمه بانوى زنان جهانیان
اَلسَّلامُ عَلَیْکُما یا سِبْطَىْ نَبِىِّ الرَّحْمَةِ، وَسَیِّدَىْ شَبابِ اَهْلِ الْجَّنَةِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا عَلىَّ بْنَ الْحُسَیْنِ سَیِّدَ الْعابِدینَ، وَقُرَّةَ عَیْنِ النّاظِرینَ،
سلام بر شما اى دو نوه پیامبر رحمت و دو آقاى جوانان اهل بهشت سلام بر تو اى على بن الحسین آقاى عبادت کنندگان و روشنى چشم بینندگان
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِىٍّ باقِرِ الْعِلْمِ بَعْدَ النَّبِىِّ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّد الصّادِقَ الْبآرَّ الاَْمینَ،
سلام بر تو اى محمّد بن على شکافنده دانش پس از پیامبر سلام بر تو اى جعفر بن محمّد راستگوى نیکوکار امین
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا مُوسَى بْنَ جَعْفَر الطّاهِرَ الطُّهْرَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا عَلِىَّ بْنَ مُوسَى الرِّضا الْمُرْتَضى،
سلام بر تو اى موسى بن جعفر امام پاک پاکیزه سلام بر تو اى على بن موسى (آن) خشنود (از حق) و پسندیده
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِىٍّ التَّقِىَّ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا عَلِىَّ بْنَ مُحَمَّد النَّقِىَّ النّاصِحَ الاَْمینَ،
سلام بر تو اى محمّد بن على تقى سلام بر تو اى على بن محمّد نقى (اى) خیرخواه امین
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا حَسَنَ بْنَ عَلِىٍّ، اَلسَّلامُ عَلَى الْوَصىِّ مِنْ بَعْدِهِ،
سلام بر تو اى حسن بن على سلام بر وصى پس از او
اَللّـهُمَّ صَلِّ عَلى نُورِکَ وَسِراجِکَ، وَوَلِىِّ وَلِیِّکَ، وَوَصِىِّ وَصِیِّکَ، وَحُجَّتِکَ عَلى خَلْقِکَ،
خدایا درود فرست بر نور خود و چراغ تابناکت و نماینده نماینده ات و وصى وصیت و حجّت تو بر آفریدگانت
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ اَیُّهَا السَّیِّدُ الزَّکِىُّ، وَالطّاهِرُ الصَّفِىُّ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا بْنَ السّادَةِ الاَْطْهارِ،
سلام بر تو اى آقاى پاکیزه و پاک با صفا سلام بر تو اى فرزند آقایان پاک نهاد
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَا بْنَ الْمُصْطَفَیْنَ الاَْخْیارِ، اَلسَّلامُ عَلى رَسُولِ اللهِ، و عَلى ذُرِّیَّةِ رَسُولِ اللهِ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ،
سلام بر تو اى فرزند برگزیدگان نیکوکار سلام بر رسول خدا و بر فرزندان رسول خدا و رحمت خدا و برکاتش بر او باد
اَلسَّلامُ عَلَى الْعَبْدِ الصّالِحِ، اَلْمُطیعِ للهِِ رَبِّ الْعالَمینَ، وَلِرَسُولِهِ وَلاَِمیرِ الْمُؤْمِنینَ،
سلام بر بنده شایسته فرمانبردار خدا پروردگار جهانیان و فرمانبردار رسول او و امیر مؤمنان
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَبَاالْقاسِمِ ابْنَ السِّبْطِ الْمُنْتَجَبِ الْمُجْتَبى،
سلام بر تو اى اباالقاسم فرزند نوه برگزیده (رسول خدا یعنى) حضرت مجتبى
السَّلامُ عَلَیْکَ یا مَنْ بِزِیارَتِهِ ثَوابُ زِیارَةِ سَیِّدِ الْشُّهَدآءِ یُرْتَجى،
سلام بر تو اى کسى که با زیارت کردن تو ثواب زیارت حضرت سید الشهدا امید مى رود
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ عَرَّفَ اللهُ بَیْنَنا وَبَیْنَکُمْ فِى الْجَنَّةِ، وَحَشَرَنا فى زُمْرَتِکُمْ،
سلام بر تو باد، خداوند شناسایى و آشنایى برقرار کند میان ما و شما در بهشت و محشور گرداند ما را در گروه شما
وَاَوْرَدَنا حَوْضَ نَبِیِّکُمْ، وَسَقانا بِکَاْسِ جَدِّکُمْ مِنْ یَدِ عَلِىِّ بْنِ اَبیطالِب صَلَواتُ اللهِ عَلَیْکُمْ،
و واردمان کند بر سر حوض پیامبرتان و بنوشاند به ما از جام جدّتان از دست (ساقى کوثر) على بن ابى طالب درودهاى خدا بر شما باد
اَسْئَلُ اللهَ اَنْ یُرِیَنا فیکُمُ السُّرُورَ وَالْفَرَجَ، وَاَنْ یَجْمَعَنا وِاِیّاکُمْ فى زُمْرَةِ جَدِّکُمْ مُحَمَّد صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ،
از خدا مى خواهم که بنمایاند به ما در مورد شما خوشحالى و گشایش (و ظهور) شما را و گردآورد ما و شما را در گروه جدّتان محمّد صلى الله علیه و آله
وَاَنْ لا یَسْلُبَنا مَعْرِفَتَکُمْ، اِنَّهُ وِلِىٌّ قَدیرٌ، اَتَقَرَّبُ اِلَى اللهِ بِحُبِّکُمْ، وَالْبَرآئَةِ مِنْ اَعْدآئِکُمْ،
و نگیرد از ما معرفت شما را که براستى او سرپرست توانایى است تقرّب جویم به درگاه خدا بوسیله دوستى شما و بیزارى جستن از دشمنانتان
وَالتَّسْلیمِ اِلَى اللهِ راضِیاً بِهِ غَیْرَ مُنْکِر وَلا مُسْتَکْبِر، و عَلى یَقینِ ما اَتى بِهِ مُحَمَّدٌ وَبِهِ راض،
و تسلیم شدن به پیشگاه خدا با رضایت مندى بدون انکار و گردنفرازى و از روى یقین بدرستى آنچه محمّد(ص) آورده و بدان راضى و خشنودم
نَطْلُبُ بِذلِکَ وَجْهَکَ یا سَیِّدى، اَللّهُمَّ وَرِضاکَ وَالدّارَ الاْخِرَةَ،
و مى جویم بدان وسیله جلب توجه (یا دیدار) تو را اى آقاى من، اى خدا و خشنودى تو و سعادت خانه آخرت را،
یا سَیِّدى وَ ابْنَ سَیِّدى، اِشْفَعْ لِى فِى الْجَنَّةِ، فَاِنَّ لَکَ عِنْدَ اللهِ شَاْناً مِنَ الشَّاْنِ، اَللّـهُمَّ اِنّى
اى آقاى من و اى فرزند آقاى من شفاعت مرا درباره بهشت بفرما که براى تو در پیشگاه خدا منزلت و مقام مخصوصى است خدایا من
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ اَنْ تَخْتِمَ لى بِالسَّعادَةِ، فَلا تَسْلُبْ مِنّى ما اَنـَا فیهِ،
خدایا از تو خواهم که سرانجام کارم را به خوشبختى ختم فرمایى و از من نگیرى آن (ایمان و معتقداتى) را که در آن هستم
وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ، اَللّـهُمَّ اسْتَجِبْ لَنا، وَتَقَبَّلْهُ بِکَرَمِکَ وَعِزَّتِکَ، وَبِرَحْمَتِکَ وَعافِیَتِکَ،
و جنبش و نیرویى جز به خداى والاى بزرگ نیست خدایا به اجابت رسان دعاى ما را و بپذیر آن را به بزرگوارى و عزّت و به مهر و عافیت خودت
وَصَلَّى اللهُ عَلى مُحَمَّد وَآلِهِ اَجْمَعینَ، وَسَلَّمَ تَسْلیماً یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.(11)
و درود خدا بر محمّد و آلش و هم سلام مخصوص او بر ایشان باد اى مهربانترین مهربانان.
در ادامه مى نویسد: همین زیارت را براى امام زاده حمزه پسر امام موسى(علیه السلام) (که مزار او نزدیک حضرت عبدالعظیم است) نیز مى توان خواند (البتّه با حذف جمله «السلام علیک یا اباالقاسم» و جمله بعد از آن).
یادآورى: در صحن امام زاده حمزه، قبر شیخ جلیل و مفسّر کبیر، ابوالفتوح رازى حسین بن على خزاعى(رحمه الله) صاحب تفسیر معروف ابوالفتوح، واقع شده و نیز در شهر رى قبر جناب شیخ صدوق رئیس المحدّثین، معروف به «ابن بابویه» قرار گرفته، که لازم است از زیارت این دو قبر شریف نیز غفلت نشود.

 

فهرست کامل مفاتیح الجنان