دلیل دست بسته نماز خواندن اهل سنت
فهرست این نوشتار:
چرا شيعيان با دست باز نماز ميخوانند ؟ مگر حضرت محمد (ص) چگونه نماز ميخوانده؟
پاسخ :
قبل از پاسخ به اين سؤال لازم است معناي تكتف يا تكفير و يا همان دست بسته نماز خواندن در لغت دانسته شود و نظر ائمه و فقهاي شيعه پيرامون آن بررسي شود .
تكفير در لغت
ابن اثير در اين باره مي گويد :
التكفير ، وهو وضع اليدين علي الصدر ، والانحناء ، خضوعا واستكانة .
النهاية في غريب الحديث، ج 4، ص 100.
تكفير عبارت است از قرار دادن دو دست بر روي سينه و مقداري خم شدن به خاطر خشوع و درماندگي.
گفتار ائمه عليهم السلام :
والنهي في صحيح محمد بن مسلم عن أحدهما ( عليهما السلام ) قلت له : الرجل يضع يده في الصلاة وحكي اليمني علي اليسري فقال : ذلك التكفير لا تفعله.
وسائل الشيعة (آل البيت): 265/7،ح 9295، التهذيب: 84/2 ح 310.
محمد بن مسلم از امام باقر يا امام صادق عليهما السلام نقل كرده است كه به حضرت گفتم : شخصي در نماز دست راست را روي دست چپ مي گذارد پس حضرت فرمودند : اين تكفير است آن را انجام نده.
ودر حسنه زراره از امام باقر عليه السلام آمده است :
لا تُكَفِّر فإنما يصنع ذلك المجوس. وسائل الشيعة (آل البيت): 266/7، ح 9296، الكافي: 299/3 ح 1، التهذيب: 84/2 ح 309.
در نماز تكفير نكن كه تكفير كار مجوس است .
وعن حريز عن رجل عن أبي جعفر (ع) لا تُكَفِّر إنما يصنع ذلك المجوس.وسائل الشيعة (آل البيت): 266/7، ح 9297، الكافي: 336/3 ح 9.
امام باقر عليه السلام فرمودند: تكفير نكن كه تكفير كار مجوس است.
نظر فقهاء إماميّه
صاحب جواهر مي فرمايد :
فالمشهور بين الأصحاب نقلا وتحصيلا بل في الخلاف والغنية والدروس وعن الانتصار الاجماع عليه عدم جوازه في الصلاة ، بل لا أجد فيه خلافا إلا من الإسكافي فجعل تركه مستحبا ، وأبي الصلاح ففعله مكروها ، واختاره المصنف في المعتبر للاجماع المحكي المعتضد بالتتبع. جواهر الكلام، ج 11، ص 15.
بنابر اين مشهور بين علما از جهت روايات و فتوا بلكه در خلاف و غنيه و دروس و انتطار اجماع بر آن شده است عدم جواز تكفير در نماز است بلكه من خلافي جز اسكافي كه ترك آن را مستحب دانسته است و ابي الصلاح حلبي كه انجام آن را مكروه دانسته است نيافتم و مصنف كتاب معتبر اجماع نقل شده را با تتبع و پيگيري محكم كرده است .
سيّد يزدي در مبطلات نماز مي گويد :
الثالث : التكفير بمعني وضع إحدي اليدين علي الأخري علي النحو الذي يصنعه غيرنا إن كان عمدا لغير ضرورة ، فلا بأس به سهوا ، وإن كان الأحوط الإعادة معه أيضا. العروة الوثقي، ج 3، ص 6 – 7.
سوم : تكفير در نماز به معني قرار دادن يكي از دو دست بر ديگري به نحوي كه غير ما (اهل سنت ) انجام مي دهند اگر عمدي و بدون ضرورت باشد از مبطلات نماز است. اما از روي فراموشي اشكالي نندارد و اگر چه احتياط در اين است كه نماز را دوباره بخواند .
نظر علماي اهل سنت
اهل سنت در همه عالم پيرو چهار مذهب فقهي هستند كه هيچ يك از اين چهار مذهب دست بسته نماز خواندن را جزء واجبات نماز نمي دانند بلكه آن را از مستحبات نماز ميدانند:
عبدالرحمن جزيري صاحب كتاب الفقه علي المذاهب الاربعة مي نويسد: يسن وضع اليد اليمني علي اليسري تحت سرته أو فوقها وهو سنة باتفاق ثلاثة من الأئمة.
الفقه علي المذاهب الاربعة ج 1 ص 251 ، كتاب الصلاة با ب وضع اليد اليمني علي اليسري في الصلاة ، الفقه علي المذاهب الاربعه ج 1 ص 285 المكتبة الشاملة اصدار اول .
قراردادن دست راست بر روي دست چپ زير ناف يا بالاي آن سنت است ، و اين عمل به اتفاق سه تن از ائمه مذاهب چهار گانه سنت است .
بنابر اين عمل شيعه هرگز ترك واجب نيست بلكه نهايت مطلب آن است كه ترك عمل مستحبي را انجام داده است.
دلایل دست بسته نماز خواندن
دوم:
امام مذهب مالكي و علماي مالكي نظري مخالف با بقيه مذاهب اهل سنت دارند و حتي مستحب بودن تكتف در نماز واجب را قبول ندارند :
قال مالك المتوفي 176: في وضع اليمني علي اليسري في الصلاة، قال: لا أعرف ذلك في الفريضة ، وكان يكرهه ولكن في النوافل إذا طال القيام فلا بأس بذلك يعين به علي نفسه … .
امام مالک: اين كار [یعنی تکتف] را در نماز واجب، مستحب نمي دانم و آن مكروه است.
امام مالك (رئيس مذهب مالكي) درباره قرار دادن دست راست بر دست چپ در نماز مي گويد: اين كار را در نماز واجب مستحب نمي دانم و آن مكروه است اما در نمازهاي مستحبي اگر قيام طولاني شود اشكالي ندارد كه كمك بگيرد از اين كار براي خودش .
المدوّنة الكبري امام مالك : ج 1 ص 74 (الاعتماد في الصلاة و الاتكاء و وضع اليد علي اليد).
مباركفوري مي گويد :
وقال المالكية بإرسال اليدين في الصلاة قال الحافظ بن القيم في الأعلام بعد ذكر أحاديث وضع اليدين في الصلاة ما لفظه فهذه الآثار قد و ردت برواية القاسم عن مالك قال تركه أحب إلي وأعلم شيئا قد ردت به سواه انتهي
مالكي ها معتقد به دست باز نماز خواندن هستند ، حافظ بن قيم در الاعلام بعد از ذكر احاديث دست بسته نماز خواندن چيزي مي گويد كه عين كلام او اينچنين است ، اين روايات رد شده است به روايت قاسم بن مالك كه مي گويد ترك آن نزد من محبوب تر است و من چيزي مي دانم كه با آن بقيه تظرات رد شده است .
تحفة الأحوذي – المباركفوري – ج 2 – ص 73 – 75
سمرقندي حنفي مي گويد :
قال مالك : السنة هي ارسال اليدين حالة القيام .
مالك مي گويد : سنت اين است كه در حال قيام دست ها را پايين بيندازي.
تحفة الفقهاء ج 1 ص 126 كتاب الصلاة باب افتتاح الصلاة (سننه).
ابن رشد اندلسي در اين باره مي گويد :
اختلف العلماء في وضع اليدين إحداهما علي الأُخري في الصلاة، فكره ذلك مالك في الفرض وأجازه في النفل ورأي قوم أنّ هذا الفعل من سنن الصلاة وهم الجمهور، والسبب في اختلافهم أنّه قد جاءت آثار ثابتة نقلت فيها صفة صلاته عليه الصلاة والسلام، ولم ينقل فيها أنّه كان يضع يده اليمني علي اليسري.
علما درباره قرار دادن دو دست يكي بر روي ديگري در نماز اختلاف كردند ، بنابر اين مالك آن را در نماز واجب مكروه مي داند و در نماز مستحبي اجازه ميدهد و عده اي معتقدند كه اين فعل از مستحبات نماز است و آن جمهور علما هستند، و سبب در اختلاف آنها اين است كه روايات معتبري در صفت نماز پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم وارد شده است كه در آن نقل نشده است كه پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم در نماز دست راست را بر پشت دست چپ گذاشته باشد.
بداية المجتهد: ج 1 ص 112 كتاب الصلاة چاپ دارالفكر.
سوم:
نكته سوم وجود ادله اي است بر اينكه تكتف (دست بسته نماز خواندن) از اضافات مردم بر نماز بوده و هيچ دليلي بر وجوب و حتي استحباب آن وجود ندارد بنابر اين دست بسته بودن در نماز يك نوع عمل اضافي است و هر نوع زياده اي در نماز نيازمند دليل است و چون دليلي بر آن نداريم پس ترك آن افضل است :
قال ابن رشد القرطبي: وثبت أيضاً أنّ الناس كانوا يؤمرون بذلك ، وورد ذلك أيضاً من صفة صلاته في حديث أبي حميد فرآي قوم أنّ الآثار التي أثبتت ذلك اقتضت زيادة علي الآثار التي لم تنقل فيها هذه الزيادة وأنّ الزيادة تجب أن يصار إليها ورأي قوم أنّ الأوجب المصير إلي الآثار التي ليس فيها هذه الزيادة لأنّها أكثر ولكون هذه ليست مناسبة لأفعال الصلاة وإنّما هي من باب الاستعانة ولذلك أجازها مالك في النفل ولم يجزها في الفرض….
ابن رشد قرطبي ميگويد: و همچنين ثابت شده است كه مردم امر مي كردند به تكتف ، و اين مطلب همچنين وارد شده است از صفت صلات پيامبر در حديث ابي حميد كه عده اي معتقد بودند كه اين زياده (تكتف) در نماز را ثابت ميكند اقتضا دارد اين زياده را بر رواياتي كه اين زياده در آنها نقل نشده است و واجب است كه اين زياده به آنها اضافه شود و عده اي معتقد بودند كه واجب است ملتزم شدن به رواياتي كه در آن اين زياده وجود ندارد به خاطر اينكه آنها تعدادشان بيشتر است و به خاطر اينكه دست بسته بودن مناسبتي با افعال نماز ندارد و همانا اين قضيه از باب كمك گرفتن است و به همين خاطر امام مالك آن را در نماز مستحبي اجازه داده ولي در نماز واجب اجازه نداده است.
بداية المجتهد: ج 1 ص 112 (المسالة السابعة اتفاق العلماء علي ان السجود علي سبعة اعضاء).
مهمترين دليل بر دست بسته نماز خواندن روايت بخاري است كه در آن تصريح مي كند به اين كه ((الناس يؤمرون)) و نميگويد كه پيامبر امر كرد كه دست راست را روي دست چپ بگذاريد. بنا بر اين اين روايت به هيچ عنوان حاكي از سنت پيامبر نمي شود و برفرض اگر دلالت آن درست بود و حاكي از سنت بود باز هم به دليل تعارض با روايات معتبر كه حاكي عدم اين زياده هستند اين روايت از حجيت و اعتبار خارج ميشد. به روايت بخاري توجه فرماييد:
فروي عن عَبْد اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، عَنْ مَالِكٍ، عَنْ أَبِي حَازِمٍ، عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ، قَالَ كَانَ النَّاسُ يُؤْمَرُونَ أَنْ يَضَعَ الرَّجُلُ الْيَدَ الْيُمْنَي عَلَي ذِرَاعِهِ الْيُسْرَي فِي الصَّلاَةِ . قَالَ أَبُو حَازِمٍ لاَ أَعْلَمُهُ إِلاَّ يَنْمِي ذَلِكَ إِلَي النَّبِيِّ صلي الله عليه وسلم. قَالَ إِسْمَاعِيلُ يُنْمَي ذَلِكَ. وَلَمْ يَقُلْ يَنْمِي.
عن ابي حازم از سهل بن سعد است كه گفت : مردم امر مي كردند كه نمازگزار در نماز دست راست را بر ساعد دست چپ بگذارد . ابو حازم مي گويد: مطلبي درباره اين روايت نمي دانم جز اينكه به پيامبر نسبت داده شده است . اسماعيل مي گويد : اين مطلب نسبت داده شده است و نمي گويد خود او نسبت داده است .
صحيح البخاري: ج 1 ص 181، ح 740، كتاب الأذان، ب 87، باب وَضْعِ الُْيمْنَي عَلَي الْيُسْرَي.
چهار:
با اين نظريه تابعين از صحابه و علماي بزرگي از اهل سنت مخالف هستند:
قال النووي المتوفي 676: قد ذكرنا أنّ مذهبنا أنّه سنَّة… وحكي ابن المنذر عن عبداللَّه بن الزبير والحسن البصري والنخعي أنّه يرسل يديه ولا يضع إحداهما علي الأُخري وحكاه القاضي أبو الطيب أيضاً عن ابن سيرين وقال الليث بن سعد: يرسلهما، فإن طال ذلك عليه وَضَعَ اليمني علي اليسري للاستراحة.
وقال الأوزاعي: هو مخيّر بين الوضع والإرسال، وروي ابن عبدالحكم عن مالك: الوضع، وروي عنه ابن القاسم: الإرسال وهو الأشهر وعليه جميع أهل المغرب من أصحابه أو جمهورهم واحتجّ لهم بحديث المسي ء صلاته بأنّ النبي صلي الله عليه وسلم علَّمه الصلاة ولم يذكر وضع اليمني علي اليسري….
نووي مي گويد : ذكر كرديم كه به عقيده ما تكتف سنت است … و ابن منذر از عبدالله بن زبير و حسن بصري و نخعي نقل كرده است كه دست خود را باز مي گذاشتند و يكي را روي ديگري قرار نمي دادند و همچنين قاضي ابوطيب از ابن سيرين نقل كرده است ، ليث بن سعد مي گويد : دو دست را بينداز و اگر طولاني شد دست راست را روي دست چپ بگذار براي استراحت .
اوضاعي مي گويد: نمازگزار مخير است بين تكتف و دست باز نماز خواندن و ابن عبدالحكم از مالك نقل كرده است : تكتف را و ابن قاسم از او روايت كرده است : دست باز نماز خواندن و اين نقل مشهورتر است و بر همين عقيده هستند همه اهل مغرب و اصحاب و اكثر پيروان آنها و احتجاج كرده اند در تاييد اين قول به حديث مسيء به اين كه در اين حديث پيامبر نماز را آموخت و در آن قرار دادن دست راست بر چپ را ذكر نكرد.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
المجموع: ج 3 ص 312.
پنج :
ما ميدانيم كه نماز امري تعبدي است كه از جانب خداي عزوجل واجب شده است كه افعال و اذكار آن نيز تعبدي است كه واجب است از جانب خداي عزوجل تعيين و از جانب پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله و سلم تبيين گردد همانگونه كه در حديث نبوي آمده است :
قال رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم : صلوا كما رايتموني اصلي
پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند : نماز بخوانيد همانگونه كه مي بينيد من نماز مي خوانم.
صحيح البخاري ج 1 ص 155 , كتاب الاذان باب الاذان للمسافر اذا كان جماعة ….
نووي در شرح اين حديث ميگويد:
و هذا مقتضي وجوب كل ما فعله النبي صلي الله عليه و سلم الا ما خرج وجوبه بدليل كرفع اليدين و نحوه.
و اين روايت اقتضا دارد وجوب همه چيزهايي كه پيامبر انجام ميدهد مگر آن كاري كه وجوب آن به دليل ديگري برداشته شده باشد مثل بالا بردن دو دست و امثال آن.
المجموع ج 3 ص 290 .
با توجه به مطالبي كه بيان شد اين ادعا كه دست بسته نماز خواندن همراه با نوعي احترام و خشوع بيشتر براي خداي عزوجل است از اساس باطل است بلكه بدعت است و معناي آن نفي علم پيامبر به نحوه نماز خواندن با خشوع بيشتر است و اين مطلب افتراء به پيامبر است؛ چرا كه اگر نحوه بهتر و با خشوع بيشتري براي نماز خواندن وجود داشت ، خداي عزوجل كه رحيم بر بندگان است و مصلحت بندگان خود را بهتر از هر كس ديگر ميداند به آن شيوه امر مي كرد .
نماز دست باز پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم از كتب اهل سنت
با صرف نظر از روايات شيعه در نقل نماز پيامبر با دست بار در كتب معتبر اهل سنت نيز روايات فراواني در اين باب نقل شده است كه ما به ذكر يكي از معتبر ترين آن كه نحوه نماز پيامبر را با دست باز بيان مي كند اشاره مي كنيم :
روي محمد بن عمر وابن عطاء قال : سمعت أبا حميد الساعدي في عشرة من أصحاب رسول الله صلي الله عليه وسلم منهم أبو قتادة فقال أبو حميد : أنا أعلمكم بصلاة رسول الله صلي الله عليه وسلم قالوا : فأعرض قال : كان رسول الله صلي الله عليه وسلم إذا قام إلي الصلاة يرفع يديه حتي يحاذي بهما منكبيه ثم يكبر حتي يقر كل عظم في موضعه معتدلا ثم يقرأ ثم يكبر فيرفع يديه حتي يحاذي بهما منكبيه ثم يركع ويضع راحتيه علي ركبتيه ثم يعتدل فلا يصوب رأسه ولا يقنعه ثم يرفع رأسه ويقول سمع الله لمن حمده ثم يرفع يديه حتي يحاذي منكبيه معتدلا ثم يقول : الله أكبر ثم يهوي إلي الأرض فيجافي يديه عن جنبيه ثم يرفع رأسه ويثني رجله اليسري فيقعد عليها ويفتح أصابع رجليه إذا سجد ويسجد ثم يقول الله أكبر ويرفع ويثني رجله اليسري فيقعد عليها حتي يرجع كل عظم إلي موضعه ثم يصنع في الأخري مثل ذلك ….قالوا : صدقت هكذا كان يصلي صلي الله عليه وسلم.
محمد بن عمر و ابن عطا روايت كرده اند ابو حميد ساعدي از ده نفر از اصحاب رسول خدا شنيد كه يكي از اين ده نفر ابوقتاده است پس ابو حميد مي گويد من داناترين شما به نماز رسول خدا هستم به او گفتند : نماز را عرضه كن پس گفت : رسول خدا زماني كه به نماز مي ايستاد دو دوست خود را بالا مي برد تا موازي دو گوشش قرار مي گرفت سپس تكبير مي گفت تا اينكه هر عضو بدنش در جاي خود قرار مي گرفت سپس حمد و سوره را قرائت مي كرد سپس تكبير مي گفت سپس دو دستش را تا گوشش بال مي آورد سپس به ركوع مي رفت و دو كف دست خود را بر زانو مي گذاشت سپس آرام مي گرفت نه سرش را بالا مي آورد و نه زياد پايين مي انداخت و مي گفت خدا سخن كسي كه او را مدح كند شنيد سپس دو دستش را بالا بر تا كنار گوشش قرار گرفت سپس گفت : الله اكبر و سپس خود را به زمين انداخت و دو كف دست خود را كنار خود گذاشت سپس سر بلند كرد و بر پاي چپ نشست و انگشتان دو پايش را موقع سجده باز كرد و سجده كرد و سپس الله اكبر گفت و بلند شد و بر پاي چپ نشست تا همه اندامش آرام گرفت سپس در سجده بعد همين كار را كرد …. همه گفتند : راست گفتي رسول خدا اينچنين نماز مي خواند .
امام مالك در الموطا و ابوداود آن را نقل كرده اند و ترمذي درباره آن گفته است: حديث حسن صحيح
سنن ابن ماجة ، ج 1، ص 280 ، سنن أبي داود، ج 1، ص 170 كتاب الصلاه باب استفتاح الصلاه ، سنن الترمذي، ج 1، ص 188 باب ما جا في وصف الصلاه ، مسند أحمد ج 5، ص 424، سنن الدارمي ، ج 1، ص 314 كتاب الصلاة باب صفة صلاة رسول الله ، السنن الكبري للبيهقي، ج 2، ص 72 ، عمدة القاري، ج 6، ص 104 ‘ صحيح ابن حبان ج 5 ص 196…
بخاري آن را به طور مختصر نقل كرده است.
صحيح البخاري ، ج 1، ص 201، كتاب الصلاة ، باب سنّة الجلوس في التشهد.
قال الشوكاني: رواه الخمسة إلا النسائي ، وصححه الترمذي ، ورواه البخاري مختصرا.
شوكاني ميگويد: صاحبان صحاح سته جز نسائي آن را نقل كرده اند و ترمذي آن را صحيح دانسته است، و بخاري آن را به صورت مختصر نقل كرده است. نيل الأوطار، ج 2، ص 198.
قال ابن حجر: رواه أبو داود والترمذي وصحّحه.
ابن حجر مي گويد: اين روايت را ابوداوود و ترمذي نقل كرده اند و ترمذي آن را صحيح دانسته است.
تلخيص الحبير، ج 3، ص 271 – 272.
در اين روايت كه قصد راوي بيان كامل نماز رسول خدا با همه جزئيات است هرگز مطلبي درباره دست بسته بودن رسول خدا نقل نشده است بعد از ثبوت اين خبر صحيح از پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله وسلم روشن ميگردد كه عمل شيعه و مالكيين از اهل سنت در دست باز نماز خواندن مطابق با سنت رسول الله است . بنا بر اين بقيه مذاهب اسلامي بايد پاسخگو باشند كه چرا مخالف سنت نبوي عمل ميكنند. البته ما به ذكر روايت از كتب اهل سنت اكتفا كرديم چرا كه در كتب شيعه و روايات شيعه اين مسئله اجماعي است. و هيچ قول مخالفي در شيعه نسبت به اين امر وجود ندارد.
…………………………………………………………..
شش :
بر فرض صحت اينكه پيامبر دست بسته نماز خوانده باشد سوالي داريم از اهل سنت كه نحوه اين تكتف پيامبر چگونه بوده است ؟! نظر ائمه مذاهب را در اين باره توجه فرماييد :
الحنفية قالوا : كيفيته تختلف باختلاف المصلي . فإن كان رجلا فيسن في حقه أن يضع باطن كفه اليمني علي ظاهر كف اليسري محلقا بالخنصر والإبهام علي الرسغ تحت سرته . وإن كانت امرأة فيسن لها أن تضع يديها علي صدرها من غير تحليق
حنفيه ميگويند : نحوه انجام آن به اعتبار نماز گزار مختلف است بنابر اين اگر نمازگزار مرد است براي مرد بهتر است براي او مستحب است كه كف دست راستش را بر پشت دست قرار دهد و دست چپ را با انگشت ابهام و ميانه بگيرد و آن دو را روي لگن و زير ناف قرار دهد ، و براي زن بهتر است كه دستهايش را بدون آن كه به هم بچسباند روي سينه اش بگذارد.
الحنابلة قالوا : السنة للرجل والمرأة أن يضع باطن يده اليمني علي ظهر يده اليسري ويجعلها تحت سرته
و حنابله ميگويند : تكتف براي مرد و زن سنت است و بهتر اين است كه كف دست راست را بر پشت دست چپ گذاشته و آن را زير ناف قرار دهد.
الشافعية قالوا : السنة للرجل والمرأة وضع بطن كف اليد اليمني علي ظهر كف اليسري تحت صدره وفوق سرته مما يلي جانبه الأيسر .
و شافعيه ميگويند : براي مرد و زن مستحب است كه كف دست راست را بر پشت دست چپ پايين سينه و بلاي ناف به طرف چپ بدن قرار دهد.
الفقه علي المذاهب الاربعة ج 1 ص 251 ، كتاب الصلاة با ب وضع اليد اليمني علي اليسري في الصلاة ، الفقه علي المذاهب الاربعه ج 1 ص 285 المكتبة الشاملة اصدار اول .
اينجا سؤالي به ذهن هر خواننه مي رسد كه بالاخره كداميك از اين اقوال مطابق نماز پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم است ؟! زير ناف روي ناف بالاي ناف يا روي سينه؟!
در اين مسئله آن قدر اختلاف شده است كه بعضي از علماي بزرگ اهل سنت به تمسخر بقيه دست زده اند كه نمونه اي از آن كلام شافعي است در مبسوط است كه گذاشتن دست زير ناف را اشاره به عورت و گذاشتن دست روي سينه را نگه داشتن ايمان در نماز تعبير كرده است :
وعند الشافعي رضي الله تعالي عنه الأفضل أن يضع يديه علي الصدر لقوله تعالي فصل لربك وانحر قيل المراد منه وضع اليمين علي الشمال علي النحر وهو الصدر ولأنه موضع نور الايمان فحفظه بيده في الصلاة أولي من الإشارة إلي العورة بالوضع تحت السرة وهو أقرب إلي الخشوع والخشوع زينة الصلاة
و در نظر شافعي افضل است كه نمازگزار دو دستش را بر سينه قرار دهد به خاطر قول خداي متعال فصل لربك وانحر گفته شده مراد از آن قرار دادن دست راست بر روي دست چپ است بر روي نحر و آن سينه است و به خاطر اينكه سينه جايگاه نور ايمان است پس حفظ ايمان با دستش در نماز بهتر از اشاره به عورت با قرار دادن دو دست زير ناف است و آن به خشوع كه زينت نماز است نزديكتر است .
المبسوط – السرخسي – ج 1 – ص 24
البته اينجا دو سوال به ذهن مي رسد كه آيا ايمان قابل لمس است كه با دست بايد آن را حفظ كرد ؟ و سوال دوم اينكه راهنمايي بفرمايند در وقتي كه نماز نمي خوانيم تا دستمان بر سينه باشد چگونه ايمان خود را نگه داريم؟
محافظت از عورت با گذاشتن دست زير ناف در نماز!
بهوتي از قاضي نقل مي كند كه در نماز دست را زير ناف بايد گذاشت تا عورت حفظ شود و احتمالا منظور او حفظ از خطرات احتمالي است !!
قيل للقاضي : هو عورة فلا يضعها عليه كالعانة والفخذ ؟ وأجاب : بأن العورة أولي وأبلغ بالوضع عليه لحفظه .
به قاضي گفته شد : زير ناف كه عورت است پس نبايد دست را روي آن گذاشت مثل عانه ( بالاي عورت ) و فخذ ؟ و جواب داد : به اينكه عورت اولي است كه دستها بر آن قرار گيرد به خاطر اينكه به اين واسطه از آن محافظت مي شود.
كشاف القناع – البهوتي – ج 1 – ص 400
آقاي سرخسي معتقد است كه دست را بايد زير ناف گذاشت و اين كار دو خاصيت دارد :
اول اينكه از تشبه به كفار شدن دور مي شود و دوم اينكه به پوشاندن عورت نزديكتر است به عبارت سرخسي توجه فرماييد :
… ثم الوضع تحت السرة أبعد عن التشبه بأهل الكتاب وأقرب إلي ستر العورة فكان أولي …
… بنابر اين قراد دادن دستها زير ناف از شبيه شدن به اهل كتاب دورتر و به پوشاندن عورت نزديكتر است پس بهتر است…
المبسوط – السرخسي – ج 1 – ص 24
فتوايي از هيئت افتاي سعودي
گاها ديده مي شود در شهرهاي شيعه شهروندان سني از خواندن نماز در مساجد شيعه با جماعت خودداري مي كنند و دليل خود را دست بسته نماز نخواندن امام جماعت و در تنگنا بودن خودشان در دست بسته خواندن عنوان مي كنند از اين دوستان مي خواهيم به فتواي هيئت عالي افتاي سعودي در جواب به سؤالي پيرامون نماز نخواندن در مساجدي كه ممكن است مانع دست بسته نماز خواندن شوند توجه فرمايند:
إن اعترض عليه المصلون بالمسجد وخشي أن تحدث فتنة من وضع يده اليمني علي اليسري في الصلاة وأن ينشأ عن ذلك ضرر، ترك القبض أرسل يديه اتقاء للفتنة والضرر ، ولا يجوز له أن يتخلف عن الجماعة ويصلي في بيته ما دام الإمام لا يعرف عنه ما يوجب كفره ؛ لأن الصلاة مع الجماعة في المسجد فرض علي الصحيح ، وبهذا يعرف أن من يصلي واضعا يده اليمني فوق اليسري فوق صدره خير وأحسن صلاة ممن يصلي مرسلا يديه إلي جنبيه مع كون صلاتهم جميعا صحيحة .
وبالله التوفيق وصلي الله علي نبينا محمد وآله وصحبه وسلم . اللجنة الدائمة للبحوث العلمية والإفتاء عضو نائب رئيس الجنة الرئيس عبد الله بن غديان عبد الرزاق عفيفي عبد العزيز بن عبد الله بن باز
اگر نماز گزاران در مسجد به او اعتراض كنند و بترسد كه از دست بسته نماز خواندن او فتنه ايجاد شود و ضرري از آن حاصل گردد ، بايد قبض را ترك كند و دست باز نماز بخواند براي پيشگيري از فتنه و ضرر ، و جايز نيست نماز جماعت را ترك كند و در خانه خود نماز بخواند تا زماني كه چيزي از امام جماعت نفهمد كه كفر او را ثابت كند ، به خاطر اينكه نماز با جماعت در مسجد واجب است بنابر نظر صحيح ، و با اين صورت كسي كه در نماز دست راستش را روي دست چپ بالاي سينه قرار دهد بهتر است و نماز او بهتر از كسي است كه دستان خود را دو طرف خود مي اندازد با اينكه نماز همه آنها صحيح است.
فتاوي اللجنة الدائمة للبحوث العلمية والإفتاء – جمع أحمد بن عبد الرزاق الدويش – ج 6 – ص 383 – 384.
نكته آخر:
اگر تعيين زيادي خشوع و احترام در نماز به دست مردم باشد چون مردم به نسبت به كشورها و زبانها و سنت قبائل مختلف و شغلهاي آداب و رسومشان مختلف است و تعيين يك نحوه خشوع خاص ممكن نيست چرا كه مثلا نحوه احترام و خشوع در پادگان با ادارات و كوچه و بازار مختلف است بنابر اين در دنيا بيش از هزار نحوه نماز خواهيم داشت كه بايد معتقد به صحت همه آنها شويم و اين نابود كردن نماز است. چرا كه در اينصورت هر كس به نحوه اي كه مطابق سليقه خود است نماز ميخواند نه طبق امر الهي و در اين صورت بيان احكام نماز و آداب نماز و صفت نماز پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم بيهوده خواهد بود چرا كه ممكن است با سليقه افراد سازگار نباشد.
تشبه به كفار!!
همانطور كه بيان شد در بسياري از روايات كه صفت نماز پيامبر به طور تفصيلي بيان شده است هيچ سخني از قبض به ميان نيامده است و اهل بيت پيامبر عليهم السلام قبض انجام نمي دادند پس از رحلت پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم مردم از طرف خلفا امر شدند كه در نماز آن را انجام دهند و اين كار نوعي احترام ايرانيان باستان به پادشاهان به شمار مي آمده است . امااينكه اين عمل طريقه نيايش تابعين مذهب زرتشتي است در كتاب آينه آيين مزديسني، ص 20 نوشته كيخسرو «چاپ دوّم» آمده است:
طريقه عبادت و نماز نزد آنها ايستادن در مقابل خداوند و قرار دادن دست عبوديت بر سينه است و اين چنين خداوند را پرستش مي كنند .
- هدانا به نقل از مؤسسه تحقيقاتي حضرت ولي عصر (عج) با تصرف.
لینک کوتاه مطلب: http://goo.gl/u5GsoE
*- ضمنا شما می توانید از اینجا مشترک خبرنامه سایت شوید و جدید ترین مطالب را دریافت کنید.
حکم آمین گفتن و دست بسته نماز خواندن
- نظر وهابیت در مورد امام زمان
- تفاوت وضو شیعه و سنی به چه علتی است
- سن ازدواج عايشه با پيامبر صلي الله
- اسناد شهادت حضرت زهرا سلام الله عليها
- چرا شما نيز همانند علي ع كوتاه نمي آييد
- خروج سفياني از علائم ظهور
- معني مولي در اولي از نظر مفسران اهل سنت
کلید: دلیل دست بسته نماز خواندن اهل سنت دلیل دست بسته نماز خواندن اهل سنت دلیل دست بسته نماز خواندن اهل سنت دلیل دست بسته نماز خواندن اهل سنت دلیل دست بسته نماز خواندن اهل سنت دلیل دست بسته نماز خواندن اهل سنت دلیل دست بسته نماز خواندن اهل سنت دلیل دست بسته نماز خواندن اهل سنت دلیل دست بسته نماز خواندن اهل سنت دلیل دست بسته نماز خواندن اهل سنت دلیل دست بسته نماز خواندن اهل سنت دلیل دست بسته نماز خواندن اهل سنت دلیل دست بسته نماز خواندن اهل سنت دلیل دست بسته نماز خواندن اهل سنت چرا اهل سنت دست بسته نماز می خوانند چرا شيعيان با دست باز نماز ميخوانند پیامبر (ص) چگونه نماز می‌‌خواند با دست باز یا بست
عالی