خوابیدن در چه مکانهایی کراهت دارد

(مقدّمه:) مشهور ميان علما آن است كه خوابيدن در مساجد كراهت دارد. امّا ظاهر احاديث آن است كه مكروه نيست، مگر در مسجدالحرام ومسجدالرّسول صلی الله علیه و آله وسلم ، ولى در اين دو مسجد نيز تجويز شده است.

مكان‌هايى كه خوابيدن در آنها كراهت دارد

1. در حديث آمده است كه حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام مردم را از خوابيدن بر سر راه نهى فرمود.[1] 

2. ودر حديث آمده است كه حضرت رسول صلى الله عليه و آله از خوابيدن بر پشت بامى كه ديوار نداشته باشد نهى كرد.[2] وفرمود: «هر كس بر بامى بخوابد كه ديوار نداشته باشد، از امان خدا بيرون رود».[3] 

3. در روايات معتبر آمده است كه امام صادق عليه السلام فرمود: «مكروه است انسان تنها بر بامى بخوابد، يا بر بامى كه ديوار نداشته باشد بخوابد». وفرمود: «مرد وزن در اين حكم يكسانند».[4] كسى پرسيد: اگر سه طرف آن ديوار داشته باشد چه حكمى دارد؟ فرمود: «بايد هر چهار طرف آن ديوار داشته باشد».[5] 
در برخى روايات حدّ بلندى ديوار پشت بام، دو ذراع[6] ودر برخى ديگر يك ذراع ويك وجب بيان شده است.[7] 

اوقاتى كه خوابيدن كراهت دارد

1. در احاديث معتبر آمده است كه رسول خدا صلى الله عليه و آله سه گروه را نفرين كرد :
«كسى كه تنها چيزى بخورد، كسى كه تنها به سفر رود وكسى كه در خانه‌اش تنها بخوابد». وفرمود: «اگر كسى تنها بخوابد بيم آن مى‌رود كه ديوانه شود».[8] 

2. از امام کاظم عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «هرگاه كسى در خانه يا بيابان تنها بخوابد اين دعا را بخواند: اَللّهُمَّ آنِسْ وَحْشَتي وَاَعِنّي عَلى وَحْدَتي».[9] 

3. در حديث آمده است كه حضرت رسول صلى الله عليه و آله از اينكه كسى با دست چرب وآلوده به موادّ خوراكى بخوابد نهى كرد. وفرمود: «هر كسى چنين كند وشيطان بر او دست يابد يا ديوانه شود، كسى را جز خود سرزنش نكند».[10] 
4. در حديثى ديگر فرمود: «دست ودهان كودكانتان را به هنگام خوابيدن بشوييد، در غير اين صورت شيطان آنها را مى‌بويد ودر خواب مى‌ترسند».[11] 

رفتن به حاجتگاه پيش از خواب

1. از حضرت على عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «پيش از خواب به حاجتگاه برويد، سپس بخوابيد».[12] 

[1] . محاسن، ص 364، ح 103، از رسول خدا 9.
[2] . محاسن، ص 622، ح 63؛ كافى، ج 6، ص 530، ح 1.
[3] . كتاب من لا يحضره الفقيه، ج 4، ص 258.
[4] . كافى، ج 6، ص 530، ح 4 و5.
[5] . محاسن، ص 621، ح 62؛ كافى، ج 6، ص 530، ح 6.
[6] . محاسن، ص 622، ح 66؛ كافى، ج 6، ص 530، ح 5.
[7] . محاسن، ص 621، ح 62؛ كافى، ج 6، ص 530، ح 6.
[8] . خصال، ج 1، ص 105، ح 139؛ مكارم الأخلاق، ص 259.
[9] . ترجمه: «بار خدايا، به هنگام وحشت مونسم باش ودر تنهاييم ياريم كن». محاسن، ص 370، ح 122.
[10] . كتاب من لا يحضره الفقيه، ج 4، ص 3؛ مكارم الأخلاق، ص 425.
[11] . خصال، ج 2، ص 426، ح 294.
[12] . خصال، ج 1، ص 215، ح 60؛ ميزان الحكمة، باب 3978، ح 20943 (ج 10، ص 456).

آداب دیگر قبل خواب

(مقدّمه:) مستحبّ است انسان بر دست راست ورو به قبله بخوابد ودست راست را زير صورت بگذارد. وبر دست چپ وبه رو خوابيدن كراهت دارد.
1. از حضرت على عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «خواب بر چهار قسم است: پيامبران بر پشت مى‌خوابند وچشمانشان به خواب نمى‌رود ودر انتظار وحى پروردگار هستند، مؤمن بر دست راست ورو به قبله مى‌خوابد، پادشاهان وفرزندانشان بر دست چپ مى‌خوابند تا آنچه خورده‌اند گوارا باشد، شياطين وبرادران او وهر ديوانه ومبتلايى به رو مى‌خوابد».[1] 
2. در حديثى ديگر فرمود: «به رو نخوابيد وهر كس را ببينيد كه به رو خوابيده، او را بيدار كنيد وبر آن حال نگذاريد».[2] 
3. در روايتى ديگر فرمود: «هرگاه خواستيد بخوابيد دست را زير جانب راست صورت بگذاريد، زيرا انسان نمى‌داند از اين خواب بيدار خواهد شد
يا نه».[3] 
گفتنى است كه احاديث متعدّدى در مورد فضيلت خوابيدن بر دست راست ومنع خوابيدن بر دست چپ وارد شده است.[4] 

[1] . خصال، ج 1، ص 239، ح 126؛ بحارالأنوار، ج 76، ص 186، ح 4.
[2] . خصال، ج 2، ص 402، ح 38؛ سفينة البحار، ج 8، ص 370.
[3] . خصال، ج 2، ص 432؛ بحارالأنوار، ج 10، ص 114.
[4] . ر.ك: بحارالأنوار، ج 42، ص 281؛ وج 76، ص 190، ح 21؛ سفينة البحار، ج 8، ص 371، وص