خلقت انسان از آب جهنده

خلقت انسان از آب جهنده

در آیه ای خداوند می‌فرماید که انسان از آب جهنده ای خلق شده است: «خُلِقَ مِنْ مَاءٍ دَافِقٍ»7؛ «[انسان] از یک آب جهنده آفریده شده است». «اين توصيفى است براى نطفه مرد كه در آب منى شناور است، و به هنگام بيرون آمدن جهش دارد»8. در طی فرآیند تماس جنسی، سلولهای اسپرم وارد دستگاه تناسلی زنانه می شوند. در آیه بعد می فرماید: «يَخْرُجُ مِنْ بَيْنِ الصُّلْبِ وَ التَّرائِب »9؛ «از ميان صلب و ترائب خارج مى شود». «صُلب» در لغت به معنی سخت و محکم است10 و به استخوان های ستون مهره نیز که سخت و محکم هستند اطلاق می شود11. «تَرائِب » جمع تریبه به استخوان های سینه گفته می شود12.

در تعیین فاعل فعل «يَخْرُجُ»، بین مفسرین اختلاف نظر وجود دارد. برخی از مفسرین اعتقاد دارند که فاعل آن، «مَاءٍ دَافِقٍ» است که در آیه قبل آمده و این جمله توصیفی برای آن است. برخی دیگر از مفسرین این نظر را دارند که فاعل آن «اَلْإِنْسَان» است که دو آیه قبل تر ذکر شده است. بر اساس هر دو نظر، تفسیر آیه نیز متفاوت می شود.

بر اساس قول اول که فاعل «يَخْرُجُ» را «مَاءٍ دَافِقٍ» می داند، از آن جا که این آب، متعلق به مرد است، صُلب و تَرائِب نیز باید متعلق به مرد باشد. در این صورت یا قرآن کریم با این الفاظ که بر محل عضو تناسلی مرد دلالت می کنند، به خاطر رعایت ادب در بیان مسایل جنسی از آوردن نام این عضو خودداری کرده و از آن با کنایه یاد کرده است13 و یا این که اشاره به نکته علمی دقیقی می کند که امروزه در جنین شناسی مطرح است و آن نکته این است که قبل از شش ماهگی جنین، جای اولیه غدد جنسی، پشت و انتهای ستون فقرات آن است که پس از شش ماهگی در پسر به پایین كشیده شده و در پوسته‌ی بیضه قرار می‌گیرند و به وضع عادی در می‌آیند و در دختر نیز اندکی جابجا شده و در دو طرف پهلو جایگزین می‌شوند14.

از این رو بیان خروج آب جهنده از بین صلب و ترائب اشاره به خاستگاه اصلی غدد جنسی مرد دارد که شکل گیری اولیه شان در بین ستون مهره ها و استخوانهای سینه، صورت گرفته است.

بر اساس قول دوم که فاعل «يَخْرُجُ» را انسان بدانیم، صُلب و تَرائِب مربوط به زن می شود و مشخص است که نوزاد انسان در رحم مادر بین استخوان های ستون فقرات و سینه او رشد کرده و در هنگام تولد از آن جا خارج می شود15.

7- سوره طارق(86)، آیه 6.
8- مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه ، تهران ، دار الكتب الإسلامية، 1374، ج  26، ص 364.
9- سوره طارق(86)، آیه 7.
10- سيد علي اكبر قرشي،‌ قاموس قرآن، تهران، دارالكتب الاسلاميه، 1371، چاپ ششم، ج  4، ص 139.
11- خلیل بن احمد فراهیدی، العين، قم، انتشارات هجرت، 1410 قمری، چاپ دوم، ج  7، ص 127.
12- محمد بن مكرم ابن منظور، لسان العرب، بيروت، دار صادر،  1414، چاپ سوم، ج  1، ص 227.
13- محمدعلی رضایی اصفهانی، پژوهشي در اعجاز علمی قرآن، قم، انتشارات كتاب مبين، 1381، چاپ سوم، ص 451.
14- سیدرضا پاک نژاد، اولين دانشگاه و آخرين پيامبر، ج 1، ص 240- 241؛ به نقل از پژوهشي در اعجاز علمی قرآن، ص 447.
15- نقد آراء مفسران درباره مفهوم آیه «یخرج من بین الصلب و الترائب»، محمد حسین برومند، دو فصلنامه پژوهشهای قرآن و حدیث، دفتر یک، پاییز و زمستان 1388، صص 43 – 55؛ و آيت‌الله «ابوالقاسم خزعلی» در نشست تخصصی آيات دشوار قرآن، به نقل از خبرگزاری قرآنی ایکنا جمعه 14 دي 1386، شماره‌ خبر :208833
http://www.iqna.ir/fa/news_print.php?ProdID=208833
منبع: سایت هدانا برگرفته از قرآن و پزشکی.

 

 

ویژه نامه قرآن پژوهی