سلام علیکم
بله دلیل نمی شود واحکتم ادله خود را دارد، اما دقت کنید حکم ها تماما بر اساس روایات صادر می شود و هیچ مرجعی از سمت خود حکمی را به خدا العیاذ بالله نسبت نمی دهد.
گاهی علت برخی از احکام بر ما مخفی است مثل اینکه چرا نماز صبح ۲ رکعت است ولی حکمت برخی از احکام یا علت آن در روایات گفته شده و یا عقل مستقلا درک می کند. هزاران کتابی که در زمینه فقه و احکام توسط روحانیت نوشته شده همین مهمی که شما مد نظر دارید را بر عهده گرفته است و کسی از سر خود باز نکرده، و اگر کسی به دنبال یادگیری آن است باید وارد مسیر سیستماتیک و مطالعه علمی شود و الفاظ و اصطلاحات علم فقه را یاد بگیرد.
در باب ازدواج با مادر زن، روایت هست، و اینکه واقعا مادر همسر انسان در عرف هم همانند مادر خود انسان است و انسان حریمهایی را در مورد مادر نگه می دارد و عقلی و عرفی هست.
وفقکم الله لکل الخیر