وبگاه پاسخگویی به سوالات دینی هدانا

حكم خريد و استفاده از ماهواره

0

حكم خريد و استفاده از ماهواره

فهرست این نوشتار:

حكم خريد و استفاده از ماهواره

دفع افسد به فاسد

پرسش 57. آيا به منظور جذب جوانان و نرفتن آنان به سمت برنامه هاى مبتذل ماهواره اى، جايز است كمى در پخش فيلم هاى رسانه هاى داخلى تساهل ورزيد؟

همه مراجع: خير، اين كار جايز نيست.

برنامه هاى ماهواره اى

پرسش 66. نظر مراجع بزرگوار تقليد را درباره مشاهده برنامه هاى ماهواره بيان كنيد؟

آيات عظام بهجت و صافى: استفاده از برنامه هاى مشتمل بر فساد و مخرّب جايز نيست.

آيه اللّه  تبريزى: چنانچه نگاه كردن آنها باعث تهييج شهوت بر حرام يا ترويج فساد در جامعه باشد، جايز نيست و در غير اين صورت بايد مراعات مقررات و قوانين شود.[3]

آيات عظام خامنه اى و مكارم: استفاده از برنامه هاى مفيد و مشروع (مانند برنامه هاى علمى و قرآنى) هر چند فى نفسه مانعى ندارد؛ ولى با توجه به اينكه برنامه هايى كه از طريق اين دستگاه پخش مى شود غالبا در بردارنده آموزش افكار گمراه كننده و تحريف حقايق و برنامه هاى لهو و فساد هستند، استفاده از ماهواره جايز نيست.[4]

آيه اللّه  سيستانى: استفاده از ماهواره اگر مفسده نداشته باشد، جايز است و ديدن فيلم هاى مستهجن جايز نيست و تهيه آن در صورتى كه اطمينان پيدا شود ديگران از آن استفاده بدى نمى كنند، اشكال ندارد[5].

آيه اللّه  فاضل: استفاده از برنامه هاى مفيد و مشروع آن اشكال ندارد؛ ولى مشاهده برنامه هاى مشتمل بر فساد و مخرّب جايز نيست و اگر در اين زمينه مقرراتى وجود دارد، بايد رعايت شود.[6].

هدانا/ تبصره: طبق قوانين جمهوري اسلامي ايران استفاده از ماهواره ممنوع است.  طبق نظر مراجع نبايد از قوانين تخلف كرد. لينك منبع.

آنتن ماهواره

پرسش 67. حكم خريد و فروش آنتن ماهواره چيست؟

آيات عظام امام و وحيد: اگر منافع حرام و نامشروع آن بيش از منافع حلال آن باشد ـ به گونه اى كه منافع حلال بسيار نادر گردد ـ خريد و فروش آن جايز نيست و اگر قانونى در اين زمينه وجود دارد بايد مراعات گردد.

آيه اللّه  بهجت: با توجه به اينكه استفاده از منافع حرام و نامشروع آن، بيش از منافع حلال است ـ به گونه اى كه استفاده منافع مشروع آن بسيار نادر است ـ خريد و فروش آن جايز نيست.[7]

آيات عظام تبريزى و فاضل: خريد وفروش آن درصورتى كه به منظور استفاده حرام نباشد، اشكال ندارد. [و اگر قانونى در اين زمينه وجود دارد] بايد بر طبق آن عمل شود.[8]

آيات عظام خامنه اى و مكارم: دستگاه مذكور، هر چند از آلات مشترك است كه قابليت استفاده حلال را دارد؛ ولى چون غالبا از آن بهره بردارى حرام مى شود و افزون بر اين بهره گيرى از آن در خانه، مفاسد ديگرى را هم در بر دارد، بنابراين خريد و استفاده از آن در خانه جايز نيست، مگر براى كسى كه اطمينان دارد از آن استفاده حرام نمى كند و نصب آن در خانه نيز مفسده ديگرى در بر ندارد و اگر قانونى در اين زمينه وجود دارد، بايد رعايت شود.[9]

آيه اللّه  سيستانى: خريد و فروش آن جايز نيست؛ مگر در صورتى كه اطمينان پيدا كند كه خود و يا ديگران از آن استفاده حرام نمى كنند.[10]

آيه اللّه  صافى: خريد و فروش و استفاده مشروع از آن، در صورتى كه مجتهد جامع شرايط به ملاحظه مصالح مهمه اى آن را ممنوع نكرده باشد، اشكال ندارد.[11]

تبصره 1. مراجع تقليد در اصل جواز خريد و فروش آلات مشتركى كه داراى منافع حلال و حرام بوده و نيز در حرمت آلاتى كه منافع مقصود و غالبى آن نامشروع بوده و يا استفاده از منافع حلال و مشروع آن در بين مردم بسيار نادر بوده، اختلاف نظر ندارند؛ بلكه اختلاف نظر تنها در مورد و مصداق آن است؛ يعنى، آيا استفاده از برنامه هاى علمى و قرآنى دستگاه ماهواره، در بين مردم در حد وفور است يا اينكه اين دستگاه منافع حرام و نامشروعش بسيار بوده و به گونه اى است كه زمينه دريافت برنامه هاى فاسد و مخرب را كاملاً فراهم مى سازد؟ هر يك از مراجع تقليد در اين زمينه (مصداق) برداشت و نظرى داشته و در قالب فتوا ارائه داده اند و عده اى از آنان به فتواى كلى اكتفا نموده و تشخيص آن را به عرف واگذار كرده اند.

تبصره 2. با توجه به اينكه مسأله ترويج دستگاه ماهواره در كشور ايران بعد از رحلت امام خمينى مطرح گرديد؛ از اين رو نظر ايشان در خصوص ماهوار در دست نيست؛ ولى با توجه به مسأله 2 از كتاب تحريرالوسيله (در باب مسائل مستحدثه)، مى توان نظر ايشان را به دست آورد كه در متن به آن اشاره شده است.

پرسش 68. در صورتى كه فروشنده آنتن ماهواره، بداند كه خريدار آن را به منظور استفاده حرام تهيه مى كند، حكم اين معامله چيست؟

آيات عظام امام، خامنه اى و مكارم: فروش آن به خريدار ياد شده، جايز نيست.[12]

آيه اللّه  بهجت: با توجه به اينكه منافع مشروع و حلال ماهوار بسيار نادر است،  خريد و فروش آن جايز نيست.

آيات عظام تبريزى و فاضل: تنها دانستن باعث نمى شود كه فروش آن حرام گردد؛ ولى [اگر در اين زمينه قانونى وجود داشته باشد] بايد بر طبق آن عمل كند.[13]

آيه اللّه  سيستانى: خريد و فروش آنتن ماهواره جايز نيست؛ مگر در  صورتى كه اطمينان پيدا شود كه او و يا ديگران، از آن استفاده حرام نمى كنند.[14]

آيه اللّه  صافى: تنها دانستن باعث نمى شود كه فروش آن حرام گردد؛ ولى اگر مجتهد جامع شرايط با ملاحظه مصالح مهمه اى، آن را ممنوع كرده باشد بايد به آن عمل كند.[15]

آيه اللّه  وحيد: اگر منافع مشروع و حلال آن بسيار نادر باشد، خريد و فروش آن جايز نيست و در غير اين صورت تنها دانستن باعث نمى شود كه فروش آن حرام گردد و اگر در اين زمينه قانونى وجود دارد، بايد مراعات گردد.

استفاده از اينترنت

پرسش 73. حكم استفاده از اينترنت را بيان كنيد.

همه مراجع: اينترنت از آلات مشترك است؛ از اين رو استفاده از سايت هاى مشروع و حلال اشكال ندارد.[16]

پرسش 74. در مراجعه به سايت هاى اينترنتى خارجى، با موارد خلاف شرع زياد مواجه مى شويم. با اينكه در مسير تحقيقات و ارتباط با تكنولوژى روز به استفاده از امكانات اينترنتى ناچار هستيم و با توجه به اينكه اين گونه سايت ها نهايتا اثر سوء خود را بر روى انسان مى گذارد، تكليف چيست؟

همه مراجع: استفاده از سايت هاى اينترنت در امورى كه شرعا حلال است، اشكال ندارد.[17]

شغل كافى نت

پرسش 75. حكم شغل كافى نت چيست؛ با توجه به اينكه اينترنت كاربردهاى مختلف اعم از حلال و حرام دارد و به رغم كنترل، ممكن است عده اى به طور پنهانى بر روى برخى سايت هاى غير مجاز بروند؟

همه مراجع: با توجه به اينكه اينترنت از آلات مشترك است، فروش آن جايز است، مگر طورى باشد كه اشاعه منكرات و فحشا صدق كند كه در اين صورت حرام مى شود.

  • [1]. صافى، جامع الاحكام، ج 1، 976؛ دفتر: بهجت.
  • [2]. تبريزى، استفتائات، س 1605.
  • [3]. خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س 1183 و 1215؛ مكارم، استفتائات، ج 1، س 1609 و 829.
  • [4]. سيستانى، سايت، س 2.
  • [5]. دفتر: فاضل.
  • [6]. دفتر: بهجت.
  • [7]. تبريزى، توضيح المسائل، م 2076 و استفتائات، س 1605 و 1198؛ دفتر: فاضل.
  • [8]. امام، تحريرالوسيله، ج 2، مسائل مستحدثه، راديو و تلويزيون، م 2 و استفتائات، ج 3، مقررات دولتى، س 9؛ خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س 1213؛ دفتر: مكارم.
  • [9]. سيستانى، سايت ماهواره، س 3.
  • [10]. صافى، جامع الاحكام، ج 1، س 967.
  • [11]. امام، تحريرالوسيله، ج 1، م 10؛ خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س 1212.
  • [12]. تبريزى، توضيح المسائل، م 2076 و استفتائات، س 1605 و 1198؛ دفتر: فاضل.
  • [13]. سيستانى، سايت ماهواره، س 3.
  • [14]. صافى، جامع الاحكام، ج 1، س 976.
  • [15]. دفتر: همه مراجع.
  • [16]. تبريزى، سايت اينترنت؛ سيستانى، سايت اينترنت؛ دفتر: همه مراجع.
  • [17]. تبريزى، سايت اينترنت؛ دفتر: همه مراجع.(احكام نگاه و پوشش، پرسمان).

مطابق نظر آيت الله خامنه اي
مطابق نظر آيت الله خامنه اي

آنتن‌های ماهواره‏ای

س 1213: آیا خرید و نگهداری و استفاده از دستگاه گیرنده برنامه ‏های تلویزیونی از ماهواره جایز است؟ و اگر دستگاه گیرنده مجانی به دست انسان برسد چه حکمی دارد؟

ج: دستگاه آنتن ماهواره‏اى از اين جهت که صرفاً وسيله‏اى براى دريافت برنامه ‏هاى تلويزيونى است که هم برنامه‏هاى حلال دارد و هم برنامه ‏هاى حرام، حکم آلات مشترک را دارد. لذا خريد و فروش و نگهدارى آن براى استفاده در امور حرام، حرام است و براى استفاده‏هاى حلال جايز است.

ولى چون اين وسيله براى کسى که آن را در اختيار دارد زمينه دريافت برنامه ‏هاى حرام را کاملاً فراهم مى‏کند و گاهى نگهدارى آن مفاسد ديگرى را نيز در بر دارد، خريد و نگهدارى آن جايز نيست مگر براى کسى که به خودش مطمئن است که استفاده حرام از آن نمى ‏کند و بر تهيه و نگهدارى آن در خانه‏اش مفسده‏اى هم مترتّب نمى‏شود. لکن اگر قانونى در اين مورد وجود داشته باشد بايد مراعات گردد.

س 1214: آیا خرید و فروش دستگاه دریافت‏ کننده کانالهای ماهواره‏ای برای گرفتن کانالهای ماهواره‏ای جمهوری اسلامی برای کسی که در خارج از جمهوری اسلامی زندگی می‏کند، جایز است؟

ج: دستگاه مذکور هرچند از آلات مشترکى است که قابليت استفاده حلال را دارد ولى چون غالباً از آن بهره‏بردارى حرام مى‏شود و علاوه بر اين بهره‏گيرى از آن در خانه مفاسد ديگرى را هم در بر دارد، بنا بر اين خريد و استفاده از آن در خانه جايز نيست، مگر براى کسى که اطمينان دارد از آن بهره‏بردارى حرام نمى‏کند و نصب آن در خانه نيز مفسده ديگرى را دربرندارد.

س 1215: اگر آنتن ماهواره‏ای علاوه بر دریافت کانالهای جمهوری اسلامی، اخبار و بعضی از برنامه‏های مفید کشورهای عربی و خلیج فارس و همه کانالهای غربی و فاسد را دریافت کند چه حکمی دارد؟

ج: معيار جواز استفاده از اين دستگاه براى گرفتن برنامه‏هاى کانالهاى تلويزيونى، همان است که قبلاً گذشت بدون اينکه بين کانالهاى غربى و غير آن تفاوتى وجود داشته باشد.

س 1216: استفاده از آنتن ماهواره‏ای برای آگاهی از برنامه ‏های علمی یا قرآنی و مانند آن که از طریق ماهواره توسط دولتهای غربی یا کشورهای مجاور خلیج فارس و غیر آنها پخش می‏شوند چه حکمی دارد؟

ج: استفاده از اين دستگاه براى ديدن و شنيدن برنامه ‏هاى علمى يا قرآنى و مانند آن، هرچند فى‏ نفسه مانعى ندارد، ولى به دليل اين که برنامه‏ هايى که از طريق ماهواره توسط دولتهاى غربى و بيشتر کشورهاى همسايه پخش مى‏شوند، غالباً در بردارنده آموزش افکار گمراه‏ کننده و تحريف حقايق و همچنين برنامه‏ هاى لهو و فساد هستند و حتّى مشاهده برنامه‏هاى علمى يا قرآن ازطريق آنها موجب وقوع در فساد و ارتکاب حرام مى‏گردد، بنا بر اين شرعاً استفاده از آنتن‏هاى مذکور براى ديدن آن برنامه‏ها حرام است مگر آنکه برنامه‏هاى مفيد علمى يا قرآنى محض باشند و مشاهده آنها مستلزم هيچ فساد يا ابتلا به عمل حرامى نباشد، البته اگر قانونى باشد بايد مراعات شود.

س 1217: شغل ما تعمیر دستگاههای گیرنده برنامه‏های رادیو و تلویزیونی است، در این اواخر مراجعات زیادی برای نصب قطعات و تعمیر آنتن‏های ماهواره‏ای صورت می‏گیرد، تکلیف ما در این‌باره چیست؟ خرید و فروش قطعات آنها چه حکمی دارد؟

ج: اگر از اين دستگاه براى امور حرام استفاده شود که غالباً همينطور است و يا شما علم داشته باشيد به اينکه کسى که قصد تهيه آنتن ماهواره‏اى را دارد، براى امور حرام از آن استفاده مى‏کند، خريد و فروش و نصب قطعات و راه‏اندازى و تعمير و فروش قطعات آن جايز نيست اجوبه الاستفتائات.

س 1184: مشاهده برنامه ‏های تلویزیونی که از ماهواره دریافت می‏شوند، چه حکمی دارد؟ اگر ساکنان استانهای مجاور دولتهای خلیج فارس برنامه ‏های تلویزیونی آن دولتها را مشاهده کنند، حکم آن چیست؟

ج: از آنجا که برنامه‏ هايى که توسط ماهواره ‏هاى غربى پخش مى‏ شوند و همچنين برنامه ‏هاى تلويزيونى بيشتر دولتهاى مجاور، دربردارنده آموزش افکار گمراه‏ کننده و تحريف حقايق و لهو و فساد هستند و غالباً مشاهده آنها باعث گمراهى و فساد و ارتکاب کارهاى حرام مى‏ گردد، بنا بر اين دريافت و ديدن آنها جايز نيست. 

س 1188: آیا دیدن تصاویر زنان برهنه و نیمه برهنه در فیلمهای سینمایی و غیر آن، در صورتی که آنان را نشناسیم، جایز است؟

ج: نگاه‏ کردن به فيلم‏ها و تصاوير، حکم نگاه‏ کردن به اجنبى را ندارد و در صورتى که از روى شهوت و ريبه نباشد و مفسده ‏اى هم بر آن مترتب نشود، شرعاً اشکال ندارد ولى با توجه به اينکه ديدن تصوير برهنه‏ اى که شهوت برانگيز است، غالباً از روى شهوت بوده و به همين دليل مقدمه ارتکاب گناه مى‏باشد، بنا بر اين ديدن آنها حرام است.اجوبه الاستفتائات.

س 1198: تلویزیونها یا کانالهای پخش مستقیم ماهواره‏ای یک سلسله برنامه‏های اجتماعی را به نمایش می‏گذارند که بیانگر مسائل اجتماعی جامعه غربی است و به ترویج افکار فاسدی از قبیل تشویق به اختلاط زن و مرد و ترویج روابط نامشروع می‏پردازند، به‌طوری که این برنامه‏ها بعضی از مؤمنین را نیز تحت‏تأثیر قرار داده است. دیدن آنها برای کسی که احتمال تأثیرپذیری او می‏رود، چه حکمی دارد؟ آیا این حکم نسبت به کسی که آن برنامه‏ها را به قصد نقد و بیان نکات منفی آنها و نصیحت مردم به ندیدن آنها، می‏بیند، تفاوت دارد؟

ج: نگاه به اين برنامه ‏ها اگر از روى لذّت بوده و يا خوف تأثيرپذيرى و فساد، وجود داشته باشد، جايز نيست. ولى مشاهده به قصد نقد و آگاه کردن مردم از خطرات و نکات منفى آنها براى کسى که اهليّت آن را دارد و مطمئن است که از آن برنامه ‏ها تأثير نمى‏ پذيرد و به فساد نمى ‏افتد، اشکال ندارد، البته اگر مقرّراتى باشد بايد رعايت شود.اجوبه الاستفتائات.

سوال: وظیفه ما نسبت به افرادی که ماهواره دارند و گناه میکنند چیست ؟
آیا باید از لحاظ شرعی به مراجع قانونی اطلاع دهیم ؟

پاسخ: با توجه به اینکه در زمان حاکمیت و اقتدار حکومت اسلامی می توان مراتب دیگر امر به معروف و نهی از منکر را که بعد از مرحله امر و نهی زبانی هستند، به نیروهای امنیتی داخلی (پلیس) و قوه قضائیه واگذار کرد، به خصوص در مواردی که برای جلوگیری از ارتکاب معصیت چاره ای جز اعمال قدرت از طریق تصرف در اموال کسی که فعل حرام انجام می دهد یا تعزیر و حبس او و مانند آن نیست، در چنین زمانی با حاکمیت و اقتدار چنین حکومت اسلامی، واجب است مکلفین در امر به معروف و نهی از منکر به امر و نهی زبانی اکتفا کنند، و در صورت نیاز به توسل به زور، موضوع را به مسئولین ذیربط در نیروی انتظامی و قوه قضائیه ارجاع دهند.

منبع استفتاء سایت هدانا از دفتر رهبری.


طبق نظر آيت الله مكارم شيرازي
طبق نظر آيت الله مكارم شيرازي

خرید و فروش و نصب آنتن ماهواره 

پرسش :خرید و نصب آنتن هاى ماهواره اى در منازل چه حکمى دارد؟

پاسخ :آوردن این گونه وسایل در منازل که غالباً موجب فساد است جایز نیست و خرید و فروش آن حرام است.

کسی که بعد از خرید ماهواره متوجه حکم آن شده 

پرسش :من یک دستگاه رسیور ماهواره خریداری نموده ام و بعد از خرید متوجه حرام بودن آن شده ام. صاحب آن هم پس نمی گیرد. تکلیف چیست؟ آیا می توانم آن را بفروشم یا هدیه بدهم؟ آیا می توانم آن را به کسی بدهم و در قبال آن کالایی دیگر بگیرم؟

پاسخ :تنها به اشخاص یا نهادهایی می توانید بفروشید که مجاز در استفاده از ماهواره باشند.

استفاده علمی پزشکان از ماهواره 

پرسش :اینجانب پزشک هستم. آیا مى توانم براى دستیابى به جدیدترین دستاوردهاى علمى پزشکى از ماهواره استفاده کنم؟

پاسخ :در صورتى که مطمین باشید در منزل شما کسى از آن سوء استفاده نمى کند مانعى ندارد. استفتائات آيت الله مكارم شيرازي.

سؤال 46. استفاده افراد از برنامه هاى ماهواره اى چگونه است، با این که بعضى برنامه هاى خوب نیز دارد؟

جواب: استفاده از این برنامه ها جایز نیست و برنامه هاى ظاهراً خوب یا بى ضرر آن وسیله اى است براى سوق دادن به برنامه هاى فاسد، بنابراین نباید مسلمانان از حیله هاى دشمنان اسلام براى نشر فساد در میان مسلمین غافل باشند.

سؤال 47. آیا استفاده کودکان از برنامه هاى ماهواره اى مجوّز تهیه و نصب آنتن و استفاده از آن مى باشد؟

جواب: فرقى در میان کودکان و بزرگسالان نیست و خطر آن براى هر دو مسلّم است.احکام خانواده در پرتو فقه اسلامى.


مطابق نظر آيت الله سيستاني
مطابق نظر آيت الله سيستاني

پرسش: با توجه به این که برنامه های ماهواره شامل برنامه های مفید وعلمی نیز هست، نظر حضرتعالی در رابطه با خرید و استفاده از ماهواره چیست؟

پاسخ: اگر بیم کشیده شدن خود یا بعضی از خانواده خود به استفاده آن در حرام باشد (مانند نگاه کردن به فیلم های لخت یا نیمه لخت) نگه داری آن جایز نیست.

پرسش: در مورد خرید و فروش ماهواره کمی توضیح دهید؟

پاسخ: معظم له نگهداری آن را به کسی که برخودش و یا برخی اعضاء خانواده اش مطمئن نیست که استفاده حرام از آن نبرد اجازه نمی دهد. استفتائات آيت الله سيستاني.

لينك كوتاه مطلب: https://hadana.ir/?p=24369

*- ضمنا شما می توانید از اینجا مشترک  خبرنامه سایت شوید و جدید ترین مطالب را دریافت کنید. حتما بخوانيد

*- ويژه نامه احكام نگاه و ارتباط با نامحرم 



كليد:حكم خريد و استفاده از ماهواره حكم خريد و استفاده از ماهواره حكم خريد و استفاده از ماهواره حكم خريد و استفاده از ماهواره حكم خريد و استفاده از ماهواره حكم خريد و استفاده از ماهواره حكم خريد و استفاده از ماهواره حكم خريد و استفاده از ماهواره حكم خريد و استفاده از ماهواره حكم خريد و استفاده از ماهواره حكم خريد و استفاده از ماهوارهحكم خريد و استفاده از ماهوارهحكم خريد و استفاده از ماهوارهحكم خريد و استفاده از ماهوارهحكم خريد و استفاده از ماهواره شبکه ماهواره شبکه ماهواره شبکه ماهواره شبکه ماهواره اي فرکانس ماهواره شبکه های ماهواره ماهواره هاتبرد ایران ماهواره کانال ماهواره تلویزیون ماهواره‌ای حكم ديش ماهوارهدیش ماهواره بشقاب حكم خريد و استفاده از ماهوارهحكم خريد و استفاده از ماهوارهحكم خريد و استفاده از ماهوارهحكم خريد و استفاده از ماهوارهحكم خريد و استفاده از ماهوارهحكم خريد و استفاده از ماهوارهحكم خريد و استفاده از ماهوارهحكم خريد و استفاده از ماهوارهحكم خريد و استفاده از ماهوارهحكم خريد و استفاده از ماهواره  استفاده از ماهواره چه حکمی دارد  حکم شرعی مراجع در باره ماهواره نظر مراجع معظم تقلید در خصوص استفاده از ماهواره[/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]

نظر مخاطبان درباره این مطلب:

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط سایت هدانا منتشر خواهد شد.

با توجه به حجم سوالات، به سوالات تکراری پاسخ داده نمی شود لطفا در سایت «سرچ» کنید.