تعدد مراجع تقلید خوبست یا نه؟
آيا تعدد مراجع به ضرر مسلمين نيست؟
اگر واقع بينانه به تعدد مرجعيت نگاه كنيم خواهيم ديد كه اين مسأله از جهاتى سودمند و مفيد است و از جهاتى نيز ممكن است نا سودمند باشد. برخى از جهات مثبت قضيه آن است كه: اولا نشانگر رشد و شكوفايى علمى حوزههاى علميه در سطوح بالاست.
بنابراين نمىتوان آن را فقدان مرجع اعلم به حساب آورد بلكه تعدد شخصيتهاى شايسته و لايق است. ثانيا تعدد مراجع راه گشاى بسيارى از مشكلات مقلدان در عمل به برخى از فتاواست و اين امكان را ايجاد مىكند كه در شرايطى شخص يا جامعه بتواند از طريق فتاواى متعدد راه حلى براى برخى از مشكلات لاينحل بيابد. جهت منفى قضيه نيز آن است كه در برخى مواقع موجب سر گردانى مقلدان سوء برداشت و يا سوء استفادههايى مىشود. در جمع بندى مىتوان به اين نتيجه رسيد كه تعدد مرجع تا اندازهاى اجتناب ناپذير است ولى تكثر بيش از حد آن شايد چندان مطلوب نباشد.
ولى در عين حال كثرت مراجع به معناى جنگ مرجعيت نيست. زيرا بسيارى از مراجع جدا از مرجع شدن كناره گيرى مىكنند و تنها بر اساس وظيفه شرعى اين رسالت سنگين را به دوش مىگيرند. پرسمان
