بخشش مهريه

بخشش مهريه

1– بخشش مهريه از سوي خانم در روايات بسيار تاكيد شده و مستحب مي باشد.

2– خانم در بخشش مهريه نيازمند اذن پدر نيست.

3– برای بخشش هدیه سه صورت متصور هست، صورت اول)- گاهی مهریه به صورت عین هست، مثلا شوهر منزل یا ماشین یا سکه ها را به خانم تحویل داده است، و خانم این مال را به شوهر می بخشد و هبه می کند، در اين صورت برخی از مراجع می فرمایند (اختلافی است، به نظر مرجع رجوع کنید) هر زمان خانم خواست مي تواند از بخشش خود رجوع نمايد و مهريه را مطالبه نمايد. در هبه، مال را باید قبض کند تا حق رجوع محفوظ و موضوعیت داشته باشد. اگر عقد هبه منعقد و عين موهوبه هم قبض شده باشد، واهب در صورتي می‌تواند از عقد رجوع كند و مال موهوبه را پس بگيرد كه دو شرط محقق شده باشد: الف-عين موهوبه موجود باشد ب- حق رجوع واهب از بين نرفته باشد. در انتهاء همين مطلب برخي از مواد قانوني هبه اشاره مي گردد، حتما مطالعه نماييد.

صورت دوم)- اگر شوهر هنوز مهریه را نداده است و بر ذمه اوست که مهریه را بدهد و خانم در این صورت ببخشد یعنی ما فی الذمه زوج را ابراء کند، دیگر نمی تواند از بخشش خود رجوع نماید و مهریه ای را از شوهر دریافت کند در این صورت مهریه ساقط می شود.

صورت سوم)حالت سوم این است که خانم مهریه را در  برابر طلاق مهریه خود را به شوهر بذل می کند تا هر چه سریعتر طلاق بدهد که در قالب طلاق خلع و مبارات تحقق می یابد. اگر زن در ایام عده از بذل مهریه رجوع کند طلاق ملغی می شود.

4– اگر خانم با ابراء مهریه مي خواهد در مقابل؛ رضايت شوهر به طلاق را بگيرد، توصيه مي كنيم طلاق بصورت خلع و مبارات باشد تا بعدا مشكلات حقوقي گريبانگير ايشان نشود. در هر حال قبل از اينكه هر نوع دست نوشته و يا سندي داده شود لازم است با يك مشاور حقوقي در اين زمينه مشورت کرد .

……………………………………………………….

پرسش 47 . آيا زن مى تواند پيش از خواندن عقد موقّت، مهريه خويش را ببخشد و خطبه عقد را بدون ذكر مهريه بخوانند؟

همه مراجع: خير، عقد موقّت بدون ذكر مهر باطل است؛ ولى مى تواند بعد از  عقد آن را ببخشد.

پرسش 48 . اگر مهريه زن عين خارجى (مانند خانه، ماشين و…) باشد و سپس آن  را به شوهر ببخشد، آيا مى تواند دوباره آن را پس بگيرد؟

همه مراجع (به جز تبريزى و صافى): اگر هنوز عين خارجى در اختيار شوهر است  و آن را به ديگرى واگذار نكرده، مى تواند دوباره آن را پس بگيرد؛ هر چند نگرفتن بهتر است.[2]

[مکارم: هرگاه مَهر عين خارجى بوده. تنها در صورتى كه مهر بدون تغيير مهمّى موجود باشد و بين زن وشوهر خويشاوندى نسبى نباشد عدول مانعى ندارد. (سایت معظم له)]

آيات عظام تبريزى و صافى: اگر آن را در اختيار شوهر قرار داده باشد، بنابر احتياط  واجب، نمى تواند آن را پس بگيرد.[3]

پرسش 49 . اگر زن مهريه خود را – كه در ذمه شوهر است – به او ببخشد، بعد پشيمان شود؛ آيا مى تواند آن را از شوهر طلب كند؟

همه مراجع: اگر مهريه در ذمه شوهر بوده و ابرا كرده (بخشيده) است، نمى تواند از او مطالبه كند.[4]

[مکارم:رگاه بر ذمّه شوهر بوده و زوجه آن را بخشيده است قابل بازگشت نيست مگر اينكه بخشيدن به قصد ادامه زوجيّت بوده ولى زوج بخواهد او را طلاق دهد كه در اين صورت مى‌تواند بازپس بگيرد(سایت معظم له)].

• [1]. نورى، استفتائات، ج 2، س 634 ؛ تبريزى، منهاج الصالحين، ج 2، عقد المتعه ؛ وحيد،  منهاج الصالحين، ج 3، عقدالمتعه ؛ امام، تحريرالوسيلة، ج 2، النكاح المنقطع، م 5 ؛ صافى، هدايه العباد، ج 2، النكاح المنقطع، م 5 ؛ سيستانى، منهاج الصالحين، ج 3، م 233 و دفتر: بهجت، خامنه اى، مكارم و فاضل.
• [2]. امام، تحريرالوسيلة، ج 2، كتاب الهبه، م 8 ؛ وحيد، منهاج الصالحين، ج 3، م 975 ؛ فاضل،  جامع المسائل، ج 1، س 1213 ؛ سيستانى، منهاج الصالحين، ج 2، م 1321 ؛ خامنه اى، اجوبه الاستفتائات، س 1724 ؛ مكارم، استفتائات، ج 1، س 1064 و نورى، استفتائات، ج 1، س 623.
• [3]. تبريزى، منهاج الصالحين، ج 2، م 975 و صافى، هدايه العباد، ج 2، كتاب الهبه، م 8.
• [4]. تبريزى، استفتائات، س 1639 ؛ امام، تحريرالوسيلة، ج 2، فصل فى المهر، م 16 ؛ صافى، هدايه العباد،  ج 2، فصل فى المهر، م 16 ؛ سيستانى، منهاج الصالحين، ج 3، م 313 و 315 و دفتر: بهجت، فاضل، وحيد، فاضل، مكارم، خامنه اى و نورى.(احكام روابط زن و شوهر، پرسمان).

---

[بخشش مهریه و شرط عدم ازدواج مجدد مرد]

مسأله 2460 اگر زن مهر خود را به شوهر صلح کند که زن دیگر نگیرد (1) احتیاط واجب آن است (2) که زن مهر را نگیرد و شوهر هم با زن دیگر ازدواج نکند.

(1) (فاضل): و شوهر هم قبول نماید..

این مسأله، در رساله آیات عظام: (بهجت) و (مکارم) نیست.

(2) (گلپایگانی): احتیاط آن است.. (خوئی)، (تبریزی)، (فاضل)، (سیستانی): واجب است..

(صافی): باید..

• توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل،  اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.

---

عدول از بخشش مَهر : هرگاه بر ذمّه شوهر بوده و زوجه آن را بخشيده است قابل بازگشت نيست مگر اينكه بخشيدن به قصد ادامه زوجيّت بوده ولى زوج بخواهد او را طلاق دهد كه در اين صورت مى‌تواند بازپس بگيرد. و هرگاه مَهر عين خارجى بوده. تنها در صورتى كه مهر بدون تغيير مهمّى موجود باشد و بين زن وشوهر خويشاوندى نسبى نباشد عدول مانعى ندارد.
. توافق بر مَهر كمتر از مهر ثبتى : در چنين موارد اگر ثابت شود كه زن قول قطعى به شوهر داده و به آن عمل نكند نوعى تدليس است و تبديل به مهرالمثل مى‌شود.
. حقّ حبس مهر : در صورتى كه رابطه زناشويى بين زن وشوهر انجام نشده و مهريه عندالمطالبه باشد و زن مطالبه كند شوهر بايد بپردازد و اگر نپرداخت بنابر مشهور زن مى‌تواند تمكين نكند؛ اما اگر براى دادگاه ثابت شود كه شوهر توان پرداختن نقدى مهريه را ندارد آن را مطابق توان مالى زوج تقسيط مى‌كند و زوجه با دريافت اوّلين قسط بايد تمكين كند و گرنه ناشزه است و حقّ نفقه ندارد.
. كاهش يا افزايش مهر بعد از عقد : مهر را پس از عقد نمى‌توان افزايش داد مگر اينكه در ضمن عقد خارج لازم صورت گيرد؛ ولى كاهش آن به معناى صرف‌نظر كردن زوجه از بخشى از حق خود مانعى ندارد.  > احکام ویژه ( 600 مسئله كثير الابتلاء) > ازدواج و محرميت.

عدول از بخشش مهریه ای که عین خارجی معین است

پرسش : عدول از بخشش مهریه در صورتی که مهریه عین خارجی باشد چه حکمی دارد؟
پاسخ : در صورتی که مهریه بدون تغییر مهمی موجود باشد و بین زن و شوهر رابطه خویشاوندی نسبی نباشد مانعی ندارد.

سؤال 568. اگر زنى قبل از عقد مهریه خویش را چه در نکاح دائم یا موقّت ببخشد، آیا مى توان صیغه عقد را بدون مهریه خواند؟

جواب: در عقد موقّت لازم است مدّت و مهریه هر دو معلوم باشد، امّا در عقد دائم قرار ندادن مهریه ضررى نمى زند، و عقد صحیح است. و بخشیدن مهریه قبل از عقد معنا ندارد.احکام خانواده در پرتو فقه اسلامى.

تخلف از قسم بخشش مهریه 

پرسش :اگر زن پیش از عقد، قسم جلاله یاد کند که مهریه اش را می بخشد و بعدا از انجام آن امتناع کند چه حکمی دارد؟

پاسخ :در صورتی که بخشیدن محذوری نداشته باشد باید به قسم شرعی خود عمل کند و الا کفاره دارد.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مكارم شيرازي .

---

رجوع از ابراء مهریه

 

مطالبه مهریه بخشیده شده

987 – همسر بنده در خلال زندگی زناشویی به من گفت: مهریه ام را به تو بخشیدم. اکنون که با هم اختلاف پیدا کرده ایم، می گوید: برای آرامش تو این کار را کردم. آیا اگر در آن زمان قصد جدی داشته باشد اکنون می تواند مهریه خود را مطالبه کند؟

پاسخ
پس از ابراء، حق مطالبه مهریه را ندارد.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی شبیری زنجانی.

 

 

---

قانوان مدني

‌فصل نوزدهم – در هبه
‌ماده 795 – هبه عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را مجاناً به کس دیگری تملیک می‌کند تملیک‌کننده واهب طرف دیگر را متهب، مالی را‌که مورد هبه است عین موهوبه می‌گویند.
‌ماده 796 – واهب باید برای معامله و تصرف در مال خود اهلیت داشته باشد.
‌ماده 797 – واهب باید مالک مالی باشد که هبه می‌کند.
‌ماده 798 – هبه واقع نمی‌شود مگر با قبول و قبض متهب اعم از این که مباشر قبض خود متهب باشد یا وکیل او و قبض بدون اذن واهب اثری‌ندارد.
‌ماده 799 – در هبه به صغیر یا مجنون یا سفیه قبض ولی معتبر است.
‌ماده 800 – در صورتی که عین موهوبه در ید متهب باشد محتاج به قبض نیست.
‌ماده 801 – هبه ممکن است معوض باشد و بنابراین واهب می‌تواند شرط کند که متهبمالی را به او هبه کند یا عمل مشروعی را مجاناً بجا آورد.
‌ماده 802 – اگر قبل از قبض واهب یا متهب فوت کند هبه باطل می‌شود.
‌ماده 803 – بعد از قبض نیز واهب می‌تواند به ابقاء عین موهوبه از هبه رجوع کند
مگر در موارد ذیل:
1) در صورتی که متهب پدر یا مادر یا اولاد واهب باشد.
2) در صورتی که هبه معوض بوده و عوض هم داده شده باشد.
3) در صورتی که عین موهوبه از ملکیت متهب خارج شده یا متعلق حق غیر واقع شود خواهقهراً مثل این که عین موهوبه به رهن داده شود.
4) در صورتی که در عین موهوبه تغییری حاصل شود.
‌ماده 804 – در صورت رجوع واهب نماآت عین موهوبه اگر متصل باشد مال واهب و اگرمنفصل باشد مال متهب خواهد بود.
‌ماده 805 – بعد از فوت واهب یا متهب رجوع ممکن نیست.
‌ماده 806 – هر گاه داین طلب خود را به مدیون ببخشد حق رجوع ندارد.
‌ماده 807 – اگر کسی مالی را به عنوان صدقه به دیگری بدهد حق رجوع ندارد. منبع: قانون مدنی-rc.majlis.ir (مركزپژوهش هاي مجلس).

لينك كوتاه مطلب: https://hadana.ir/?p=23504

*- ضمنا شما می توانید از اینجا مشترک  خبرنامه سایت شوید و جدید ترین مطالب را دریافت کنید. 

ویژه نامه احکام ازدواج و طلاق

• 1. صيغه طلاق چگونه خوانده می شود
  2. طلاق بائن و رجعی چیست
  3. طلاق خلع و مبارات چیست
  4. تدلیس در ازدواج چیستحق طلاق مرد
  5. عدالت شاهد برای طلاق
  6. بیرون کردن زن از خانه در طلاق رجعی
  7. احکام رجوع بعد از طلاق
  8. طلاق در اسلام
  9. فسخ عقد بخاطر عیب مرد یا زن
  10. ارتداد همسر و ادامه زندگی یا طلاق