اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند

تاریخ نشر: 24 تیر 1394 بروزرسانی: 17 اردیبهشت 1396

اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند

[اگر به واسطه ندانستن مسأله کاری انجام دهد که روزه را باطل می کند]

مسأله 1659 اگر به واسطه ندانستن مسأله کاری انجام دهد که روزه را باطل می کند (1)، چنانچه می توانسته مسأله را یاد بگیرد، بنا بر احتیاط واجب کفاره بر او ثابت می شود (2) و اگر نمی توانسته مسأله را یاد بگیرد یا اصلًا ملتفت مسأله نبوده (3) یا یقین داشته که فلان چیز روزه را باطل نمی کند، کفاره بر او واجب نیست.

این مسأله در رساله آیت اللّه بهجت نیست

(1) (خوئی، تبریزی:) ظاهر این است که کفاره برای او واجب نیست (تبریزی: و باید آن روز را امساک کرده و بعد قضا نماید) ولی اگر عمداً به خدا و پیغمبر صلی اللّه علیه و آله و سلم به دروغ نسبتی بدهد و بداند که حرام است کفاره نیز واجب است اگر چه نداند این عمل روزه را باطل می کند.

(2) (نوری:) بنا بر احتیاط کفّاره بر او واجب می شود..

(گلپایگانی، صافی:) چنانچه در یاد گرفتن مسأله تقصیر کرده و در وقت به جا آوردن آن کار احتمال مفطر بودن آن را می داده کفاره بر او واجب می شود و اگر در وقت به جا آوردن آن غفلت داشته کفاره واجب نیست اگر چه أحوط است و هم چنین اگر در یاد گرفتن مسأله تقصیر نکرده باشد کفاره واجب نیست.

(صافی:) و اگر در وقت به جا آوردن آن غفلت داشته، بنا بر احتیاط کفاره لازم است ولی اگر در یاد گرفتن مسأله تقصیر نکرده باشد کفاره واجب نیست.

(فاضل:) چنانچه جاهل مقصر بوده بنا بر احتیاط کفاره بر او واجب می شود و اگر جاهل قاصر بوده یعنی در ندانستن خود معذور بوده است مانند این که یقین داشته که فلان چیز روزه را باطل نمی کند کفاره بر او واجب نیست.

(3) (اراکی:) کفاره بر او واجب نیست.

(سیستانی:) مسأله اگر کسی چیزی از آن چه را که گذشت انجام دهد در حالی که عقیده قطعی داشته که روزه را باطل نمی کند کفاره بر او واجب نیست و هم چنین است کسی که نمی دانسته روزه بر او واجب است مانند کودکان در اوائل بلوغ.

(مکارم:) مسأله هر گاه به واسطه بی اطلاعی و ندانستن مسأله کاری را انجام دهد که می داند حرام است، ولی نمی دانسته است که روزه را باطل می کند، بنا بر احتیاط کفاره بر او واجب است.

(زنجانی:) مسأله اگر به واسطه ندانستن مسأله خیال می کرده که کاری روزه را باطل نمی کند و حلال است و آن را انجام دهد فقط قضا بر او واجب است، هر چند می توانسته مسأله را یاد بگیرد و در یاد گرفتن آن کوتاهی کرده که در این صورت؛ اگر چه گناه کار است، ولی کفاره لازم نیست.

مسأله اختصاصی

(زنجانی:) مسأله 1669 اگر روزه دار یقین کند که مغرب شده و افطار کند و بعد معلوم شود مغرب نبوده، قضا ندارد؛ خواه علت اشتباه، تاریکی هوا باشد یا وجود ابر ولی اگر یقین به مغرب نکرده باشد، نباید افطار کند، هر چند گمان به مغرب داشته باشد و اگر افطار کرد هم قضا و هم کفاره واجب است، مگر بعداً معلوم شود که مغرب بوده است.

توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.

320. اگر به سبب بى‌اطلاعى از حکم شرعى، کارى را انجام دهد که روزه را باطل مى‌‌کند ـ مثل اين‌که نمى‌‌دانست خوردن دارو نيز مانند ساير خوردنى‌ها روزه را باطل مى‌‌کند و در روز ماه رمضان دارو خورد ـ روزه‌اش باطل است و بايد آن را قضا کند ولى کفاره بر او واجب نيست.

استفتائات آيت الله خامنه اي .

مسأله ۲۰۲۸. اگر انسان نداند كه بعضی از آنچه به عنوان مفطرات ذکر شد، روزه را باطل می‌كند و به علّت ندانستن حکم، آن را انجام دهد، چنانچه آن مفطر، خوردن یا آشامیدن یا جماع باشد، در هر صورت روزه اش باطل می‌شود و اگر سایر مفطرات بوده است چند صورت دارد:

الف. اگر در یادگیری مسأله کوتاهی کرده باشد (که در این صورت جاهل مقصّر محسوب می‌شود) روزه‌اش باطل می‌شود.

ب. اگر در یادگیری مسأله کوتاهی نکرده و هنگام انجام مبطل، تردید هم نداشته است (که در این صورت جاهل قاصر می‌باشد) روزه‌اش صحیح می‌باشد.^[۱۶]

شاید این مطالب را هم بپسندید:

ذکری برای آنان که نمی توانند در ماه رجب روزه بگیرند

حکم روزه روز عاشورا از نظر مراجع

روزه دختر و پسر تازه به سن تكليف رسيده

احكام رفت و بازگشت از سفر در ماه رمضان

ج. چنانچه فرد، در هنگام انجام مفطر، برای ارتکاب آن، حجّت شرعی داشته باشد (که در این صورت هم جاهل قاصر محسوب می‌شود) روزه‌اش باطل نمی‌شود.

مسأله ۲۰۲۹. اگر روزه‏دار سهواً یكی از كارهایی كه روزه را باطل می‌كند، انجام دهد و به اعتقاد اینكه روزه‏اش باطل شده، عمداً دوباره یكی از آنها را به جا آورد، حكم مسأله قبل درباره او جاری می‌شود.

مواردی که قضا و کفاره روزه واجب است

مسأله ۲۰۴۴. اگر كسی روزه ماه رمضان را با خوردن یا آشامیدن یا جماع یا استمناء یا باقی ماندن بر جنابت باطل كند^[۱۹]، در صورتی كه عمدی و با اختیار باشد و به علّت ناچاری و اضطرار یا اکراه نباشد، علاوه بر قضاء، كفّاره هم بر او واجب می‌شود؛ ولی كسی كه سایر مبطلات روزه را عمدی و با اختیار مرتكب شده مثل باقی ماندن بر حیض و نفاس، قی كردن، اماله كردن، دروغ بستن به خداوند متعال و پیامبر خدا(صلى الله عليه و آله) و امامان(علیهم‌السلام)، پرداخت كفّاره بر او واجب نیست؛ هرچند احتیاط مستحب آن است كه علاوه بر قضاء، كفّاره هم بدهد.

مسأله ۲۰۴۵. اگر كسی یکی از موارد پنج گانه را كه در مسأله قبل ذکر شد، به علّت ندانستن مسأله، انجام دهد، یعنی نمی‌‌دانسته که این موارد، روزه را باطل می‌کند و آن را انجام دهد، چند صورت دارد:

الف. اگر در فراگیری مسأله کوتاهی کرده (جاهل مقصّر محسوب شود) و در هنگام انجام مفطر تردید داشته و احتمال مفطر بودن آن را می‌داده است، کفاره بر او بنابر احتیاط لازم، واجب می‌‌شود.

ب. اگر در فراگیری مسأله، کوتاهی نکرده باشد (جاهل قاصر باشد) و یا حتّی کوتاهی کرده باشد (جاهل مقصّر باشد)، امّا در هر دو صورت، در هنگام انجام مفطر تردید نداشته باشد، کفّاره بر او واجب نمی‌شود.

ج. چنانچه برای انجام مفطر، در هنگام ارتکاب آن، حجّت شرعی داشته باشد (که در این صورت هم جاهل قاصر به حساب می‌آید)، کفّاره بر او واجب نیست.

بنابراین کسی که عقیده قطعی داشته كه این مفطرات، روزه را باطل نمی‌كند، هرچند در مقدّمات چنین عقیده‌ای مقصّر باشد، مثل اینکه در فراگیری مفطرات روزه، کوتاهی کرده باشد، كفّاره بر او واجب نیست و همچنین است كسی كه نمی‌دانسته روزه بر او واجب است، مانند كودكانی که در اوائل سنّ بلوغ هستند و اعتقاد داشته‌اند که روزه بر آنان واجب نمی‌باشد.

مسأله ۲۰۴۶. کسی که می‌‌دانسته موارد پنج گانه‌ای که در مسأله (2044) ذکر شد، روزه را باطل می‌کند ولی نمی‌دانسته که با انجام آنها کفّاره بر عهده او واجب می‌شود، کفّاره از او ساقط نمی‌‌شود و باید کفّاره بدهد.

مسأله ۲۰۴۷. اگر کسی در حال روزه ماه مبارک رمضان کاری را انجام دهد که با صرف نظر از این ‌که مفطر روزه است، به خودی خود، حرام می‌باشد – مثل استمناء – و این در حالی باشد که حرام بودن آن را می‌دانسته، ولی عقیده قطعی داشته كه روزه را باطل نمی‌كند و احتمال مفطر بودن آن را نمی‌داده است، در این صورت نیز کفّاره بر او واجب نمی‌‌شود. رساله توضيح المسائل جامع آيت الله سيستاني .

پرسش: حکم باطل کردن روزه با خوردن یا آشامیدن یا جماع یا استمناء یا باقی ماندن بر جنابت در ماه رمضان چیست؟

پاسخ: اگر کسی روزه ماه رمضان را به خوردن یا آشامیدن یا جماع یا استمناء یا باقی ماندن بر جنابت باطل کند ، در صورتی که از روی عمد و اختیار باشد و از روی ناچاری و جبر نباشد ، اضافه بر قضا ، کفاره هم بر او واجب می‏ شود .

و احتیاط مستحب آن است که کسی که روزه را به غیر آنچه گفته شد باطل کند ، اضافه بر قضا ، کفاره هم بدهد .

و اگر کسی چیزی از آنچه را که گذشت انجام دهد ، در حالی که عقیده قطعی داشته که روزه را باطل نمی‏ کند ، کفاره بر او واجب نیست . و همچنین است کسی که نمی‏ دانسته روزه بر او واجب است ، مانند کودکان در اوائل بلوغ .

و در کفاره افطار روزه ماه رمضان ، کافی است شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مُد که تقریباً «۷۵۰» گرم است ، طعام ـ یعنی گندم یا جو یا نان و مانند اینها ـ بدهد.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.

مسأله 1399ـ کارهایى که روزه را باطل مى کند اگر عمداً و با علم و اطّلاع انجام دهد، علاوه بر این که روزه او باطل مى شود و قضا دارد، کفّاره نیز دارد; ولى اگر به خاطر ندانستن مسأله باشد کفّاره ندارد، ولى قضای آن واجب است.

مسأله 1400ـ هرگاه به واسطه بى اطّلاعى و ندانستن مسأله، کارى را انجام دهد که مى داند حرام است، ولى نمى دانسته روزه را باطل مى کند، قضا دارد ولى کفّاره ندارد. رساله توضيح المسائل آيت الله مكارم شيرازي .

مسأله ۱۶۶۸. اگر به واسطه ندانستن مسأله كاري انجام دهد كه روزه را باطل مي‎كند، چنان‌چه در ياد گرفتن مسأله تقصير كرده و در وقت به جا آوردن آن كار احتمال مفطر بودن آن را مي‎داده، كفاره بر او واجب مي‎شود، و اگر در وقت به جا آوردن آن غفلت داشته، بنابر احتياط كفاره لازم است، ولي اگر در ياد گرفتن مسأله تقصير نكرده باشد،كفاره واجب نيست. رساله توضيح المسائل آيت الله صافي گلپايگاني .*- ويژه نامه احكام روزه

اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند اگر به علت ندانستن حكم روزه را باطل كند نمی دانستم که روزه باطل می شود نداند که روزه حکم مسئله شرعی را نداند مبطلات روزه را نداند جاهل قاصر و جاهل مقص

حكم روزه روزه روزه را بشكند ندانسته روزه را باطل