اعجاز علمى قرآن در مورد ابرها و نزول باران
پرسش : قرآن کریم حرکت ابرها و نزول رحمت الهی را چگونه ترسیم می کند؟
پاسخ اجمالی:
در سوره نور آمده: «خداوند از كوه هايى كه در آسمان است دانه هاى تگرگ نازل مى كند». اگرچه تفسیر این تعبیر برای مفسرین نخستین سخت و پیچیده بود، اما پیشرفت های علمی نشان می دهد ابرها صاف نیستند بلکه همان پستی و بلندی هایی که در کوه ها هست در سطح ابر نیز وجود دارد. همچنین دانشمندان معاصر ثابت کرده اند که فرآیند به وجود آمدن تگرگ ها به گونه ای است که نیاز به انباشتگی لایه های مختلف ابر بر همدیگر وجود دارد، انباشتگی ای که لایه های مختلف ابرها را به شکل کوهی از ابرهای سفید درمی آورد.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
پاسخ تفصیلی:
در آیه43 سوره نور مى خوانیم:
«اَلَمْ تَرَ اَنَّ اللهَ یُزْجِى سَحَاباً ثُمَّ یُوَلِّفُ بَیْنَهُ ثُمَّ یَجْعَلُهُ رُکَاماً فَتَرَى الْوَدْقَ یَخْرُجُ مِنْ خِلاَلِهِ وَیُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ مِنْ جِبَال فِیهَا مِنْ بَرَد فَیُصِیبُ بِهِ مَنْ یَشَاءُ وَیَصْرِفُهُ عَنْ مَنْ یَشَاءُ یَکَادُ سَنَا بَرْقِهِ یَذْهَبُ بِالاَْبْصَارِ»؛
(آیا ندیدى که خداوند ابرهایى را به آرامى مى راند، سپس میان آنها پیوند مى دهد، و بعد آن را متراکم مى سازد؟! در این حال، مى بینى که [دانه هاى] باران از لابه لاى آن خارج مى شود؛ و از آسمان ـ از کوه هایى در آن [ابرهایى به شکل کوه] ـ دانه هاى تگرگ نازل مى کند، و هر کس را بخواهد بوسیله آن زیان مى رساند، و از هر کس بخواهد این زیان را برطرف مى کند؛ نزدیک است درخشندگى برق آن [ابرها، بینایى] چشم ها را ببرد!).
آیه فوق مى گوید: «خداوند از کوه هایى که در آسمان است دانه هاى تگرگ نازل مى کند».
هیچ کس در آن عصر و زمان به دقت نمى دانست که ابرها در آسمان به صورت کوه هایى، با ارتفاعات متفاوت است که ما قاعده آن را مى بینیم؛ زیرا تمام ابرها را به صورت یک صفحه گسترده در آسمان مشاهده مى کنیم اما هنگامى که با هواپیما به فراز ابرها برویم، ابرها را به صورت کوه ها و درّه ها و پستى ها و بلندى هایى مانند آنچه در سطح زمین است مشاهده مى نماییم و به تعبیر دیگر سطح بالاى ابرها هرگز صاف نیست و همانند سطح زمین داراى ناهموارى هاى فراوان، و حتّى در بسیارى از موارد به صورت کوه روى هم انباشته شده است.
اینها همه از یک سو، از سوى دیگر دانشمندان معاصر درباره چگونگى تولید تگرگ در آسمان چنین مى گویند:
دانه هاى باران از ابر جدا مى شود، و در قسمت فوقانى هوا به جبهه سردى برخورد مى کند و یخ مى زند؛ ولى در آن حال بسیار کوچک است؛ سپس طوفان هاى شدیدى که در آن منطقه حکم فرما است، این دانه ها را مجدداً به بالا پرتاب مى کند و بار دیگر این دانه ها به داخل ابرها فرو مى رود و لایه دیگر از آب به روى آن، مى نشیند که به هنگام جدا شدن از ابر مجدداً یخ مى بندد، و گاه این موضوع چندین بار تکرار مى شود، تا زمانى که تگرگ به اندازه اى درشت شود که دیگر طوفان نتواند آن را به بالا پرتاب کند یا این که طوفان موقتاً آرام گیرد؛ اینجا است که راه زمین را پیش مى گیرد و بدون مانع به طرف زمین حرکت مى کند، و گاه به اندازه اى درشت و سنگین است که خساراتى به مزارع و باغ ها و حیوانات و حتى انسان ها وارد مى سازد.(1)
از اینجا روشن مى شود که به وجود آمدن تگرگ هاى درشت و سنگین درصورتى امکان پذیر است که کوه هاى ابر بر فراز آن، متراکم گردند تا هنگامى که بادهاى شدید دانه یخ زده تگرگ را به میان آن پرتاب مى کنند مقدار بیشترى آب به خود جذب کند و سنگین شود. به این ترتیب کوه هاى ابر، منبع قابل ملاحظه اى براى تکوّن تگرگ هاى درشت که در آیهبه آن اشاره شده محسوب مى شود.(2)
پی نوشت:
(1). فرهنگ نامه ـ نام يك دايرة المعارف فارسى است ـ ماده تگرگ.
(2). گردآوري از کتاب: پيام قرآن، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، دار الكتب الاسلاميه، تهران، 1386 ه. ش، ج 8، ص 180.
