اعتقاد به امام زمان از منظر اهل سنت

آيا تمامى مذاهب اهل تسنن امام زمان (عج) را قبول دارند منتظر ظهور ايشان هستند يا نه ؟

اعتقاد به وجود مهدى (صلوات الله و سلامه عليه)، از اعتقاد مشترك بين تمام فرقه‏هاى اسلام، اعم از شيعه و سنى است. ما در باره پاره‏اى از مسائل امامت با برادران اهل تسنن اختلاف‏هايى داريم ولى در باره اعتقاد به وجود مهدى (عليه السلام) بسيار كم است.

جالب است كه بدانيد بسيارى از عالمان اهل تسنن در باره وجود حضرت مهدى (ع) كتاب نوشته و خود اعتراف كرده‏اند كه روايات پيامبر اكرم (ص) در باره حضرت متواتر است. از جمله عبادبن يعقوب رواضى (250 ق) به تأليف اخبارالمهدى مى‏پردازد وى از مشايخ بخارى، ترمذى، ابن ماجه، ابو حاتم، بزار و ديگر محدثان اهل سنت بوده و همگى از او روايت كرده و بر وثاقت و صداقت او تأكيد داشته‏اند.

اين اثر پنج سال پيش از تولد حضرت حجه بن الحسن المهدى (عج) تأليف شده است.

همچنين محمد بن اسحاق بن ابى العنبس (275 ق) كه از نديمان متوكل عباسى و قاضى سيمره بوده و به صيمرى شهرت داشته كتابى به نام صاحب‏الزمان نوشته است.

البته محدود افرادى از اهل سنت به برخى از مسائل مهدويت اشكال‏هايى وارد كرده‏اند بدون اينكه اهل اعتقاد را انكار كنند مانند ابن خلدون در مقدمه خود و ذهبى در تاريخ الاسلام و ابن حجر در صواعق المحوقه چنين پنداشته‏اند كه شيعه معتقد است مهدى (عج) از آغاز تولد تاكنون در چاهى در سامرا و يا حله نشسته است و در انتظار فرمان قيام بسر مى‏برد در حالى كه چنين اعتقادى در هيچ اثر و نوشته از آثار روايى و غير روايى شيعه از آغاز تاكنون وجود ندارد. علامه بزرگوار مرحوم محدث نورى در كتاب نجم‏الثاقب (باب چهارم) برخى از اينگونه ايرادها را نقل كرده سپس به نقد و پاسخگويى مستندى براى هر كدام از آنها پرداخته و به دنبال آن، عقايد و نظرهاى جازم و قطعى بيست تن از بزرگان اهل سنت همانند كمال‏الدين محمد بن طلحه، مؤلف مطالب السؤول، محمد بن يوسف گنجى شافعى.

ابوالفرج ابن جوزى على بن محمد بن صباغ مالكى و عبدالوهاب شعرانى را در اصالت مهدويت از آثارشان آورده است.

حتى بعضى از عالمان اهل تسنن ادعا كرده‏اند كه روايات ما درباره حضرت مهدى (ع) بالاتر از حد تواتر است به گونه‏اى كه هيچ جاى شك و شبهه‏اى در صدور اين روايات از پيامبر اكرم (ص) باقى نمى‏ماند از جمله ايشان ابن حجر در الصواعق، شبلنجى در نور الابصار، ابن ابى الحديد در شرح نهج‏البلاغه در باره ويژگى‏هاى شخصى حضرت، ميان اهل سنت، كم و بيش اختلاف‏هايى وجود دارد. بعضى از ايشان معتقدند كه در آخرالزمان شخصى به نام مهدى (ع) از خاندان پيامبر اسلام (ص) ظهور مى‏كند اما اين مطلب را كه حضرت از كدام پدر و مادر و در چه زمانى متولد مى‏شود ذكر نمى‏كنند يا به آن معتقد نيستند و كسانى هم در ميان اهل تسنن هستند كه درباره حضرت مهدى (ع) اعتقادى همچون اعتقاد ما شيعيان دارند يعنى اعتقاد دارند كه مهدى موعود (ع) يازدهمين فرزند از خاندان على ابن ابى طالب و فاطمه زهرا عليهما السلام است.

منظور از ذكر اين چند جمله اين بود كه ميان عالمان اهل تسنن هم كسانى افزون بر اصل وجود حضرت با همين ويژگى‏هايى كه مى‏گوييم معتقدند حضرت متولد شده و اكنون غايب است.

بنابراين در اين مورد با فرقه‏هاى ديگر اسلامى به بحث فراوان نياز نيست البته كسانى از اهل تسنن، اساساً مسأله اعتقاد به مهدى را انكار كرده وروايات خودشان را نيز در اين باره جعلى انگاشته‏اند.

بعضى از طوايف اهل تسنن، مانند بسيارى از شافعيه و نيز بسيارى از اهل تسنن به ويژه در كشورهاى ايران، مصر و تونس، دوازده امام شيعه را بزرگ‏ترين فقيهان پس از پيامبر (ص) و مراجع دينى خود مى‏دانند. اين گروه از اهل تسنن به امامان دوازده‏گانه ما شيعيان در جايگاه عالمان و فقيهانى اعتقاد دارند كه سخنانشان براى امت راهگشا و معتبر است. مردم بايد در امور زندگى خويش به كشورهاى ايشان مراجعه كنند. اين همان عقيده‏اى است كه مى‏توان نخستين جوانه تفكيك دين از سياست در اسلام به شمار آورد.

در زمان پيامبر (ص) هيچ اختلافى بين مسلمان‏ها در يكى بودن مرجع دينى و مرجع سياسى ديده نمى‏شود.

چرا كه همه مسلمانان معتقد بودند شخص پيامبر (ص) هم مرجع دينى مردم و هم رهبر سياسى جامعه است.

منابعى كه شما خواهر بزرگوار در اين مورد مى‏توانيد به آن ظهور كند به شرح ذيل مى‏باشد.

1 نجم الثاقب، حاج ميرزا حسين طبرسى نورى.

2 برترين‏هاى فرهنگ مهدويت در مطبوعات، تهيه ستاد احياء و گسترش فرهنگ مهدويت.

3 آفتاب ولايت آيت الله محمد تقى مصباح يزدى.

4 پرسش‏ها و پاسخ‏ها، گروه مؤلفان.

5 بررسى مسائل كلى امامت، ابراهيم امينى. به نقل از اداره پاسخگويى آستان قدس رضوى