استحاضه
فهرست این نوشتار:
خون‌های سه گانه زنان : 1- استحاضه 2- حیض 3- نفاس
استحاضـه
یکی از خونهایی که از زن خارج می‌شود خون استحاضه است و زن را در موقع دیدن خون استحاضه، مستحاضه می گویند (1).
(1) (مکارم:) [و] به طور کلّی تمام خونهایی که غیر از حیض و نفاس و زخم و دمل است و از رحم زن خارج می‌شود، خون استحاضه است.
(فاضل:) [و] به طور کلّی هر خونی که از زن خارج شود و مربوط به زخم و جراحت نباشد و خون حیض و نفاس هم نباشد خون استحاضه است هر چند صفات مذکور [در ذیل] را نداشته باشد.
[نشانه خون استحاضـه]
مسأله 392 خون استحاضه در بیشتر اوقات زرد رنگ و سرد است و بدون فشار و سوزش بیرون می‌آید (1) و غلیظ هم نیست، ولی ممکن است گاهی سیاه یا سرخ و گرم و غلیظ باشد و با فشار و سوزش بیرون آید.
(1) (بهجت:) و ممکن است گاهی بر خلاف اوصاف مذکوره باشد.
(مکارم:) مسأله خون استحاضه غالباً کم رنگ و سرد و رقیق است و بدون فشار و سوزش بیرون می‌آید، ولی ممکن است گاهی تیره رنگ یا سرخ و گرم و غلیظ باشد و با فشار و سوزش خارج شود.
(زنجانی:) مسأله خون استحاضه در بیشتر اوقات زرد رنگ یا قرمز روشن و رقیق و سرد و کهنه است، ولی ممکن است گاهی سیاه یا سرخ تیره و گرم و تازه و غلیظ باشد و با فشار و سوزش بیرون آید.
[استحاضه سه قسم است]
مسأله 393 استحاضه سه قسم است: قلیله و متوسطه و کثیره. استحاضه قلیله آن است که خون، پنبه‌ای را که زن داخل فرج می‌نماید سوراخ نکند و از طرف دیگر ظاهر نشود. (1) استحاضه متوسطه آن است که خون در پنبه فرو رود (و از طرف دیگر ظاهر شود (2)) ولی به دستمالی که معمولًا زن‌ها برای جلوگیری از خون می‌بندند، جاری نشود. (3) استحاضه کثیره آن است که خون از پنبه به دستمال جاری شود. (4).
(1) (گلپایگانی، اراکی، تبریزی، زنجانی:) استحاضه قلیله آن است که خون فقط روی پنبه‌ای را که زن داخل فرج می‌نماید آلوده کند و در آن فرو نرود..
(خوئی، سیستانی، صافی:) استحاضه قلیله آن است که خون فقط روی پنبه‌ای را که زن با خود برمی دارد آلوده کند و در آن فرو نرود..
(فاضل:) استحاضه قلیله آن است که خون فقط سطح پنبه‌ای را که زن داخل فرج می‌گذارد آلوده کند..
(نوری، بهجت:) استحاضه قلیله آن است که خون در پنبه‌ای که زن داخل فرج می‌نماید، نفوذ نکند (نوری: و از طرف دیگر ظاهر نشود)..
(2) (اراکی، گلپایگانی، خوئی، تبریزی، سیستانی، صافی:) استحاضه متوسطه آن است که خون در پنبه فرو رود اگر چه در یک گوشه آن باشد..
[قسمت داخل پرانتز در رساله آیت اللّه فاضل نیست]
(3) (خوئی، گلپایگانی، فاضل، صافی، سیستانی، تبریزی:) می‌بندند نرسد..
(زنجانی:) استحاضه متوسطه آن است که خون در پنبه فرو رود ولی از پشت پنبه سیلان نداشته باشد؛ خواه از طرف دیگر پنبه بیرون آید و به دستمال برسد، خواه به دستمال نرسد، و لازم نیست خون تمام پنبه را فرا بگیرد، بلکه اگر در یک گوشه آن هم باشد کافی است..
(بهجت:) استحاضه متوسطه آن است که خون در پنبه فرو رود ولی از آن نگذرد..
(4) (گلپایگانی، صافی:) استحاضه کثیره آن است که خون پنبه را بگیرد و به دستمال هم برسد.
(فاضل:) استحاضه کثیره آن است که خون از پنبه به دستمال برسد.
(خوئی، تبریزی، سیستانی:) استحاضه کثیره آن است که خون پنبه را فرا گرفته و به دستمال برسد.
(زنجانی:) استحاضه کثیره آن است که خون از پشت پنبه سیلان داشته باشد.
(بهجت:) استحاضه کثیره آن است که خون از پنبه گذشته و به دستمال برسد. [و] وظیفه مستحاضه در مورد روزه، در مسأله [1643] ذکر خواهد شد.
(مکارم:) مسأله استحاضه فقط دو قسم است: «قلیله» و «کثیره»: استحاضه قلیله آن است که هر گاه زن پنبه‌ای را داخل کند، خون، آن را آلوده نماید ولی از طرف دیگر خارج نشود، خواه خون، در پنبه فرو رود یا نه، و استحاضه کثیره آن است که خون، در پنبه فرو رود و از آن بگذرد و جاری شود.
احکام استحاضه / مسأله اختصاصی
(زنجانی:) مسأله 400 در تمام اقسام استحاضه احتیاط مستحب در زن حامله آن است که کارهای استحاضه کثیره را به جا آورد و بر هر زن مستحاضه واجب است برای هر نماز ظاهر فرج را اگر خون به آن رسیده آب بکشد و به احتیاط واجب، پنبه و هم چنین دستمال را اگر نجس شده، عوض کند یا آب بکشد.
[استحاضــه قلیله]
مسأله 394 در استحاضـه قلیله باید زن برای هر نماز یک وضو بگیرد (1) و ظاهر فرج را هم اگر خون به آن رسیده، آب بکشد و بنا بر احتیاط واجب (2) پنبه را عوض کند یا آب بکشد.
(1) (زنجانی:) بقیه مسأله ذکر نشده.
(خوئی، تبریزی:) و بنا بر احتیاط پنبه را عوض کند و باید ظاهر فرج را اگر خون به آن رسیده باشد آب بکشد.
(سیستانی:) و بنا بر احتیاط مستحب پنبه را آب کشیده و یا عوض کند و باید ظاهر فرج را اگر خون به آن رسیده باشد آب بکشد.
(گلپایگانی، صافی:) و پنبه را عوض کند و ظاهر فرج را اگر خون به آن رسیده آب بکشد.
(بهجت:) و بنا بر احتیاط پنبه را عوض کند یا آب بکشد و ظاهر فرج را هم اگر خون به آن رسیده، آب بکشد.
(مکارم:) (بنا بر احتیاط واجب). و واجب است از سرایت خون به سایر اعضاء جلوگیری کند، امّا عوض کردن پنبه و دستمال واجب نیست، هر چند احتیاط است.
(2) [عبارت «بنا بر احتیاط واجب» در رساله آیات عظام اراکی و نوری نیست]
[اگر پیش از نماز یا در بین نماز خون استحاضـه متوسطه ببیند]
مسأله 395 اگر پیش از نماز یا در بین نماز خون استحـاضه متوسطه ببیند باید برای آن نماز غسل کند (1).
این مسأله، در رساله آیت اللّه مکارم نیست
(1) (فاضل:) ولی در استحاضه متوسطه اگر قبل از نماز صبح غسل نماید، تا صبح روز دیگر برای هر نماز کارهای استحاضه قلیله که در مسأله قبل گفته شد انجام دهد ولی اگر عمداً یا از روی فراموشی غسل نکند باید برای نماز ظهر و عصر غسل کند و اگر برای آن هم غسل نکرد، باید قبل از نماز مغرب و عشاء غسل نماید.
(خوئی، گلپایگانی، تبریزی، صافی:) مسأله در استحاضه متوسطه باید زن برای نماز صبح غسل کند و تا صبح دیگر برای نمازهای خود، کارهای استحاضه قلیله را که در مسأله پیش گفته شد انجام دهد. و اگر عمداً یا از روی فراموشی برای نماز صبح غسل نکند، باید برای نماز ظهر و عصر غسل کند و اگر برای نماز ظهر و عصر غسل نکند، باید پیش از نماز مغرب و عشاء غسل نماید؛ چه آن که خون بیاید یا قطع شده باشد.
(نوری، بهجت:) (بهجت: در استحاضه متوسطه باید زن برای نماز صبح غسل کند و تا صبح دیگر برای نمازهای خود بنا بر احتیاط واجب پنبه را اگر خونی شده عوض کند یا آب بکشد و هم چنین ظاهر فرج اگر نجس شده است و وجوب وضو برای هر نماز در این صورت خالی از وجه نیست) و این در صورتی است که استحاضه متوسطه پیش از نماز صبح یا در بین آن پیدا شود ولی اگر بعد از نماز صبح تا پیش از نماز ظهر یا بین آن حاصل شود باید برای نماز ظهر غسل کند و به همین ترتیب پیش از هر نماز یا بین هر نمازی که استحاضه متوسطه شده باید برای آن غسل کند..
(سیستانی:) در استحاضه متوسّطه باید بنا بر احتیاط لازم زن برای نمازهای خود روزانه یک غسل نماید و نیز باید کارهای استحاضه قلیله را که در مسأله پیش گفته شد انجام دهد، بنا بر این اگر استحاضه قبل از نماز صبح یا در همان آن حاصل شود باید برای نماز صبح غسل کند..
شاید این مطالب را هم بپسندید:
(زنجانی:) مسأله در استحاضه متوسطه نیز ظاهراً باید اعمال استحاضه قلیله را انجام دهد؛ ولی احتیاط مستحب آن است که اگر خون به دستمال نرسیده، برای اولین نماز غسل کند و برای هر روز یک غسل کافی است و اگر عمداً یا از روی فراموشی برای نماز اول غسل نکرد، برای نماز بعدی غسل کند، و همین طور..، و اگر خون به دستمال رسیده برای نماز صبح یک غسل، و برای نماز ظهر و عصر هم یک غسل به جا آورد و بین نماز ظهر و عصر هم فاصله نیندازد و برای نماز مغرب و عشاء هم یک غسل به جا آورد و بین آن دو فاصله نیندازد و غسل و وضو را هر کدام جلوتر به جا آورد اشکالی ندارد ولی بهتر است اول وضو بگیرد.
[در استحـاضه کثیره برای هر نماز دستمال را عوض کند]
مسأله 396 در استحاضه کثیره علاوه بر کارهای استحاضه متوسطه که در مسأله پیش گفته شد باید (1) برای هر نماز دستمال را عوض کند، یا آب بکشد و (2) یک غسل برای نماز ظهر و عصر و یکی برای نماز مغرب و عشا به جا آورد و (3) بین نماز ظهر و عصر فاصله نیندازد و اگر فاصله بیندازد باید برای نماز عصر دوباره غسل کند و نیز اگر بین نماز مغرب و عشا فاصله بیندازد باید برای نماز عشا دوباره غسل نماید. (4)
(1) (خوئی، تبریزی:) باید بنا بر احتیاط..
(2) (خوئی:) و لازم است..
(3) (بهجت:) و بنا بر احتیاط واجب با هر غسلی یک وضو هم بگیرد بلکه برای نماز عصر و نماز عشاء نیز باید بنا بر احتیاط واجب وضو بگیرد و هم چنین باید..
(4) (گلپایگانی، صافی:) و چون وجوب ِ وضو در استحاضه کثیره محل ّ تأمّل است، احتیاط آن است که پیش از غسل، به قصد رجاء وضو بگیرد و در میان نماز ظهر و عصر و نماز مغرب و عشاء اگر جمع بین آن‌ها می‌نماید گرفتن وضو برای مستحاضه کثیره، خلاف احتیاط است مگر در حال ِ گفتن اقامه نماز دوّم که با جمع عرفی منافی نباشد.
(خوئی، تبریزی:) و أظهر ((نوری:) و أقوی) این است که در استحاضه کثیره غسل از وضو کفایت می‌کند.
(سیستانی:) مسأله در استحاضه کثیره، باید بنا بر احتیاط واجب زن برای هر نماز پنبه و دستمال را عوض کند یا آب بکشد، و لازم است یک غسل برای نماز صبح و یکی برای نماز ظهر و عصر و یکی برای نماز مغرب و عشا به جا آورد، و بین نماز ظهر و عصر و مغرب و عشا فاصله نیندازد و اگر فاصله بیندازد باید برای نماز عصر و عشا دوباره غسل کند. این‌ها همه در صورتی است که خون پی در پی از پنبه به دستمال برسد امّا چنانچه رسیدن خون از پنبه به دستمال با قدری فاصله باشد که زن بتواند در آن فاصله یک نماز یا بیشتر بخواند احتیاط لازم آن است که هر گاه خون از پنبه به دستمال برسد، پنبه و دستمال را عوض کرده و یا آب بکشد و غسل نماید، بنا بر این اگر زن غسل کرد و نماز ظهر را مثلًا خواند ولی قبل از نماز عصر یا در میان آن، خون دوباره از پنبه به دستمال رسید باید برای نماز عصر نیز غسل نماید، ولی چنانچه فاصله به مقداری باشد که زن بتواند در آن میان دو نماز یا بیشتر بخواند مثل این که بتواند نماز مغرب و عشاء را نیز قبل از آن که خون دوباره به دستمال برسد بخواند برای آن نمازها لازم نیست غسل دیگری بکند و در هر صورت در استحاضه کثیره غسل از وضو کفایت می‌کند.
(مکارم:) مسأله در استحاضه کثیره واجب است سه غسل انجام دهد: یک غسل برای نماز صبح و دیگر برای نماز ظهر و عصر و سوّم برای مغرب و عشاء و باید میان این نمازها جمع کند و احتیاط مستحب ّ آن است که علاوه بر این، برای هر نماز یک وضو بگیرد، قبل از غسل یا بعد از آن.
(زنجانی:) مسأله در استحاضه کثیره باید برای نماز صبح یک غسل، و برای نماز ظهر و عصر یک غسل، و برای نماز مغرب و عشا هم یک غسل به جا آورد و بین نماز ظهر و عصر و بین نماز مغرب و عشاء فاصله نیندازد، و اگر فاصله انداخت اشکالی ندارد، ولی باید برای نماز بعدی دوباره غسل کند، و در هر حال بنا بر احتیاط واجب برای هر نماز یک وضو بگیرد، و هر یک از وضو یا غسل را که اوّل انجام دهد اشکالی ندارد ولی مستحب، بلکه مطابق احتیاط استحبابی، است که اول وضو بگیرد.
[ اگر خون استحــاضه، پیش از وقت نمازهم بیاید]
مسأله 397 اگر خون استحاضه، پیش از وقت نمازهم بیاید اگر چه زن برای آن خون، وضو و غسل را انجام داده باشد (1) بنا بر احتیاط واجب (2) باید در موقع نماز، وضو و غسل را به جا آورد.
(1) (اراکی:) اگر چه زن برای آن خون، وضو را انجام داده باشد..
(2) [عبارت «بنا بر احتیاط واجب» در رساله آیات عظام: اراکی و بهجت نیست]
(گلپایگانی، صافی، زنجانی:) مسأله اگر خون استحاضه، پیش از وقت نماز بیاید و بعد قطع شود (زنجانی: و در وقت نماز قطع شود)، چنانچه زن برای آن خون وضو و غسل به جا نیاورده باشد، باید در موقع نماز، وضو و غسل را به جا آورد.
(خوئی، تبریزی، سیستانی:) مسأله اگر خون استحاضه، پیش از وقت نماز هم بیاید، چنانچه زن برای آن خون، وضو یا غسل به جا نیاورده باشد، باید در موقع نماز، وضو یا غسل به جا آورد. (خوئی، سیستانی: اگر چه در آن موقع، مستحاضه نباشد).
(فاضل:) مسأله اگر قبل از وقت نماز خون استحاضه متوسطه یا کثیره بیاید و قطع شود بنا بر احتیاط واجب باید برای نماز غسل و وضوی آن را به جا آورد مگر این که قبلًا برای آن غسل کرده باشد و قبل از غسل خون به طور کلی قطع شده باشد.
[ ترتیب بین وضو و غسل در مستحاضه متوسطه و کثیره]
مسأله 398 مستحاضه متوسطه و کثیره (1) که باید وضو بگیرد و غسل کند، هر کدام را اول به جا آورد صحیح است (2)، ولی بهتر آن است که اول وضو بگیرد (3).
این مسأله، در رساله آیت اللّه بهجت نیست
(1) (خوئی، گلپایگانی، صافی، تبریزی، نوری، فاضل:) مستحاضه متوسطه..
(2) (گلپایگانی، صافی:) و مستحاضه کثیره چنانچه گذشت أحوط آن است که پیش از غسل وضو بگیرد.
(3) (خوئی، تبریزی، نوری:) و مستحاضه کثیره اگر بخواهد وضو بگیرد باید قبل از غسل وضو بگیرد.
(مکارم:) رجوع کنید به ذیل مسأله 396. (زنجانی:) رجوع کنید به ذیل مسائل (395) و (396).
(سیستانی:) مسأله مستحاضه متوسطه که باید وضو بگیرد و هم بنا بر احتیاط لازم غسل کند، باید غسل را اوّل به جا آورد، بعد وضو بگیرد ولی در مستحاضه کثیره اگر بخواهد وضو بگیرد باید قبل از غسل وضو بگیرد.
[ اگر استحــاضه قلیله زن بعد از نماز صبح، متوسطه شود]
مسأله 399 اگر استحاضه قلیله زن، بعد از نماز صبح، متوسطه شود (1)، باید برای نماز ظهر و عصر غسل کند (2) و اگر بعد از نماز ظهر و عصر متوسطه شود (3)، باید برای نماز مغرب و عشا غسل نماید (4).
(1) (مکارم:) کثیره شود..
(2) (زنجانی:) بنا بر احتیاط مستحب برای نماز ظهر و عصر غسل هم کند..
(3) (مکارم:) کثیره شود..
(4) (زنجانی:) بنا بر احتیاط مستحب برای نماز مغرب و عشا غسل هم نماید.
(فاضل:) و اگر بعد از غسل، استحاضه متوسطه ادامه داشته باشد برای نماز صبح روز بعد دو مرتبه غسل کند.
مسأله اختصاصی
(مکارم:) مسأله 408 در تمام مواردی که غسل بر او واجب می‌شود اگر غسل کردن ِ مکرّر برای او ضرر دارد، یا مایه مشقت زیاد است می‌تواند به جای آن تیمّم کند.
[ هدانا: حکم تغییر استحاضه را از اینجا کلیک کنید و در تکمیل نوشتار حاضر مطالعه نمایید.]
[انجام دادن اعمال استحــاضه]
مسأله 426 اگر مستحاضه یکی از کارهایی را که بر او واجب می‌باشد (حتی عوض کردن پنبه را (1)) ترک کند، نمازش باطل است. (2)
این مسأله، در رساله آیات عظام: مکارم و بهجت نیست
(1) [قسمت داخل پرانتز در رساله آیات عظام: خوئی، تبریزی، زنجانی و سیستانی نیست]
(2) (زنجانی:) و اگر کاری را که به احتیاط واجب یا به احتیاط بر مستحاضه لازم است ترک کرده و نماز بخواند، نمازش به احتیاط واجب یا به احتیاط باطل است.
- توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
لینک کوتاه مطلب: http://goo.gl/1lPkSM
*- ضمنا شما می توانید از اینجا مشترک خبرنامه سایت شوید و جدید ترین مطالب را دریافت کنید.
- نشانه هاي خون استحـاضه چيست
- تفاوت خون حیض و استحـاضه
- شروع استحـاضه چه زماني است
- چه كارهايي بر زن مستحــاضه حرام است
- آيا مستحــاضه مي تواند به مسجد برود
- اقسام استحــاضه
- استحــاضه قليله چيست
- وظيفه مستحــاضه قليله
- تغيير استحــاضه قليله
- استحــاضه متوسطه چیست
- وظيفه مستحــاضه متوسطه
- استحــاضه كثيره چيست
- وظيفه استحــاضه كثيره
- فاصله بين نمازها در استحــاضه كثيره
- غسل استحــاضه پيش از وقت
- استمرار استحــاضه كثيره
- اگر زن نوع استحــاضه را تشخيص ندهد
- دست زدن به خط قرآن در حال استحــاضه
- استحــاضه و قرائت سوره سجده دار
- تغيير استحاضـه متوسطه به كثيره
- تغيير استحاضــه كثيره به قليله يا متوسطه
- نزديكي در زمان استحـاضه
استحـاضه در رساله:
- تغيير استحاضـه قليله به متوسطه یا کثیره
- غسل استحاضـه (متوسطه/کثیره) پيش از وقت اذان
- وضو مستحــاضه برای نماز واجب و مستحب
- پاک شدن و اعمال استحـاضـه برای اولین نماز
- وارسی و تشخیص استحاضـه چیست
- فاصله و تاخیر بین اعمال استحـاضه و نماز
- جلوگیری از خروج خون استحاضـه برای نماز
- استحتاضه و روزه
- تغییر استحــاضـه قبل و بعد از نماز
- اگر در استحـاضه وضو و غســل را انجام ندهد
- وظیفه استحـاضه در اعمال مشروط به طهارت
- مستحــاضه و نماز آيات
- خواندن نماز قضــا در حــال استحــاضـه
- شك بين حيض و استحاضـ
