ازدواج و عقد موقت پنهانی با مخالفت خانواده

مخالفت خانواده

پرسش 66 . دخترى هستم 23ساله و ليسانس كه صلاح و مصلحت خود را هم تشخيص مى دهم. قصد ازدواج با آقايى را دارم كه تمامى شرايط ايده آل مرا داراست (متدين، مذهبى و اهل نماز و عبادات، قرآن پژوه  و داراى خانواده اى سالم و مورد تأييد همه…) خانواده ام چون عقلشان به چشمشان است چون پولدار نيست، اجازه نمى دهند به خواستگارى بيايد اين آقا مهندس عمران هستند و مردى كامل هستند (از هر نظر) و دو سال است كه با ايشان به قصد ازدواج رابطه سالم دارم. عقد موقت هم كرده ايم بدون اذن ولى (طبق فتواى مرجع تقليدمان صحيح است) ولى هيچ گونه رابطه جنسى با هم نداشته ايم. چرا ما بايد براى ثبت ازدواجمان راه طولانى دادگاه را طى كنيم؟ چرا نمى توانيم مستقلاً اقدام به ثبت ازدواجمان بكنيم؟

اين كه ملاك ها و معيارهاى گزينش همسر از سوى شما جداى از جوّ خانواده تان غير از مسايل پيش پا افتاده مادى است قابل تحسين بوده و تمايل به ازدواج با فردى كه به هر جهت احساس خوبى نسبت به وى پيدا كرده ايد، قابل احترام و پذيرفتنى است؛ ولى نبايد از اين نكته غافل گرديد كه براى رسيدن به هر خواسته و هدفى بايد متناسب با آن هزينه اى پرداخت نماييد و رنج و سختى هاى مسير را متحمّل گرديد كه ان شاءاللّه  به هدفتان برسيد. صبر و ظفر هر دو دوستان قديم اند بر اثر صبر نوبت ظفر آيد.

اولين و مهم ترين نكته اى كه بايد در برون رفت از اين موقعيت در نظر داشته باشيد اين است كه شما تنها فردى نيستيد كه با چنين مسئله و يا مسايلى شبيه به آن در ازدواج خود رو به رو شده ايد ولى تنها كسى هستيد كه مى توانيد و بايد بهترين كمك را با استفاده از توانايى ها و مهارت هاى فردى و… به خود بكنيد. براى اين كار همانطور كه خود مى دانيد شايسته است ابتدا با واقع نگرى و به دور از هر گونه مسائل جانبى، مسئله اصلى خود را شناسايى نموده و توان خود را  براى حل آن به كار گيريد.

از ديدگاه روان شناختى نه تنها عدم مخالفت و يا حتى موافقت والدين ضرورت يك ازدواج موفق است بلكه شرط انجام يك ازداوج موفق رضايت و همراهى مستمر والدين است. چه بدون رضايت والدين هر يك از دختر و پسر در انجام اين عمل خطير كه نيازمند همراهى و تأييد ديگران است، بدون پشتوانه مى مانند و اين خود آغاز اضطراب ناخواسته و ورود آفت در مسير زندگى مشترك است.

چه بسا فرزندانى كه با وجود فراهم بودن تمام شرايط يك ازدواج موفق بدون رضايت والدين نمى توانند يك زندگى شيرين و همراه با پيشرفتى را پيش روى داشته باشند. بهره مندى از رضايت والدين از نظر ارزشى و فرهنگى حداقل يك پشتوانه روحى براى جوانان در مسير ازدواج است تا اين راه را با اطمينان خاطر و پشت گرمى كامل طى نمايند.

جلب رضايت والدين در ازدواج يك ضرورت بى ترديد است كه موجب دلگرمى جوانان به ازدواج و برخوردارى آنها از اطمينان به خود و جرأت به عمل، آرامش و سكون گشته و راه بهره مندى از پشتوانه والدينى، تجارب آنها، دلسوزى و نيك انديشى آنها را هموار مى نمايد و خرمنى از خوبى ها، علم و دانش، تجربه و مصلحت انديشى دلسوزانه و حتى پشتوانه اقتصادى را فرا روى دو جوان نيازمند مى گذارد. مخالفت والدين با ازدواج يعنى محروميت از تمام اين خوبى ها و از دست دادن اين عناصر ضرورى كه نمى توان حتى از يكى از آنها چشم پوشيد.

پر واضح است كه ازدواج بى بهره از سرمايه رضايت والدين در واقع به نوعى ازدواج بى بهره از موفقيت كامل خواهد بود. اما مفهوم اين سخن آن نيست كه  به محض مخالفت والدين با ازدواج بايد از آن دست شست! نه، بلكه بايد در تحصيل رضايت آنها كوشيد. بايد بررسى كرد كه علت مخالفت آنها چيست؟ اگر منبع تنيدگى مشخص نباشد و به اصطلاح ندانيم از كجا خورده ايم، چگونه مى خواهيم با آن مقابله كنيم؟

توجه داشته باشيد كه رهنمودهاى والدين اگرچه گاه براى ما بدون دليل مى نمايد ولى هيچ گاه عارى از حكمت و مصلحت انديشى نيست و در واقع انعكاس تجارب و خيرانديشى آنها است. بايد فارغ از هر نوع محبت و عشقى ببينيد كه مخالفت آنها به جا و مقتضى انديشه و محصول عاقبت انديشى پيران تجربه است يا خير؟ به هرحال اگر آن گاه كه با خود خلوت مى كنيد، مخالفت آنها را بجا مى شماريد پس تسليم حق شويد و از اصرار بر تصميم خود دست كشيد. ليكن اگر مخالفت آنها را بى مورد مى شماريد:

1. سعى كنيد موافقت خانواده خود را جلب نماييد. از راهكار محبت ورزى براى كسب رضايت آنها با همكارى و ميانجى گرى خيرانديشان و فاميل هاى نزديك و صاحب نفوذ بهره گيريد.

2. بهتر است خانواده پسر نيز پا پيش گذاشته و در طى مراسمى رسمى از شما خواستگارى نمايند. بهتر است در اين ميان از افراد سرشناس و صاحب نفوذى كه پدرتان نسبت به آنان احترام مى گذارد، كمك گرفته شود.

3. اگر دليل مخالفت آنها فقط جنبه اقتصادى است سعى كنيد نسبت به آينده اقتصادى طرف مقابلتان به خانواده خود دلگرمى دهيد كه پس از اتمام تحصيلات خواهد توانست زندگى آبرومندى ترتيب دهد.

4. در تمام طول مدت از دعا به درگاه حضرت حق براى نرم كردن دل والدينتان غفلت نكنيد. اميد است به كارگيرى تمام راهكارهاى ارائه شده قلب  والدينتان را به اعلام رضايت خاطر آن هم از صميم دل نرم سازد و بدانيد كه طبق نظر مراجع تقليد آن عقدى كه بدون اذن پدرتان خوانده ايد مخدوش است هر چند رابطه جنسى نداشته ايد، ولى آن عقد هم باطل است و محرميت نمى آورد و هم حرام مرتكب شده ايد.

البته در جايى كه پسر شرعاً و عرفاً كفو (همتاى) دختر باشد، ازدواج هم به مصلحت دختر باشد و همتاى ديگرى هم برايش پيدا نشود[32] و پدر و يا جدّ پدرى بدون دليل موجه با ازدواج دخترش مخالفت كند، اسلام اجازه مى دهد كه دختر بدون اجازه آنان ازدواج كند. البته در اين زمينه و به منظور تشخيص و تأييد چنين شرايطى، حتما با دفتر مرجع تقليدتان تماس گرفته يا كتبى يا تلفنى و اجازه فقهى را از ايشان بگيريد.

به هر حال تصميم نهايى با شماست كه بخواهيد منفعلانه عمل نموده و بهار زندگى و عمر خود را در اين كشاكش از دست بدهيد و يا اين كه با توجه به اصل واقعيت پذيرى و مسئوليت پذيرى نقش فعالى در ساختن زندگى خود داشته باشيد و با پذيرش تبعات احتمالى تصميم خود، شايسته ترين گزينه را براى برون رفت از وضعيت موجود برگزينيد.

[32]. تحريرالوسيله، ج 2، ص 393.

• منبع: هدانا برگرفته از پرسمان، کتاب پرسش و پاسخ خواستگارى .

ویژه نامه مشاوره و زندگی دینی