احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی
فهرست این نوشتار:
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
تعریف وطن
مساله 1160ـ چند چیز است که سفر را قطع مى کند و باید نماز را تمام خواند:
اوّل ـ رسیدن به «وطن»
منظور از وطن چیست؟
منظور از وطن محلّى است که انسان آن را براى اقامت و زندگى خود انتخاب کرده، خواه در آنجا متولّد شده باشد یا نه و خواه وطن پدر و مادرش باشد یا خودش آنجا را انتخاب کرده است.
حکم جايي که انسان آن را براي محل اقامت خود انتخاب کرده
مساله 1161ـ هرگاه انسان جایى را براى «محلّ اقامت» خود انتخاب کند بطورى که وقتى در آنجاست او را مسافر نمى گویند، خواه قصد اقامت دایم داشته باشد یا موقّت، مثلاً مى خواهد یک یا دو سال یا بیشتر بطور مستمر در آنجا بماند، این محل در حکم وطن او مى باشد. همین گونه است حال ماموران ادارات که ممکن است هر دو سال در محلّى باشند و آنجا حکم وطنشان را دارد.
دو يا سه وطن داشتن
مساله 1162ـ ممکن است کسى در دو محل زندگى کند، مثلاً شش ماه در شهرى و شش ماه دیگر در شهر دیگر، هردو وطن او محسوب مى شود و حتّى ممکن است انسان داراى سه وطن باشد.
اعراض از وطن
مساله 1163ـ هرگاه انسان در محلّى زندگى مى کرده و وطن او بوده، چنانچه از آنجا اعراض کند، یعنى دیگر قصد نداشته باشد در آنجا زندگى کند، هر چند گاهى به عنوان مسافرت و دیدار بستگان و دوستان به آنجا برود، نمازش در آنجا شکسته است، خواه در آنجا ملکى داشته باشد یا نه و خواه اقوام و بستگانش در آنجا زندگى کنند یا نکنند، مگر این که قصد کند در آنجا ده روز بماند، همچنین اگر انسان غیر از وطن اصلى خود جاى دیگرى را براى زندگى انتخاب کند و شش ماه یا کمتر و بیشتر در آنجا بماند بعد، از آنجا اعراض نماید نمازش در آنجا شکسته است، خواه ملکى در آنجا داشته باشد یا نه. رساله توضیح المسائل آیت الله مکارم شیرازی.
وطن و احكام مسافر
حكم وطن : در يكى از اين سه حالت، آنجا در حكم وطن اوست، نماز و روزه كامل است و نيازى به قصد ده روز ندارد :
1.قصد داشته باشد براى مدّت طولانى در آنجا سكونت نمايد (مثلا يكسال يا بيشتر).
2. هفته‌اى حداقل سه روز در مدت زمان حداقل دو سال در آنجا باشد.
3. تصميم به اقامت براى مدت دو سال يا بيشتر داشته باشد و حداقل چهار ماه در سال (هر چند به صورت پراكنده) در آنجا باشد.
. وطن پدرى : وطن پدر، وطن فرزند محسوب نمى‌شود، همچنين وطن شوهر براى زن؛ مگر اينكه در يكى از اين سه حالت، كه آنجا در حكم وطن او مى‌شود و نماز و روزه كامل است و نيازى به قصد ده روز ندارد: 1. قصد داشته باشد براى مدّت طولانى در آنجا سكونت نمايد (مثلا يكسال يا بيشتر). 2. هفته‌اى حداقل سه روز در مدت زمان حداقل دو سال در آنجا باشد. 3.تصميم به اقامت براى مدت سه سال يابيشتر داشته باشد وحداقل چهارماه در سال (هر چند به صورت پراكنده) در آنجا باشد.
. اعراض عملى : هرگاه شخصى قصد بازگشت به وطن سابق را براى سكونت مستمر داشته باشد، ولى عملا مدّت طولانى گذشته (مثلاً پنج سال) و هنوز بازنگشته، اعراض عملى حاصل شده ونماز و روزه‌اش در آنجا شكسته است. مگر اينكه سالى سه چهار ماه، هرچند به صورت پراكنده در آنجا سكونت داشته باشد.
. نماز و روزه در وطن سابق : هرگاه از آنجا اعراض كرده، يعنى قصد ندارد براى سكونت مستمر به آنجا بازگردد، نماز و روزه در آنجا شكسته است، مگر اينكه هر سال، سه چهار ماه در آنجا اقامت داشته باشد.
. نماز زوجه در وطن سابق : هرگاه زن قصد تبعيت از شوهر را در محلّ سكونت داشته باشد و زوج قصد رفتن به وطن زوجه براى سكونت مستمر نداشته باشد، نماز زوجه در وطن سابقش شكسته است؛ مگر اينكه پس از ازدواج هر سال سه يا چهارماه در آنجا سكونت داشته باشد. > احکام ویژه ( 600 مسئله كثير الابتلاء) > وطن و احكام مسافر
مواردی که محل اقامت شخص، حکم وطن می یابد
پرسش : اگر شخصی در مکانی قصد اقامت کند در چه صورتی آن مکان، حکم وطن او را پیدا می کند؟
پاسخ : هرگاه انسان جایى را براى «محلّ اقامت» خود انتخاب کند به طورى که وقتى در آنجاست او را مسافر نمى گویند، خواه قصد اقامت دائم داشته باشد یا موقّت، حکم وطن را دارد، بنابراین در یکی از این سه حالت، آن جا در حکم وطن او است، نماز و روزه کامل است و نیازى به قصد ده روز ندارد: 1-داشتن قصد سکونت طولانی مدت مانند یک سال و بیشتر 2- ماندن هفته اى حداقل سه روز در مدت زمان حداقل دو سال 3-ماندن حداقل چهار ماه در سال (هرچند بصورت پراکنده) در مدت زمان سه سال و بیشتر.
نکته : طبق روایات وارد شده در احکام حج، در مورد کسی که یک سال در مکّه می ماند، او را مانند اهل مکّه دانسته اند و مقیمی است که حکم توطّن را دارد. به عبارت دیگر چنانچه با شرایط فوق در محلّی بماند عرف آنها را مسافر نمی داند و معیار، صدق سفر است نه وطن؛ که در اینجا صدق سفر نمی کند (دقّت شود).
پاسخ چند سوال درباره وطن اصلی
پرسش : لطفاً در مورد وطن به سؤوالات زیر پاسخ دهید:
الف) کسى که به وطن پدر خود رفت و آمد مى کند (در چند مرحله، ولى در طول سال کمتر از شش ماه در آن جا اقامت دارد) و آن مکان را به عنوان وطن قبول دارد، آیا آن جا وطن او محسوب مى شود؟
ب) کسى که در جایى به دنیا آمده، ولى در آن جا زندگى نکرده، یا کمتر از شش
ماه در آن جا بوده، آیا آنجا وطن او محسوب مى شود؟
د) کسى که در جایى به دنیا آمده، و چند سال ابتدایى عمر در آن جا زندگى نموده، و از آنجا به شهر دیگرى مهاجرت کرده، و از وطنش اعراض نکرده، و در صورت امکان براى زندگى به آن جا باز خواهد گشت، (هر سال در تابستان مدّتى به آن جا مى رود) حکم نماز و روزه او چگونه مى باشد؟
هـ) آیا همسر و فرزندان هم در مسائل و احکام، مثل مرجع تقلید، وطن و اعراض از وطن، تابع پدر خانواده مى باشند؟
و) آیا داشتن ملک و املاک شخصى، یا پدرى تأثیرى در حکم وطن دارد؟
پاسخ : جواب الف و ب: وطن جایى است که انسان در آن زندگى مستمر دارد، و لااقل هر سال چند ماه در آن جا مى ماند، و بقیّه امورى که ذکر کردید تاثیرى ندارد.
جواب: در صورتى که قصد داشته باشد در آینده نه چندان دور (مثلا در چند سال دیگر) براى سکونت مستمر به آن جا بازگردد، اعراض حاصل نشده و نماز و روزه اش در آن جا تمام است. در غیر این صورت، نمازش شکسته است.
جواب: در مساله تقلید تابع نیستند و در وطن و اعراض هرگاه با پدر زندگى مى کنند و موافق نظرات او هستند تابع محسوب مى شوند.
جواب: تاثیرى ندارد.
چگونگی قصد وطن
پرسش : چگونه جایى وطن انسان مى شود؟
پاسخ : هرگاه کسى قصد داشته باشد براى مدّتى طولانى، مثلا یک سال یا بیشتر، در جایى سکونت کند آن جا در حکم وطن او خواهد بود.
تعریف وطن
پرسش : منظور از وطن چیست؟
پاسخ : منظور از وطن محلی است که انسان آن را برای اقامت و زندگی خود انتخاب کرده، خواه در آنجا متولد شده باشد یا نه و خواه وطن پدر و مادرش باشد یا خودش آنجا را انتخاب کرده است. بنابراین بدنیا آمدن در جایی یا وطن والدین یا همسر بودن یا داشتن ملک و خانه دلیل بر وطن شدن آن جا برای فرد نیست، مگر این که سالی چهار ماه در آن جا اقامت داشته باشد.
اعراض قهری از وطن
پرسش : آیا برای زنى که قصد جدایى از همسرش را ندارد و همچنین شوهر او تصریح کرده است که به وطن زوجه براى سکونت نمى رود، اعراض قهری حاصل مى شود؟ این حکم نسبت به فرزندان چگونه می باشد؟
پاسخ : این مورد از مصادیق اعراض قهرى است؛ و همچنین نسبت به اولادشان تا زمانى که با آن ها زندگى مى کنند.
وطن حکمی
پرسش : ما در شهری غیر از وطن خود زندگی میکنیم.که محل کار مان آنجاست. (10 سال) آیا احتیاج به قصد میباشد؟
پاسخ : آنجا در حکم وطن شماست و نیازی به قصد اقامه ده روز نیست.
عدول از نیت اعراض از وطن
پرسش :من در حدود یکسال و نیم از شهری که قبلاٌ در آن زندگی میکردم ( آن شهر محل تولد من نبوده است ولی فاصله آن با شهری که در آن رشد و نمو نمودم بیشتر از ۸ فرسخ نمی باشد و الان پدر و مادرم در آنجا سکونت دارند و من هم در حدود ۵ سال آنجا زندگی کرده ام ) بطور کامل اعراض نمودم و حتی اعراض خودم را هم بر زبان آوردم حال بعد از این یکسال و نیم میخواهم نیت خودم را عوض نمایم یعنی اینکه امکان دارد در آینده دوباره به آنجا برگردم و زندگی نمایم آیا مجاز هستم چنین کاری را انجام دهم و آن شهر را کما فسابق وطن خودم در نظر بگیرم و به احکام وطن عمل نمایم ؟
پاسخ : اعراض تنها به نیت نیست هرگاه قصد نداشته باشید به وطن اصلی برای اقامت مستمر در آینده نزدیک برگردید اعراض محسوب می شود.
تفاوت حکم سکونت سه ماهه در وطن سابق با وطن جدید
پرسش : طبق نظر معظم له، اگر شخصی سه ماه از سال را در محل جديد باشد آنجا وطن دوم او محسوب نمی گردد؛ ولى در مورد وطن سابق، چنانچه 3 ماه در سال رفت و آمد دارد اعراض صورت نمی گیرد تفاوت این مسئله را بیان فرمائید؟
پاسخ : در مورد وطن جدید، چون سابقه سکونت نداشته است ولى در مورد وطن سابق، چون در این شهر زندگى مى کرده و وطنش بوده است، لذا از نظر عرف هنوز اعراض نکرده است و در این محل زندگى مى کند.
سؤال 289 ـ نماز و روزه طلبه اى که در شهر دیگرى، غیر از وطنش درس مى خواند، و نمى تواند قصد ده روز کند، و هر چهارشنبه به وطن خویش باز مى گردد، شکسته است یا تمام؟
جواب: اگر این کار براى مدّت طولانى، مانند یک سال یا بیشتر ادامه یابد، محلّ تحصیل در حکم وطن اوست و نماز و روزه اش در هر دو محل تمام است.
سؤال 290 ـ مأموران دولتى که در خارج از وطن و مسافت شرعیّه اشتغال به کار دارند، آیا محلّ کار، وطن آنها محسوب مى شود؟ در صورتى که نمى دانند چه مدّتى در آن جا مى مانند؟ نماز آنها در ابتداى مأموریّت چه حکمى دارد؟
جواب: اگر براى مدت طولانى (مثلاً یک سال یا بیشتر) در آن محل مى مانند به حکم وطن آنهاست.
سؤال 291 ـ آیا بدون قصد توطّن امکان دارد محلّى حکم وطن را پیدا کند؟ مثلاً استاد یا طلبه اى ده سال است که بدون قصد توطّن مقیم اهواز یا قم شده است و مشغول تحصیل یا تدریس است; آیا قم یا اهواز براى فرد مذکور حکم وطن را دارد؟
جواب: چنین اقامتگاهى حکم وطن را دارد.
سؤال 292 ـ زنى به عقد دائم مردى که از شهرستان دیگرى است درآمده، آیا قبل از آغاز زندگى مشترک، شهرستان شوهر وطن زن محسوب مى شود؟
جواب: وطن او محسوب نمى شود.
حکم وطن داشتن محل کاری که روزانه شش ساعت و بیشتر در آنجا اقامت دارد
پرسش : کسانی که در جایی مشغول به کار هستند و مثلا 6 ساعت در روز آن جا حضور دارند آیا آن محل حکم وطنشان را دارد یا کثیر السفرند؟
پاسخ : حکم وطن را دارد. چنانچه فردی به مقدار 6 یا 8 یا 12 ساعت در محل کار حضور داشته باشد آنجا حکم وطن برای او دارد (ولی 3 یا 4 ساعت حضور حکم وطن ندارد).
حکم نماز در محل تحصیل بعد از توقف ده روز در وطن
پرسش : اگر دانشجو ده روز یا بیشتر در وطن خود توقف داشته باشد، و بعد از آن به محل تحصیل خود برود نماز او در این سفر (سفر اول) چه حکمی دارد؟
پاسخ : اگر محل تحصیل حکم وطن را برای شما داشته باشد نماز شما در آنجا کامل است و اگر به آنجا کثیرالسفر باشید نماز شما در سفر اول شکسته می باشد و در سفرها یا روزهای بعدی کامل است.
فرق اعراض از وطن پدری و وطن حکمی
پرسش : آیا حکم وطن در مورد وطن پدری و محل زندگی، با حکم وطن در موردی که مثلاً به جهت کار و تحصیل در آنجا نماز و روزه اش کامل است تفاوت دارد؟ اگر تفاوتی ندارد پس در مورد اعراض نیز نباید فرقی بکند؟
پاسخ : تفاوتی ندارد ولی وطن اصلی با توجه به اینکه قوّت و قدرت بیشتری دارد اعراض از آنجا مشکل تر است.
حکم نماز در وطن سابق
پرسش : اگر شخصی از وطن سابق خود اعراض کند و گهگاهی برای دید و بازدید به آنجا برود نماز او در آن جا چه حکمی دارد؟
پاسخ : هرگاه انسان در محلّى زندگى مى کرده و وطن او بوده، چنانچه از آنجا اعراض کند، یعنى دیگر قصد نداشته باشد در آنجا زندگى کند، هر چند گاهى به عنوان مسافرت و دیدار بستگان و دوستان به آنجا برود، نمازش در آنجا شکسته است، خواه در آنجا ملکى داشته باشد یا نه و خواه اقوام و بستگانش در آنجا زندگى کنند یا نکنند، مگر اینکه قصد کند در آنجا ده روز بماند یا در سال، سه چهار ماه در آنجا اقامت داشته باشد. همچنین اگر انسان غیر از وطن اصلى خود جاى دیگرى را براى زندگى انتخاب کند و شش ماه یا کمتر و بیشتر در آنجا بماند بعد، از آنجا اعراض نماید نمازش در آنجا شکسته است، خواه ملکى در آنجا داشته باشد یا نه.
تبعیت زن از شوهر در اعراض از وطن
پرسش : آیا خروج زن از وطن الزاماً به تبعیّت از شوهر اعراض محسوب مى شود یا بستگى به قصد و نیّت او دارد؟
پاسخ : بستگى به قصد و نیّت خود زن دارد چنانچه امیدوار باشد که شوهر را بازگرداند اعراض نیست و اگر امیدى ندارد اعراض قهرى حاصل است.
وطن حکمی [وطن حکمی]
پرسش : ما در شهری غیر از وطن خود زندگی میکنیم.که محل کار مان آنجاست. (10 سال) آیا احتیاج به قصد میباشد؟
پاسخ : آنجا در حکم وطن شماست و نیازی به قصد اقامه ده روز نیست.
اقامت طلاب و دانشجویان در محل تحصیل [وطن حکمی]
پرسش : آیا محلّ اقامت طلاّب و دانشجویانى که دو سال و یا بیشتر در آن جا اقامت کرده و یا خواهند کرد از نظر حضرت عالى در حکم وطن حساب مى شود؟ آیا در صورتى که از آن جا به وطن اصلى خود یا جایى دیگرکه موّقتاً جهت تفریح و استراحت سفر کرده و باز به همان محلّ اقامت بر مى گردند چه حکمى دارد؟
پاسخ : این گونه اقامتگاه ها در حکم وطن محسوب مى شوند.
عدم قصد توطن در اقامت طولانی [وطن حکمی]
پرسش : طلاّبى که قریب 15 سال در قم ساکنند ولى آن را وطن قرار نداده و قصد اقامت دائم هم ندارند لکن در مورد زمان بازگشت به وطنشان مردّد هستند و نمى دانند چه زمانى برمى گردند، نماز و روزه این افراد چگونه است؟ آیا در این مسأله تفاوتى بین طلاّب ایرانى و خارجى هست؟
پاسخ : در فرض مساله قم نسبت به همه آنها حکم وطن را دارد.
معلوم شدن مدت اقامت بعد از گذشت چند ماه [وطن حکمی]
پرسش : من هشت ماه پیش به خاطر کار شوهرم به شهر دیگری رفتم. در ابتدا مدت اقامت معلوم نبود هشت ما یا بیشتر، اکنون پس از هشت ماه معلوم شده که ما چهار ماه دیگر نیز می مانیم (یعنی در مجموع یک سال) تا اکنون من مانند مسافر عمل می کردم. حال آیا از این به بعد در این چهار ماه نیز من مسافرم یا اینجا وطن من محسوب می شود؟
پاسخ : آری، از این به بعد نمازهایتان کامل است.
نماز سربازان در محل خدمت [وطن حکمی]
پرسش : ۱- اگر هنگام اذان در جایی که نماز کامل است باشیم و هنگام طلوع آفتاب در جایی که نماز شکسته است و نماز را در هیچ یک نخوانیم قضای آن شکسته است یا خیر؟
۲-اگرکمتر از ده روز در جایی که سرباز هستیم (هنگام آخرین بار مراجعت به محل خدمت) آیا نماز کامل است؟
پاسخ : 1ـ باید شکسته قضا کند.
2ـ در صورتیکه برای مدت طولانی مثلا یک سال و برای هفته ای حداقل سه روز آنجا بوده حکم وطن شما را پیدا کرده و نمازتان در سفرهای کمتر از ده روز هم تمام است.
محل خدمت [وطن حکمی]
پرسش : محلّ خدمت من در بندر عباس است ولى وطنم شیراز است در هنگام مرخصى نمازهایم را در هر دو شهر (شیراز و بندر عباس) چگونه بخوانم؟
پاسخ : شما در بندر عباس و شیراز نماز را تمام و روزه هم بگیرید امّا در بین راه نماز و روزه شما شکسته است.
اقامت طولانی در یک شهر [وطن حکمی]
شاید این مطالب را هم بپسندید:
پرسش : حکم نماز کسى که مدّت طولانى در شهرى مانده است چیست؟
پاسخ : در صورتى که مدّتى طولانى در آن محل بماند در حکم وطن او خواهد بود.
نماز ساکنین شهرک پردیسان قم اگر از خارج استان وارد شهر شوند [احکام وطن ]
پرسش : کسی که ساکن شهرک پردیسان است و از خارج استان قم وارد شود و بخواهد نماز ظهر و عصر را در حرم حضرت معصومه علیها السلام بخواند نماز او چه حکمی دارد؟
پاسخ : در فرض سوال، نماز شکسته است.
تعریف وطن [احکام وطن ]
پرسش : منظور از وطن چیست؟
پاسخ : منظور از وطن محلی است که انسان آن را برای اقامت و زندگی خود انتخاب کرده، خواه در آنجا متولد شده باشد یا نه و خواه وطن پدر و مادرش باشد یا خودش آنجا را انتخاب کرده است. بنابراین بدنیا آمدن در جایی یا وطن والدین یا همسر بودن یا داشتن ملک و خانه دلیل بر وطن شدن آن جا برای فرد نیست، مگر این که سالی چهار ماه در آن جا اقامت داشته باشد.
عدم تبعیت همسر و فرزند در احکام وطن [احکام وطن ]
پرسش : آیا همسر و فرزندان در احکام شرعیّه همانند حکم وطن، تابع شوهر یا پدر خانواده می باشند؟
پاسخ : در فرض سوال، تابع نیستند و وطن پدر، وطن فرزند و وطن شوهر یا زن ، وطن زن یا شوهر نیست. البته اگر در یکی از این چند حالت، در آن جا بماند، در حکم وطن و نماز و روزه کامل است و نیازى به قصد ده روز ندارد: 1-قصد سکونت طولانی مدت مانند یکسال یا بیشتر. 2- ماندن هفته اى حداقل سه روز در مدت زمان حداقل دو سال. 3- ماندن حداقل چهار ماه در سال (هرچند بصورت پراکنده)، در مدت زمان سه سال و بیشتر.
حکم نماز و روزه در وطن نامزد [احکام وطن ]
پرسش : اگر زنی به عقد دائم مردی در شهری دور درآید؛ قبل از آغاز زندگى مشترک، شهر شوهر وطن زن محسوب مى شود؟
پاسخ : تا زمانی که زندگی مستمر را در آن جا شروع نکرده، نماز او شکسته است و روزه ندارد مگر این که شامل یکی از موارد ذیل شود که در این صورت نماز و روزه اش کامل است: 1- بخواهد ده روز یا بیشتر در آن جا بماند. 2- چهار ماه در سال(هر چند به صورت پراکنده) در آن جا بماند(بدون نیاز به قصد ده روز) 3- هفته ای سه روز (در مدت زمان دو ماه یا بیشتر) به آن جا رفت و آمد کند یا بماند.
حکم نماز در سفر اول به مکانی که قصد وطن کرده است [احکام وطن ]
پرسش : شخصی قصد دارد مکانی را وطن خود قرار دارد، وظیفه ی چنین شخصی در سفر اول به این مکان برای نماز چیست؟
پاسخ : هرگاه برای اولین بار به شهری میرود که حکم وطن او را پیدا کند چنانچه کمتر از ده روز می ماند ،نمازش کامل است و اگر ماه رمضان است باید روزه بگیرد ولی در سفر اول چنانچه کمتر از ده روز می ماند بنا براحتیاط مستحب دوسه روز اول را شکسته هم ضمیمه کند.
حکم تعدّد وطن [احکام وطن ]
پرسش : هر شخص تا چند وطن می تواند برای خود اختیار کند؟
پاسخ : ممکن است کسى در دو محل زندگى کند، مثلًا شش ماه در شهرى و شش ماه دیگر در شهر دیگر، هردو وطن او محسوب مى شود و حتّى ممکن است انسان داراى سه وطن باشد، مشروط به اینکه در هر کدام چهار ماه از سال (هرچند بصورت پراکنده) بماند.
اگر نماز را به قصد وطن تمام بخواند و بعدا از قصد خود منصرف شود [احکام وطن ]
پرسش : شخصی براي تحصيل به شهری آمده که قصد دارد دو سال در آنجا بماند امّا بعد مدتي از قصد خود برگردد نسبت به نمازهای که کامل خوانده است چه وظیفه ای دارد؟
پاسخ : نمازهای گذشته صحیح است و نیازی به اعاده نیست.
مسافري که در سفر نماز را خوانده و در وقت نماز به وطن بازگشته [احکام وطن ]
پرسش : شخصی که در مسافرت، نماز خود را شکسته بخواند چنانچه قبل از فوت وقت(یعنی زمان کافی برای ادای نماز کامل را دارد) به وطن خود برسد، باید نماز را به صورت کامل اعاده کند؟
پاسخ : نمازی که در سفر بر طبق وظیفه شکسته خوانده، کافی و صحیح است و لازم نیست دوباره در وطن، به صورت کامل آن را بخواند.
وظیفه ی مسافری که نماز خود را نخوانده و به وطن رسیده است [احکام وطن ]
پرسش : چنانچه مسافری در سفر نماز خود را نخوانده و بعد به وطن رسیده باشد، آیا باید آن نماز را شکسته بخواند؟
پاسخ : هرگاه کسى اوّل وقت مسافر بوده و نماز را نخوانده و بعد به وطن یا جایى که قصد دارد ده روز بماند وارد شود باید نماز را تمام بخواند.
مواردی که مسافر باید نماز را تمام بخواند [احکام وطن ]
پرسش : مسافر در چه مواردی باید نماز را به صورت کامل بخواند؟
پاسخ : در چند مورد سفر قطع مى شود و مسافر باید نماز را تمام بخواند: اول: رسیدن به وطن دوم: قصد اقامت ده روز سوم: توقف یک ماه بدون قصد
نماز و روزه سرباز در دوره آموزشی و خدمت [وطن حکمی ]
پرسش : نماز و روزه سرباز در محل خدمت و مسیر رفت و آمد در دوره آموزشی و خدمت چگونه است؟
پاسخ : هرگاه قصد اقامت ده روز در آن محل کرده نماز و روزه او تمام است و هرگاه لااقل هفته ای سه روز به مدت حداقل دو ماه، رفت و آمد می کند باز نماز و روزه او تمام است و اگر در محلی یک سال یا بیشتر بماند یا در مدت حداقل دو ماه و کمتر از دو سال، حداقل سه روز در هفته در جایی بماند در آن محل نیز نماز و روزه تمام است.
نماز در سفر چند روزه سربازان به محل خدمت [وطن حکمی ]
پرسش : اگر هنگام آخرین بار که برای تسویه و مانند آن به محل خدمت مراجعه کرده و کمتر از ده روز اقامت داشته باشیم، آیا نماز کامل است؟
پاسخ : اگر محل خدمت حکم وطن آنها را داشته باشد و در آن محل سکونت می کنند نمازشان در آن جا کامل است و نیازی به قصد ده روز ندارند و اگر در دوران خدمت ، کثیر السفر بوده و حداقل ده روز فاصله ایجاد شده، در سفر اول نماز و روزه شکسته است ولی در سفرهای آینده در صورتی که از نظر عرف، ادامه سفرهای قبلی باشد حکم کثیر السفر را دارند.
سفر افراد نظامی به مناطق مرزی [وطن حکمی ]
پرسش : افراد نظامی که هر دو هفته یک بار به مناطق مرزی اعزام و در آنجا مستقر می شوند و با وجود اینکه می دانند چهارده روز در آنجا هستتند اما نمی دانند که در طول این چهارده روز آیا به نقاط دیگری اعزام خواهند شد یا نه، در واقع اختیاری از خودشان ندارند، در این صورت آیا نماز آنها کامل است یا شکسته؟
پاسخ : در فرض مسئله نماز آنها کامل است.
مواردی که محل اقامت شخص، حکم وطن می یابد [وطن حکمی ]
پرسش : اگر شخصی در مکانی قصد اقامت کند در چه صورتی آن مکان، حکم وطن او را پیدا می کند؟
پاسخ : هرگاه انسان جایى را براى «محلّ اقامت» خود انتخاب کند به طورى که وقتى در آنجاست او را مسافر نمى گویند، خواه قصد اقامت دائم داشته باشد یا موقّت، حکم وطن را دارد، بنابراین در یکی از این سه حالت، آن جا در حکم وطن او است، نماز و روزه کامل است و نیازى به قصد ده روز ندارد:
1-داشتن قصد سکونت طولانی مدت مانند یک سال و بیشتر
2- ماندن هفته اى حداقل سه روز در مدت زمان حداقل دو سال
3-ماندن حداقل چهار ماه در سال (هرچند بصورت پراکنده) در مدت زمان سه سال و بیشتر.
نکته : طبق روایات وارد شده در احکام حج، در مورد کسی که یک سال در مکّه می ماند، او را مانند اهل مکّه دانسته اند و مقیمی است که حکم توطّن را دارد. به عبارت دیگر چنانچه با شرایط فوق در محلّی بماند عرف آنها را مسافر نمی داند و معیار، صدق سفر است نه وطن؛ که در اینجا صدق سفر نمی کند(دقّت شود).
اقامت طولانی بدون قصد [وطن حکمی ]
پرسش : اگر شخصی برای مدت زمان طولانی(در حدود چهل سال) در مکانی اقامت کند اما به صورت مستمر نباشد و نیز قصد وطن نداشته باشد، نماز او در آن مکان چه حکمی دارد؟
پاسخ : اگر انسان بدون قصد ماندن مستمر و بدون قصد رفتن در جایى، آن قدر بماند که مردم او را اهل آنجا بدانند، حکم وطن او را پیدا می کند.
حکم نماز کسی که یک هفته در میان به محل کار تردد می کند [وطن حکمی ]
پرسش : اگر شخصى يك هفته را در شهرى كار كند و هفته دیگر در منزل باشد نماز و روزه ی او چه حکمی دارد؟
پاسخ : نماز و روزه او در محل کار کامل است، البته اگر این برنامه تا حدود چهار ماه ادامه یابد حکم کثیرالسفر را خواهد داشت و اگر بیش از این مدت باشد مادامى که براى کار به همین صورت به آن شهر رفت و آمد مى کند، آنجا وطن دوم او محسوب مى شود.
وظیفه ی اشخاصی که محل کار متعدد دارند [وطن حکمی ]
پرسش : افرادی هستند که یک هفته در منزل و یک هفته در محل کار می باشند، اما محل کار آنها ثابت نمی باشد مثلا شش یا هفت محل کار دارند، که در هر کدام هفت ماه کار می کنند و بعد به محل دیگری می روند و همین طور بین این هفت مکان که فاصله شان بیشتر از حد شرعی است می چرخند، نماز این اشخاص در محل کارهای هفت ماهه چگونه است؟
پاسخ : در سفر و محل کار نماز تمام است.
نماز کسی که فقط در طول روز در مکانی اقامت دارد [وطن حکمی ]
پرسش : افرادی که روز در جایی باشند اما شب را در آن محل اقامت ندارند ( البته با رعایت شرایط دیگر وطن) حکم وطن دارد؟
پاسخ : در فرض سوال حکم وطن دارد.
حکم وطن داشتن محل کاری که روزانه شش ساعت و بیشتر در آنجا اقامت دارد [وطن حکمی ]
پرسش : کسانی که در جایی مشغول به کار هستند و مثلا 6 ساعت در روز آن جا حضور دارند آیا آن محل حکم وطنشان را دارد یا کثیر السفرند؟
پاسخ : حکم وطن را دارد. چنانچه فردی به مقدار 6 یا 8 یا 12 ساعت در محل کار حضور داشته باشد آنجا حکم وطن برای او دارد (ولی 3 یا 4 ساعت حضور حکم وطن ندارد).
محل کاری که در طول سال به آن رفت و آمد دارد [وطن حکمی ]
پرسش : اگر معلمی هفته ای 4 یا 5 روز در طول سال تحصیلی به محل کار رفت و آمد کند و در تابستان هفته ای دو روز برود؛ آیا محل کار برای ایشان حکم وطن دارد؟
پاسخ : محل کار او حکم وطن دارد.
معلوم شدن مدت اقامت بعد از گذشت چند ماه [وطن حکمی ]
پرسش : خانمی به خاطر کار شوهرش به شهر دیگری رفته و در ابتدا مدت اقامت معلوم نبوده هشت ماه یا بیشتر، اکنون پس از هشت ماه معلوم شده که چهار ماه دیگر نیز اقامت دارند ( یعنی در مجموع یک سال ) تا کنون مانند مسافر عمل می کرده، حال آیا از این به بعد در این چهار ماه نیز مسافر هستند یا آن جا وطن آنها محسوب می شود؟
پاسخ : با توجه به آنچه نوشته اید از این به بعد نمازها کامل است.
حکم نماز کسی که از وطن خود صرف نظر کرده است [اعراض از وطن]
پرسش : اگر شخصی از وطن خود اعراض کرده باشد ولی هنوز مکان خاصی را برای وطن انتخاب نکرده است، نماز او در سفر چه حکمی دارد؟
پاسخ : کسى که از وطنش صرف نظر کرده و مى خواهد وطن دیگرى براى خود انتخاب کند باید در مسافرت نماز را شکسته بخواند، مگر آنکه سفرش طولانى شود و جزء افراد خانه بدوش حساب شود.
تعریف اعراض از وطن [اعراض از وطن]
پرسش : اعراض از وطن به چه معنا می باشد؟
پاسخ : اعراض آن است که مثلاً زندگى اش را از «یزد» به «قم» آورده و گاهى در حدود 5 روز یا 10 روز و امثال آن، رفت و آمد دارد یا مثلاً سالى یک ماه در شهرش مى ماند ولى زمانى که از او مى پرسند قصد دارى در این مکان زندگى مستمر داشته باشى مى گوید: «نه قصد زندگى ندارم» ولى قطع رابطه هم نمى کند، این اعراض است، اعراض از زندگى مستمر.
کیفیت تحقق اعراض عملی [اعراض از وطن]
پرسش : شخصی قصد دارد به وطن خود برگردد و قصد اعراض نکرده است اما حدودا هفت سال است که در محل دیگر مشغول به کار است،آیا وقتی به وطن خود برای دید و بازدید می رود، نماز و روزه ی او کامل است؟
پاسخ : هرگاه قصد بازگشت به وطن سابق را جهت سکونت مستمر داشته باشد نماز کامل و روزه صحیح است، ولى اگر عملا مدّت طولانى گذشته (مثلا پنج سال) و هنوز بازنگشته، اعراض عملىحاصل شده، و نماز و روزه اش در آنجا شکسته است. البته چنانچه سالی سه الی چهار ماه، هر چند به صورت پراکنده در آنجا سکونت داشته باشد، نماز کامل و روزه نیز صحیح می باشد.
حکم نماز در وطن سابق [اعراض از وطن]
پرسش : اگر شخصی از وطن سابق خود اعراض کند و گهگاهی برای دید و بازدید به آنجا برود نماز او در آن جا چه حکمی دارد؟
پاسخ : هرگاه انسان در محلّى زندگى مى کرده و وطن او بوده، چنانچه از آنجا اعراض کند، یعنى دیگر قصد نداشته باشد در آنجا زندگى کند، هر چند گاهى به عنوان مسافرت و دیدار بستگان و دوستان به آنجا برود، نمازش در آنجا شکسته است، خواه در آنجا ملکى داشته باشد یا نه و خواه اقوام و بستگانش در آنجا زندگى کنند یا نکنند، مگر اینکه قصد کند در آنجا ده روز بماند یا در سال، سه چهار ماه در آنجا اقامت داشته باشد. همچنین اگر انسان غیر از وطن اصلى خود جاى دیگرى را براى زندگى انتخاب کند و شش ماه یا کمتر و بیشتر در آنجا بماند بعد، از آنجا اعراض نماید نمازش در آنجا شکسته است، خواه ملکى در آنجا داشته باشد یا نه.
حکم نماز زوجه در وطن سابق [اعراض از وطن]
پرسش : خانمی که بعد از ازدواج، به همراه شوهر خود به شهر دیگری رفته است؛ هنگام بازگشت به وطن خود برای دید و بازدید، نماز او چه حکمی دارد؟
پاسخ : در صورتی که زن قصد تبعیت از شوهر را در محل سکونت داشته باشد و زوج قصد رفتن به وطن زوجه را جهت سکونت مستمر نداشته باشد، نماز زوجه در وطن سابقش شکسته است مگر اینکه پس از ازدواج به طور متوسط سالانه 3 یا 4 ماه در آنجا سکونت داشته باشد.
اعراض قهری از وطن [اعراض از وطن]
پرسش : آیا برای زنى که قصد جدایى از همسرش را ندارد و همچنین شوهر او تصریح کرده است که به وطن زوجه براى سکونت نمى رود، اعراض قهری حاصل مى شود؟ این حکم نسبت به فرزندان چگونه می باشد؟
پاسخ : این مورد از مصادیق اعراض قهرى است؛ و همچنین نسبت به اولادشان تا زمانى که با آن ها زندگى مى کنند.
تفاوت احکام وطن پدری با وطن حکمی [اعراض از وطن]
پرسش : آیا احکام وطن در مورد وطن پدری و محل زندگی با وطنی که به جهت کار و تحصیل اختیار می گردد متفاوت می باشد؟ در مورد اعراض چطور؟
پاسخ : در احکام وطن تفاوتی نیست ولی وطن اصلی با توجه به اینکه قوّت و قدرت بیشتری دارد اعراض از آنجا مشکل تر است.
تحقق اعراض از وطن با نیت اعراض [اعراض از وطن]
پرسش : آیا شخص می تواند با نیّت، از وطن سابق اعراض کند؟
پاسخ : اگر تصمیم داشته باشد که مثلاً 5 سال باز نگردد، اعراض حاصل می شود و گاهی عمل در حکم نیّت است، مانند جایی که این مدّت را بازنگشته است؛ هر چند تصمیم به اعراض نداشته است ولی اعراض عملی ثابت شده است.
برگشت از اعراض با تغییر نیت [اعراض از وطن]
پرسش : اگر شخص از وطن خود اعراض کند و آن را بر زبان هم بیاورد و اکنون بعد از یک سال بخواهد نیت خود را این گونه تغییر دهد که اگر امکان داشت به آن جا برگردد و زندگی نماید، باید نماز را در وطن سابق تمام بخواند؟
پاسخ : این گونه نیت کردن کفایت نمی کند و هرگاه قصد نداشته باشید به وطن اصلی برای اقامت مستمر در آینده نزدیک برگردید اعراض محسوب می شود.
نماز کسی که جهل به حکم اعراض دارد [اعراض از وطن]
پرسش : کسی که از وطن سابق خود اعراض عملی نموده ولی با جهل به حکم، نماز را تمام بخواند چه وظیفه ای دارد؟
پاسخ : باید تدریجا نمازها را قضا نماید.
تفاوت حکم سکونت سه ماهه در وطن سابق با وطن جدید [اعراض از وطن]
پرسش : طبق نظر معظم له، اگر شخصی سه ماه از سال را در محل جديد باشد آنجا وطن دوم او محسوب نمی گردد؛ ولى در مورد وطن سابق، چنانچه 3 ماه در سال رفت و آمد دارد اعراض صورت نمی گیرد تفاوت این مسئله را بیان فرمائید؟
پاسخ : در مورد وطن جدید، چون سابقه سکونت نداشته است ولى در مورد وطن سابق، چون در این شهر زندگى مى کرده و وطنش بوده است، لذا از نظر عرف هنوز اعراض نکرده است و در این محل زندگى مى کند.
رجوع به مرجع تقلید دیگر در مسئله اعراض [اعراض از وطن]
پرسش : آیا در مورد مسئله اعراض از وطن، می توان به مرجع دیگر رجوع کرد؟
پاسخ : چنانچه در این مساله تقلید نکرده باشد، می تواند به مرجع معروف دیگری رجوع نماید.
حکم نماز کسی که از اعراض منصرف شود [اعراض از وطن]
پرسش : شخصی بعد از رفتن به وطن جدید، قصد بازگشت به وطن قبلی را (بیش از 5 سال) نداشته باشد، چنانچه بعد از مدّتی پشیمان شود نماز او در وطن قبلی چه حکمی دارد؟
پاسخ : چنانچه برود در وطن قبلی ساکن شود یا لااقل چهارماه در آنجا باشد نماز او کامل است.
منظور از کثیرالسفر در احکام مسافر
پرسش :در احکام مسافر، کثیرالسفر به چه اشخاصی اطلاق می شود؟
پاسخ :انسان در یکی از این چهار حالت، کثیر السفر می شود و نماز و روزه اش در بین راه و مقصد کامل است: 1-در مدت زمان یک ماه، هر روز (هرچند بدون جمعه ها) رفت و آمد کند. 2- در مدت زمان 45 روز، 5 روز در هفته رفت و آمد کند. 3-در مدت زمان دو ماه و بیشتر، حداقل سه روز در هفته (یا 12 روز در ماه) رفت و آمد کند. 4- در مدت حداقل دو ماه و کمتر از دو سال، حداقل سه روز در هفته در جایی بماند.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی
- وطن شرعی چیست و حکم تعدد و اعراض آن
- احكام نماز دانشجويان در سفر
- نظر مراجع درباره نماز دانشجو در سفر
- مسافر قبل از مسافت شرعی مردد شود
- نماز مسافر در سفر شغلی چگونه است
- نماز مسافر در سفر حرام چگونه است
- نكات قواطع سفر ( احكام مسافر )
- قصد اقامت طبق نظر آيت الله خامنه اي
کلید: احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی احکام وطن طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی احکام وطن طبق نظر آیت الله مکار
وخسته نباشید. من متاهلم وشهرخودم قم هست همسرم دلیجان زندگی میکندوماعقدبسته هستیم قرارهست بعدازعروسی انجازندگی کنیم درحال حاظرمن ماهی پنج شیش روزاونجارفتوامدمیکنم میخاهم بدونم نمازوروزه من چگونه است؟ من سال گذشته هم دراین شهردانشجوبوده ام وهفته ای دوسه روزاونجابودم.
سلام علیکم
درباره نحوه سفر دانشجویی باید کمی بیشتر توضیح بدهید لذا با شماره تلفن زیر تماس حاصل فرمایید و سوال خود را مطرح کنید.
تلفن قم : ۰۲۵۳۷۸۴۰۰۰۳
وفقکم الله لکل الخیر