احکام نبش قبر

احکام اموات

تاریخ نشر: 16 مرداد 1395 بروزرسانی: 19 فروردین 1396

احکام نبش قبر

فهرست این نوشتار:

نبش قبر

مسأله 641 نبش قبر مسلمان، یعنی شکافتن قبر او اگر چه طفل، یا دیوانه باشد حرام است (1) ولی اگر بدنش از بین رفته و خاک شده باشد (2) اشکال ندارد.

(1) (مکارم:) و منظور از نبش قبر آن است که آن را طوری بشکافند که آثار بدن میّت ظاهر شود و اگر بدن ظاهر نشود اشکال ندارد، مگر این که موجب هتک و بی احترامی باشد.

(2) (زنجانی:) اگر تمام گوشت و استخوانش خاک شده باشد..

[fusion_builder_container hundred_percent=”yes” overflow=”visible”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none”][ نبش قبر امام زاده ها و شهدا و علما و صلحا]

مسأله 642 نبش قبر (1) امام زاده ها و شهدا و علما و صلحا اگر چه سالها بر آن گذشته باشد (2) در صورتی که زیارتگاه باشد حرام است، بلکه اگر زیارتگاه هم نباشد بنا بر احتیاط واجب نباید آن را نبش کرد.

این مسأله، در رساله آیت اللّه بهجت نیست

(1) (زنجانی:) نبش قبری که باعث هتک حرمت می گردد مانند..

(2) (اراکی، خوئی، گلپایگانی، فاضل، تبریزی، صافی، زنجانی:) حرام است. [پایان مسأله] (مکارم:) مسأله اگر یقین داشته باشد بدن به کلّی از بین رفته و خاک شده است شکافتن قبر اشکالی ندارد، مگر در قبور امام زاده ها و شهدا و علماء و صلحا که اگر سالها بر آن بگذرد نیز نبش قبر آنها جایز نیست.

(سیستانی:) مسأله خراب کردن قبر امام زاده ها و شهدا و علما و هر موردی که خراب کردن قبر، هتک شمرده شود اگر چه سالها بر آن گذشته و بدنشان از میان رفته باشد حرام است.

[شکافتن قبر در چند مورد حرام نیست]

مسأله 643 شکافتن قبر در چند مورد (1) حرام نیست (2):

اول: آن که میّت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آنجا بماند (3).

دوم: آن که کفن یا چیز دیگری که با میّت دفن شده غصبی باشد (4) و صاحب آن راضی نشود که در قبر بماند (5) و هم چنین است اگر چیزی از مال خود میّت که به ورثه او رسیده با او دفن شده باشد و ورثه راضی نشوند که آن چیز در قبر بماند، (ولی اگر چیز مختصری از مال او که به ورثه به ارث رسیده مانند انگشتر و نحو آن با او دفن شده باشد در جواز نبش برای درآوردن آن تأمل و اشکال است خصوصاً اگر اجحاف بر ورثه نباشد (6)) و اگر وصیت کرده باشد که دعا یا قرآن یا انگشتری (7) را با او دفن کنند (8)، (در صورتی که وصیتش بیشتر از یک سوم مال او نباشد (9)) برای بیرون آوردن اینها نمی توانند قبر را بشکافند (10).

سوم: آن که (11) میت بی غسل یا بی کفن (12) دفن شده باشد، یا بفهمند غسلش (13) باطل بوده، یا به غیر دستور شرع کفن شده یا در قبر، او را رو به قبله نگذاشته اند (14).

چهارم: آن که برای ثابت شدن حقّی (15) بخواهند بدن میّت را ببینند (16).

پنجم: آن که میّت را در جایی که بی احترامی به اوست مثل قبرستان کفّار یا جایی که کثافت و خاکروبه می ریزند دفن کرده باشند (17).

ششم: آن که برای یک مطلب شرعی که اهمیّت آن از شکافتن قبر بیشتر است (18)، قبر را بشکافند مثلًا بخواهند بچه زنده را از شکم زن حامله ای که دفنش کرده اند بیرون آورند (19).

هفتم: (20) آن که بترسند درنده ای بدن میّت را پاره کند، یا سیل او را ببرد (21) یا دشمن بیرون آورد (22).

هشتم: آن که قسمتی از بدن میّت را که با او دفن نشده بخواهند دفن کنند ولی احتیاط واجب آن است که (23) آن قسمت از بدن را طوری در قبر بگذارند که بدن میّت دیده نشود (24).

(1) (گلپایگانی:) در هفت مورد.. (صافی:) در نه مورد..

(2) (گلپایگانی، صافی:) بلکه در بعضی از آنها واجب است..

(بهجت:) فرموده اند شکافتن قبر در چند مورد جایز است..

(3) (سیستانی:) و نبش هم موجب حرج نباشد و گر نه لازم نیست مگر بر خود غاصب و اگر نبش محذور مهمتری داشته باشد لازم نیست بلکه جایز نیست، مانند این که موجب قطعه قطعه شدن بدن میت باشد بلکه اگر موجب هتک باشد بنا بر احتیاط واجب جایز نیست مگر این که خود میت آن زمین را غصب کرده باشد..

(4) (مکارم:) یا چیزی از اموال میّت که به ورثه تعلق دارد با او دفن شده باشد و ورثه راضی نشوند که آن چیز در قبر بماند (مانند انگشتر یا زینت آلات قیمتی) حتی اگر راضی شوند و ماندن آن در قبر اسراف باشد باید آن را بیرون آورند، امّا اگر میّت وصیت کرده که دعا یا انگشتری را مثلًا با او دفن کنند در صورتی که وصیت او بیش از ثلث نباشد و اسراف محسوب نشود نمی توانند قبر او را بشکافند [پایان مورد دوّم]

(5) (بهجت:) و هم چنین است اگر چیز گرانبهایی با او دفن شود و بدون نبش قبر نشود آن را بیرون آورد. [پایان مورد دوم]

شاید این مطالب را هم بپسندید:

دعای جوشن صغیر

اعمال شب های قدر در مفاتیح الجنان

اعمال شب و روز اول ماه رمضان

بر اساس روایات این ذکر را در روزهای آخر ماه شعبان زیاد تکرار کنید

(6) (نوری:) دوّم: آن که کفش یا چیز دیگری که با میت دفن شده، غصبی باشد و صاحب آن راضی نشود که در قبر بماند و اگر چیزی از مال خود میت که به ورثه رسیده با او دفن شود، احتیاط واجب آن است که از نبش قبر خودداری نمایند..

[قسمت داخل پرانتز در رساله آیات عظام: اراکی، خوئی، گلپایگانی، صافی، زنجانی، سیستانی، تبریزی و فاضل نیست]

(7) (زنجانی:) یا غیر آن.. (8) (سیستانی:) و وصیت او نافذ باشد.. (زنجانی:) در مواردی که وصیت نافذ است.. (9) [قسمت داخل پرانتز در رساله آیات عظام: خوئی، گلپایگانی، تبریزی، سیستانی، زنجانی و صافی نیست]

10) (گلپایگانی، صافی:) مگر آن که زیادتر از ثلث باشد و ورثه امضاء نکرده باشند..

(سیستانی:) و در این مورد نیز استثنائی که در مورد قبل ذکر شد جاری است..

(11) (خوئی، تبریزی، سیستانی:) سوم: آن که شکافتن قبر موجب هتک حرمت نباشد و..

(12) (زنجانی، بهجت:) میت بدون غسل یا کفن یا حنوط..

(13) (زنجانی:) غسل یا تیممش..

(14) (اراکی، زنجانی، نوری:) در تمام این موارد در صورتی شکافتن قبر جایز است که موجب هتک احترام میّت نشود..

(گلپایگانی، صافی:) ولی اگر نبش در این صورت باعث هتک میّت و اذیّت مردم شود جایز نیست..

(فاضل:) که در این فرض اگر نبش قبر موجب هتک میّت باشد یعنی جنازه متعفن یا متلاشی شده باشد جایز نیست امّا اگر میّت بدون نماز دفن شده باشد نبش جایز نیست بلکه بر قبر نماز خوانده می شود..

(بهجت:) ولی أحوط این است که اگر موجب هتک و بی احترامی میّت شود نبش قبر نشود و اگر برهنه دفن شده باید ملاحظه کنند که کفن کردن مهمتر است یا نبش قبر نکردن و هر کدام برای میّت اهمیت بیشتری دارد رعایت نمایند.. [مورد سوم در رساله آیت اللّه مکارم نیست] (15) (سیستانی:) که مهمتر از نبش قبر باشد..

(16) و (17) – [مورد چهارم و پنجم در رساله آیت اللّه بهجت نیست] (18) (زنجانی:) از شکافتن قبر کمتر نیست.. (19) (مکارم:) البته معلوم است بچه مدت کمی بعد از مادر ممکن است زنده بماند..

[مورد ششم در رساله آیت اللّه بهجت نیست] (20) (بهجت:) چهارم:.. (21) – [عبارت «یا سیل او را ببرد» در رساله آیت اللّه مکارم نیست] (22) (بهجت:) یا بخواهند میّت را به مشاهد مشرفه منتقل کنند اگر چه وصیت به این مطلب نکرده باشد بنا بر اظهر. [پایان مسأله] (23) (اراکی:) ولی باید.. (زنجانی:) ولی احتیاط مستحب آن است که..

(گلپایگانی، صافی:) ولی احتیاط لازم آن است که..

(24) (خوئی، تبریزی، زنجانی:) [و] نهم: آن که میت را بخواهند به مشاهد مشرفه نقل نمایند بخصوص اگر وصیت کرده باشد.

(صافی:) [و] نهم: آن که میت را بخواهند به یکی از مشاهد مشرفه نقل کنند که جواز در این صورت نیز مشروط به این است که نبش باعث هتک میّت نشود.

(فاضل:) [و] نهم: اگر میت وصیت کرده که جنازه اش را قبل از دفن به مشاهد مشرفه منتقل کنند و عمداً یا به هر جهتی بر خلاف وصیت او عمل شده جایز بلکه واجب است قبر را نبش و جنازه را به محل مورد وصیت منتقل کنند، مگر این که بدن فاسد شده باشد یا نبش مستلزم هتک باشد، و در غیر این صورت نبش قبر جهت حمل به مشاهد مشرفه خلاف احتیاط است هر چند وصیت کرده باشد.

(سیستانی:) هشتم: آن که میت وصیّت کرده باشد که او را به مشاهد مشرّفه نقل نمایند، چنانچه نقل دادن او محذوری نداشته باشد ولی عمداً یا از روی جهل یا فراموشی در جایی دیگر دفن شده باشد می توانند در صورتی که موجب هتک حرمتش نشود و محذور دیگری نداشته باشد قبر او را نبش کرده و بدنش را به مشاهد مشرّفه نقل دهند بلکه در این فرض، نبش و نقل واجب است.

مسائل از 664 تا 1045 اختصاصی

اشاره

(مکارم:) مسأله 600 هر گاه کسی وصیت کند بدن او را در جای معینی دفن کنند و به وصیت او عمل نکنند و در جای دیگری دفن شود، جایز نیست قبر او را نبش کنند و به جای مورد وصیّت انتقال دهند.

(مکارم:) مسأله 601 هر گاه کسی وصیت کند که بعد از دفن، قبر او را نبش کرده و بدن او را به مشاهد مشرّفه یا نقطه دیگر ببرند، عمل به چنین وصیتی مشکل است.

(مکارم:) مسأله 602 تأخیر دفن میّت در صورتی که موجب هتک و توهین او باشد جایز نیست.

لینک کوتاه مطلب: http://goo.gl/PQhxIi

*- ضمنا شما می توانید از اینجا مشترک خبرنامه سایت شوید و جدید ترین مطالب را دریافت کنید.

ویژه نامه احکام اموات

کلید: احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر ر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبر احکام نبش قبراحکام نبش قبر علت حرام بودن نبش قبر[/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]