احکام شرعی صید ماهی
فهرست این نوشتار:
احکام شرعی صید ماهی
2-نکته: منظور از فَلس، همان پولک است که روی پوست برخی از ماهیان می‌باشد. ماهی حلال آن ماهی است که فلس داشته باشد، خواه فلس آن کم باشد یا زیاد، کوچک باشد یا درشت؛ ولی فلسهای ذرّه بینی و مانند آن، که مردم به آن فلس نمی‌گویند، ارزشی ندارد؛ شرط است ماهی را زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، پاک و حلال است.
3- وصل کردن برق به آب و کشتن ماهی ها در آب برای صید ماهی صحیح نیست، ماهی که با برق، کشته شده و روی آب آمده و بعد جمع آوری می شود، خوردنش جایز نیست.
[صید ماهی فَلس دار و بی فلس]
مسأله 2615 اگر ماهی فَلس دار را زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، پاک و خوردن آن حلال است و چنانچه در آب بمیرد پاک است ولی خوردن آن حرام می‌باشد (1) و ماهی بی فلس را اگر چه زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد حرام است (2).
(1) (گلپایگانی)، (صافی): ولی اگر دامی در آب برای صید ماهی نصب کنند و ماهی بعد از به دام افتادن، در آب بمیرد، حلیّت آن بعید نیست اگر چه أحوط، ترک ِ خوردن آن است..
(خوئی)، (فاضل)، (زنجانی): مگر این که در تور ماهیگیر در آب بمیرد که در این صورت خوردنش حلال است..
(تبریزی): ولی اگر در تور ماهیگیری در آب بمیرد خوردنش حلال است..
(نوری): ولی اگر دامی در آب برای صید ماهی نصب کنند و ماهی بعد از اینکه به دام افتاد، در آب در داخل دام بمیرد، حلال بودن آن خالی از قوت نیست هر چند أحوط، ترک خوردن آن است.. (2) (بهجت): و فلس، همان پولکهایی است که روی پوست ماهی می‌باشد.
(سیستانی): مسأله اگر ماهی‌ای که در اصل خلقتش فلس دار باشد هر چند از جهت عارضی فلس از او جدا شده باشد زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، پاک و خوردن آن حلال است. و چنانچه در آب بمیرد پاک است ولی خوردن آن حرام می‌باشد، هر چند با وسیله‌ای مانند زهر بمیرد مگر این که در تور ماهیگیر در آب بمیرد که در این صورت خوردنش حلال است و ماهی بی فلس را اگر چه زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد حرام است.
(مکارم): مسأله ماهی حلال آن ماهی است که فلس داشته باشد، خواه فلس آن کم باشد یا زیاد، کوچک باشد یا درشت؛ حتّی ماهیانی که فلس آنها سست است و در دام می‌ریزد، حلال است ولی فلسهای ذرّه بینی و مانند آن، که مردم به آن فلس نمی‌گویند، فایده‌ای ندارد؛ اگر ماهی را زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، پاک و حلال است، حتّی اگر در دامی که در آب باشد بمیرد، آن نیز حلال است.
[ اگر ماهی از آب بیرون بیفتد]
مسأله 2616 اگر ماهی از آب بیرون بیفتد، یا موج آن را بیرون بیندازد، یا آب فرو رود (1) و ماهی در خشکی بماند (2) چنانچه پیش از آن که بمیرد، با دست یا به وسیله دیگر کسی آن را بگیرد، بعد از جان دادن حلال است (3).
(1) (بهجت): اگر ماهی بیرون از آب بیفتد، یا آب فرو رود..
(2) (مکارم): یا بر اثر جذر و مدّ دریا در خشکی بماند و بمیرد، حرام است، ولی..
(3) (سیستانی): و اگر قبل از گرفتن بمیرد، حرام است.
[لازم نیست صیاد مسلمان باشد]
مسأله 2617 کسی که ماهی را صید می‌کند، لازم نیست مسلمان باشد و در موقع گرفتن، نام خدا را ببرد (1) ولی مسلمان باید بداند که آن را زنده گرفته و در خارج آب مرده.
(1) (گلپایگانی)، (صافی): بقیّه مسأله ذکر نشده.
(خوئی)، (تبریزی): ولی مسلمان باید گرفتن آن را دیده باشد یا از راه دیگری یقین داشته باشد که زنده از آب گرفته شده است.
(بهجت): ولی مسلمان باید بداند یا اطمینان داشته باشد که آن را زنده گرفته‌اند و در خارج آب مُرده است.
(نوری): ولی مسلمان باید بداند شرایطی که برای حلال بودن در مسأله [2615] گفته شد درباره آن مراعات شده است تا بتواند از آن استفاده کند.
(مکارم): ولی باید معلوم باشد آن را زنده از آب گرفته، یا بعد از افتادن در دام جان داده است.
(سیستانی)، (زنجانی): ولی ((سیستانی): مسلمان (زنجانی): انسان) باید ببیند یا از راه دیگری اطمینان داشته باشد که او را زنده از آب گرفته یا آن که در تور او در آب مُرده است.
[ماهی مرده‌ای که معلوم نیست ]
مسأله 2618 ماهی مرده‌ای که معلوم نیست آن را زنده از آب گرفته‌اند یا مرده (1) چنانچه در دست مسلمان باشد (2)، حلال است و اگر در دست کافر باشد، اگر چه بگوید آن را زنده گرفته‌ام، حرام می‌باشد (3).
(1) (زنجانی): چنانچه از ممالک غیر اسلامی آورده باشند حرام است و اگر از بازار مسلمانان یا سرزمین اسلامی تهیّه شده یا از این جاها به ممالک غیر اسلامی منتقل شده باشد اشکال ندارد.
چنانچه در مسأله [95] و [مسأله اختصاصی 96، در جلد اوّل] گذشت، ولی اگر انسان بداند که ماهی از ممالک غیر اسلامی بدون تحقیق وارد بازار مسلمانان یا سرزمین اسلامی شده، حرام می‌باشد.
(2) (صافی): و با آن معامله ماهی حلال بنماید..
(سیستانی): و در آن تصرفی می‌کند که دلیل بر حلال بودن آن است مانند فروختن یا خوردن.. (3) (گلپایگانی)، (صافی)، (نوری): مگر آنکه یقین حاصل شود یا دو شاهد عادل شهادت دهند که راست می‌گوید.
(سیستانی): مگر آن که انسان اطمینان کند که او را زنده از آب گرفته یا آن که در تور او در آب مرده است. (بهجت): مگر آن که از حرف او یا از راه دیگر علم یا اطمینان حاصل شود.
(مکارم): مسأله اگر ماهی از بازار مسلمانان یا از دست مسلمانی گرفته شود، حلال است، هر چند معلوم نباشد آن را زنده از آب گرفته‌اند یا نه و جستجو نیز لازم نیست، ولی اگر از کافری گرفته شود و معلوم نباشد ماهی زنده از آب گرفته شده یا زنده به دام افتاده یا نه، حرام است.
(فاضل): مسأله در صید ماهی، لازم نیست صیّاد مسلمان باشد و اگر ماهی در تور یا وسیله دیگر صیّادی در داخل آب هم بمیرد حلال است. با توجّه به نحوه صیّادی فعلی که اطمینان حاصل می‌شود که ماهی در تور و وسایل صیّادی مرده است، ماهی فلس دار موجود در بازارهای مسلمانان و حتّی کشورهای غیر مسلمان حلال است.
[خوردن ماهی زنده]
مسأله 2619 خوردن ماهی زنده اشکال ندارد.
(گلپایگانی)، (صافی): مسأله بنا بر احتیاط باید از خوردن ماهی زنده خودداری کرد، هر چند حلّیت آن بعد از گرفتن بعید نیست.
(خوئی)، (تبریزی): مسأله خوردن ماهی زنده جایز است و أولی خودداری کردن است.
(سیستانی): بقیّه مسأله ذکر نشده.
(زنجانی): ولی بهتر است از خوردن آن خودداری کنند.
(بهجت): مسأله خوردن ماهی زنده، بنا بر أحوط جایز نیست.
(مکارم): مسأله خوردن ماهی های کوچک زنده اشکال دارد، مگر برای درمان در مقام ضرورت.
[ماهی زنده را بریان کنند]
مسأله 2620 اگر ماهی زنده را بریان کنند، یا در بیرون آب پیش از جان دادن بکشند، خوردن آن اشکال ندارد (1).
این مسأله، در رساله آیت اللّه (بهجت) نیست
(1) (گلپایگانی)، (صافی): احتیاط آن است که از خوردن آن خودداری نمایند اگر چه حلیت آن بعید نیست.
(خوئی)، (سیستانی)، (تبریزی): خوردنش جایز است ((خوئی)، (تبریزی): ولی أولی آن است که از خوردن آن خودداری نمایند).
(زنجانی): خوردنش جایز است ولی بهتر است آن را نخورند.
[اگر ماهی را بیرون آب دو قسمت کنند]
مسأله 2621 اگر ماهی را بیرون آب دو قسمت کنند و یک قسمت آن در حالی که زنده است در آب بیفتد (1) خوردن قسمتی را که بیرون آب مانده اشکال ندارد (2).
این مسأله، در رساله آیت اللّه (بهجت) نیست
(1) (مکارم): و بمیرد.. (2) (خوئی)، (سیستانی)، (تبریزی): خوردن قسمتی را که بیرون آب مانده جایز است ((خوئی)، (تبریزی): و احتیاط مستحب ّ آن است که از خوردن آن خودداری کنند).
(گلپایگانی)، (صافی): بنا بر احتیاط واجب قسمتی را که بیرون آب مانده نباید خورد.
(زنجانی): بنا بر احتیاط قسمتی را که بیرون آب مانده، نباید خورد.
(مکارم): اشکال دارد.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
مسأله اختصاصی
(مکارم): مسأله 2255 میگو که آن را روبیان نیز می گویند، از حیوانات آبی حلال است، ولی ماهی سمنقور که از حشرات خشکی است و نام ماهی بر آن نهاده‌اند، حرام است، مگر برای درمان در مقام ضرورت.
- توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
مطابق نظر آيت الله خامنه اي
س: اين كه گفته مىشود ماهى جهت حلال شدن بايد بيرون از آب جان دهد آيا شامل موارد ذيل مىشود؟
الف: آن را صيد كرده و داخل پلاستيك انداخته سپس جان بدهد.
ب: آن را صيد نموده و زنده به سيخ كشيده و روى آتش قرار دهيم.
ج: آن را با ضربهاى بى حس كرده و شكم آن را پاره كرده و مشخص نشود كه از بى آبى جان داده يا پاره كردن شكم.
د: سر آن قبل از جان دادن بريده شود.
هـ : ماهى هاى كنار ساحل كه بعد از وقوع جزر دريا به صورت مرده و زنده افتاده اند.
ج) در مورد اول اگر داخل پلاستيك آب نباشد، در فرض سؤال حلال است و ماهى هايى كه بيرون آب افتاده و قبل از آنكه كسى آنها را زنده بگيرد مرده‌اند، حرام هستند.
اما بقيه اقسامى كه در سؤال آمده، اشكال ندارد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.
کشتن و صید ماهی با برق
اگر ماهى‌ها را بعد از صید در ظرف آبی انداخته و با استفاده از جریان برق، آنها را بکشیم، آیا خوردن آنها حلال خواهد بود؟
پرسش
با سلام؛ تغذیه‌فروشى ماهى را از حوضچه گرفته و در ظرف آب مى‌اندازد و با اتصال برق آن را کشته و سپس طبخ مى‌نماید. لطفاً نظر مراجع عظام تقلید را بیان فرمایید آیا خوردن این ماهى جایز است؟ با تشکر
پاسخ:
با توجه به این که ماهی در آب جان داده؛ خوردن آن جایز نیست.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
مطابق نظر آيت الله خامنه اي
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
در فرض سؤال جایز نیست.
مطابق نظر آيت الله سيستاني
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
خیر (جایز نیست)
آيت الله صافي گلپايگاني
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
در فرض سؤال که ماهی در آب جان داده خوردنش حلال نیست.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
اشکال دارد، مگر این که بیرون از آب بمیرد.
آيت الله نوري همداني
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
در فرض سؤال اگر ماهی در آب بمیرد، خوردن آن اشکال دارد.
منبع: سایت هدانا به نقل از اسلام کوئست.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
سؤال 1218 ـ آیا صید براى سرگرمى و خوشگذرانى جایز است؟
جواب: جایز نیست، تنها براى نیاز شخصى یا براى کسب و کار جایز است.
سؤال 1219 ـ آیا در صید ماهى لازم است صیّاد، مسلمان باشد؟
جواب: لازم نیست، صید کافر هم حلال است; قبله و بسم اللّه نیز در آن شرط نیست.
سؤال 1220 ـ اگر ماهى در تور بمیرد براى حلّیّت آن کافى است، یا باید آن را از آب خارج کنند و در خارج آب بمیرد؟
جواب: هر دو حلال است.
سؤال 1221 ـ ماهیانى در دریا وجود دارد، از جمله کوسه ماهى، که آنها را صید مى کنند و گوشت آنها را مصرف مى نمایند، بدن آنها پولک(فلس) دارد; ولى با چشم غیر مسلّح دیده نمى شود. حکم شرعى این گونه ماهیان چیست؟
جواب: پولک باید با چشم عادى دیده شود.
سؤال 1222 ـ آیا خوردن گوشت صید لهوى حرام است؟
جواب: حرام نیست; ولى عمل صید کردن لهوى حرام است.
سؤال 1223 ـ ملاک لهوى بودن صید چیست؟ آیا صید ماهى از باب تفریح، لهوى محسوب مى شود؟
جواب: هرگونه صید تفریحى که مورد نیاز براى زندگى شخصى یا تجارت یا امثال آن نباشد، لهوى محسوب مى شود.
> استفتائات جلد 2 > احکام صید
خوردن ماهی و میگو در رستورانهای خارج کشور
پرسش : می خواستم بپرسم حکم خوردن ماهی و میگو در رستورانهای خارج کشور چیست؟ و اینکه می توانیم ماهی یا میگو را از فروشگاهای غیر اسلامی خریداری کنیم؟
پاسخ : اگر ماهی پولک دار باشد اشکالی ندارد و خوردن میگو نیز جایز است.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی.
مطابق نظر آيت الله سيستاني
مسئله162ـ در حلّیّت گوشت هر ماهی دو شرط باید رعایت شود :
اوٌل: ماهی باید پولک داشته باشد.
دوم: مسلمان بداند و یامطمئن باشد که ماهی زنده از آب بیرون آورده شده است و یا آن ، در تور ماهیگیری مرده است و در حلیت ماهی ، مسلمان بودن صیاد شرط نیست هم چنان که در تذکیه ماهی بسم الله گفتن لازم می باشد. پس اگر کافری ماهیی بگیردو آنرا زنده از آب بیرون آورد و یا در تور و سبد صید بمیرد و ماهی فلس و پولک دار باشد خوردن آن حلال است .و مسلمان میتواند در مورد شرط نخست ، ماهی را خود، به طور مستقیم ببیندهرگاه در پیش او قرار دارد و یا اسم آن ،در لیست ماهی های پولک دارآمده باشد. (3)
و اماشرط دوم: ظاهراًدر همه کشورها تحقق دارد و آنگونه که می گویند همه صیادان ، ماهی را زنده بیرون می آورند و یا آنها در تور ماهیگیر می میرند.بنابر این ،گوشت ماهی را می توان از کافری گرفت و خورد همانگونه که میشد از مسلمانی گرفت اعم از آنکه کنسرو باشد و یا جز آن. (4)
منبع: سایت هدانا برگرفته از کتاب فقه برای غرب نشینان، آیت الله العظمی سیستانی.
لینک کوتاه مطلب: https://goo.gl/IgIAiU
ویژه نامه احکام خوردن و آشامیدن
- احکام شکار کردن با سگ شکاری
- احکام شکار کردن با اسلحه
- مستحبات و مکروهات ذبح حیوانات
- احکام نحر کردن شتر
- ذبح شرعی حیوانات چگونه است
- سر بریدن و تذکیه حیوان حرام گوشت
کلید: احکام شرعی صید ماهی احکام شرعی صید ماهی احکام شرعی صید ماهی احکام شرعی صید ماهی احکام شرعی صید ماهی احکام شرعی صید ماهی احکام شرعی صید ماهی احکام شرعی صید ماهی احکام شرعی صید ماهی احکام شرعی صید ماهی احکام شرعی صید ماهی احکام شرعی صید ماهی احکام شرعی صید ماهی حکم کشتن ماهی زنده بعد از صید در چه صورت ماهی صید شده حلال است حکم ماهی مرده در آب ضربه زدن به سر ماهی کشتن ماهی بیرون آب سر بریدن ماهی زنده کشتن ماهی زنده کشتن ماهی در بیرون از آب با ضربه اگر ماهی در آب بمیرد حکمش چیست حکم کشتن ماهی صید ماهی با قلاب صید ماهی با تور صید ماهی کپور با قلاب صید ماهی تن صید ماهی بزرگ صید ماهی شیر شکار ماهی با قلاب ماهیگیری
سلام. وقت بخیر
حکم صید کردن ماهی بوسیله تیر و کمان چیه؟
در این روش ابتدا طعمه به کنار رودخانه یا دریاچه ریخته میشه تا ماهیان جذب بشن، سپس صیاد به وسیله ی کمان، تیر بلند و مخصوصی رو به داخل آب پرتاب میکنه و از بدن ماهی عبور میکنه، سپس نخ انتهای تیر رو میکشن و ماهی رو از آب خارج میکنن..
آیا این روش صید و خوردن این ماهی حلاله؟
سلام علیکم
در صورتى كه خارج از آب بميرند مانعى ندارد. یعنی بیرون بیاورند و بیرون آب بمیرد، حلال است.
وفقکم الله لکل الخیر