وبگاه پاسخگویی به سوالات دینی هدانا

آیا وام بانکی خمس دارد

آيا به سرمايه اى كه از بانك به عنوان قرض الحسنه دريافت مى شود، خمس تعلق مى گيرد؟

14

آیا وام بانکی خمس دارد

فهرست این نوشتار:

آیا وام بانکی خمس دارد

در نوشتار قبل حکم خمس قرض مطرح شد از اینجا مطالعه نمایید.

خمس وام بانكى

پرسش 93 . آيا به سرمايه اى كه از بانك به عنوان قرض الحسنه دريافت مى شود، خمس تعلق مى گيرد؟
همه مراجع: آن مقدار از وام كه اقساط آن تا آخر سال خمسى (از درآمد كسب) پرداخته شود، خمس دارد.

تبصره 1. سود حاصل از وام ـ چنانچه از مخارج سال زياد بيايد ـ خمس دارد.
تبصره 2. اگر به سرمايه مزبور نياز داشته باشد، حكم سرمايه مورد نياز را پيدا مى كند كه در جاى خود ذكر شده است.

خمس وام ازدواج

پرسش 94 . آيا وام ازدواج، خمس دارد؟
همه مراجع: چنانچه اقساط وام را در سال هاى آينده دريافت كنند، خمس ندارد.

تبصره 1. چنانچه اين وام تا بعد از پرداخت اقساط آن پس انداز شود، به آن خمس تعلق مى گيرد.
تبصره 2. به سود حاصل از وام مزبور ـ چنانچه تا سر سال خمسى زياد بيايد ـ خمس تعلق مى گيرد.

خمس وام دانشجويى

پرسش 95 . آيا به وام دانشجويى، خمس تعلق مى گيرد؟
همه مراجع: چنانچه اقساط وام را در سال هاى آينده دريافت كنند، خمس ندارد.[3]

تبصره 1. چنانچه اين وام تا بعد از پرداخت اقساط آن پس انداز شود، به آن خمس تعلق مى گيرد.
تبصره 2. به سود حاصل از وام مزبور ـ چنانچه تا سر سال خمسى زياد بيايد ـ خمس تعلق مى گيرد.

  • [1].امام، استفتائات، ج1، س165؛ خامنه اى، اجوبة، س 867؛ سيستانى، توضيح المسائل، م 1757؛ صافى، جامع الاحكام، ج 1، س 727؛ بهجت، توضيح المسائل، م 1379؛ مكارم، استفتائات، ج 1، س 311؛ تبريزى، صراط النجاة، ج 1، س 1389؛ نورى، استفتائات، ج 2، س 332؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 843؛ توضيح المسائل مراجع، م 1788؛ وحيد، توضيح المسائل، م 1796.
  • [2]. امام، استفتائات، ج 1، س 165؛ خامنه اى، اجوبة، س 867؛ مكارم، استفتائات، ج 1، س 311؛ بهجت، توضيح المسائل، م 1379؛ تبريزى، صراط النجاة، ج 1، س 1389؛ صافى، جامع الاحكام، ج 1، س 727؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 843؛ سيستانى، توضيح المسائل، م 1757؛ نورى، استفتائات، ج 2، س 332؛ دفتر: وحيد.
  • [3]. امام، استفتائات، ج 1، س 165؛ خامنه اى، اجوبة، س 867؛ مكارم، استفتائات، ج 1، س 311؛ بهجت، توضيح المسائل، م 1379؛ تبريزى، صراط النجاة، ج 1، س 1389؛ صافى، جامع الاحكام، ج 1، س 727؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 843؛ سيستانى، توضيح المسائل، م 1757؛ نورى، استفتائات، ج 2، س 332؛ دفتر: وحيد.(احكام خمس،پرسمان).

مطابق نظر آيت الله خامنه اي

مطابق نظر آيت الله خامنه اي

س72: كسی كه از بانكی وام می‌گیرد و بانك نیز پس از اعطاء وام مبلغی را در حساب گیرنده وام مسدود می‌كند تا زمان تسویه حساب كامل كه اكثراً بیش از یك سال طول می‌كشد آیا به اینگونه وجوهی كه بیش از یك سال مسدود بوده خمس تعلّق می‌‌گیرد یا نه؟

ج) اگر آن مبلغ مسدود شده از درآمد سال او باشد، پس از فرا رسيدن سال خمسی مشمول خمس می‌شود و وقتی كه آن قابل وصول شد، خمس آن را بپردازد.

 

س89: دولت به كسانی كه وام خرید خانه از بانك مسكن گرفته‌اند و الگوی مصرف را رعایت كرده باشند (زیر 75 متر) مبلغی را در سال به عنوان سوبسید (یارانه) پرداخت می‌كند. آیا به این مبلغ خمس تعلّق می‌گیرد یا نه؟

ج) خمس ندارد.

مبلغ كسر شده از حقوق بابت ضمانت س17: من ضامن فردی در یك وام بانكی هستم. وی پس از پرداخت چند قسط، سایر اقساط را نپرداخته و به همین دلیل اقساط وامش از فیش حقوقی بنده كسر گردیده است: الف: اگر وی مبالغ كسر شده از فیش حقوقی مرا پس از سال خمسی به من بپردازد، با توجه به این‌كه مبالغ كسر شده از فیش حقوقی‌‌ام، قبل از این‌كه به دست بنده برسد به حساب بانك وام دهنده واریز شده است، آیا به آن خمس تعلّق می‌‌گیرد؟ ب: اگر بنده برای خودداری از پرداخت هزینه‌‌های اضافی (سود وام)، سایر اقساط را یك‌جا به بانك بپردازم و وام گیرنده مبالغ كسر شده از فیش حقوقی مرا پس از سال خمسی به من بپردازد، آیا به آن خمس تعلّق می‌گیرد؟

ج) در فرض سؤال مبالغ كسر شده از فيش حقوقی شما كه پس از سال خمسی، به دست شما می‌رسد در همان زمان دريافت بايد خمس آن را بپردازيد.

 

س22: خانه‌‏ای دارم که دارای وام قسط بندی شده است و مالک محلی تجاری هستم که در آن کاسبی می‏‌کنم و برای عمل به وظیفه شرعی‏‌ام، سال خمسی برای خود تعیین کرده‌‏ام، امیدوارم لطف فرموده و مرا از پرداخت خمس آن خانه معاف کنید. ولی توان پرداخت خمس محل تجاری را به‌‌‌‌‌صورت قسطی دارم.

ج) خانه‌ای که در آن سکونت داريد در فرض سؤال‏ که نسيه خريداری شده خمس ندارد، ولی پرداخت خمس محل تجاری‏‌تان واجب است، مگر اين‌که با پرداخت خمس، کسب با بقيه، وافی به هزينه زندگی شما نباشد و يا اين‌که کسب با بقيه، کسبِ مناسب با شأن عرفی شما نباشد.

 

س144: اینجانب كارمندی بازنشسته‌ام كه قبل از بازنشستگی با استفاده از وام بانكی و غیربانكی آپارتمانی در مشهد خریداری نموده به این نیت كه پس از بازنشستگی از توفیق همجواری حضرت ثامن‌الحج (علیه السلام) بهره‌مند شوم، همچنین به اتفاق تعدادی از همكاران قطعه‌ زمینی آن هم به‌صورت اقساط از یكی از ملاكین شمال با كاربری مسكونی خریداری نمودیم. پس از بازنشستگی دولت محترم بر اساس قانون، مبلغی به اینجانب پرداخت نمود كه اقساط بانكی آپارتمان مشهد و تمامی بدهی به فروشنده ملك شمال را پرداخت نمودم ولی بابت وام غیر بانكی آپارتمان ماهیانه 75 هزار تومان تا سال‌های آتی می‌بایست بپردازم. از طرفی بحمدالله چون هنوز توان كاری دارم در جای دیگر مشغول هستم. با عنایت به این‌كه اولاً توفیق زندگی در مشهد حاصل نشد و فقط در سال چند بار خود و خانواده و برخی از بستگان از آن استفاده می‌نماییم و ثانیاً قطعه زمین شمال پس از تفكیك با شركا به همان وضع باقی است و توان ساخت و استفاده از آن را ندارم؛ الف: آیا املاك اینجانب مشمول خمس می‌باشد؟ ب: اگر چنین است آیا باید به قیمت خرید محاسبه نمایم و یا قیمت روز؟

ج) الف: اگر شأن شما اقتضا دارد در مشهد نيز خانه داشته باشيد خمس ندارد ولی اگر ساختمان مشهد و ملك ديگر مورد شان عرفی شما محسوب نمی‌شود به مقداری از پول آنها كه از درآمد پرداخت كرده‌ايد، خمس تعلّق گرفته است. ب: در فرض سؤال اگر برای ترقّی قيمت و سود بردن خريداری نشده باشد بر فرض تعلق خمس تا نفروخته‌ايد، به قيمت خريد خمس دارد و در صورت فروش تفاوت قيمت خريد و فروش، جزو درآمد سال فروش محسوب می‌شود که اگر تا سر سال خمسی صرف در مؤونه نشود، متعلّق خمس است.

 

س176: چند سال پیش از بانک وام گرفته و آن را به مدت یک سال به حساب بانکی‏‌ام واریز کردم، و بدون آن‌كه موفق به استفاده از آن وام شوم، هر ماه قسط آن را می‏‌پردازم، آیا به این وام، خمس تعلّق می‏‌گیرد؟

ج) خمس آن مقدار از وام مزبور که اقساط آن را تا سر سال خمسی از منفعت کسب خود پرداخت کرده‏‌ايد، واجب است.

 

س193: من از بانک مقداری وام گرفتم که وقت پرداخت آن بعد از تاریخ سال خمسی‏‌ام فرا می‏‌رسد و می‏‌ترسم که اگر آن مبلغ را امسال نپردازم، سال آینده قادر به ادای آن نباشم، تکلیف من هنگام رسیدن سال خمسی‌ام در رابطه با پرداخت خمس چیست؟

ج) اگر درآمد سال را پيش از پايان آن در پرداخت قرض خود مصرف کنيد و قرض هم برای افزايش سرمايه نباشد، خمس ندارد، ولی اگر قرض برای افزايش سرمايه باشد و يا قصد پس‌‌انداز درآمد سالانه را داشته باشيد، پرداخت خمس آن بر شما واجب است.

 

س194: اگر وامی دریافت كنیم و قسط‌های آن سال‌های متمادی طول بكشد آیا قسط‌های پرداخت شده در هر سال خمس دارد؟

ج) اگر وام برای مؤونه زندگی بوده و در هر سال خمسی از درآمد همان سال ادای دَيْن كرده‌ايد، اقساط پرداختی مشمول وجوب خمس نيست، آری اگر خود وام موجود باشد به مقداری که از راه درآمدِ کار قسط آن را پرداخته مشمول وجوب خمس است.

اجوبه الاستفتائات .

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.


طبق نظر آيت الله مكارم شيرازي

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

. خمس وام : وام خمس ندارد مگر مقدارى كه اقساط آن پرداخت شده و معادل آن تا پايان سال خمسى موجود باشد.

محاسبه خمس وام صندوق های خانوادگی

پرسش :در وام قرض الحسنه ی صندوق های فامیلی که اعضاء آن هر ماه پولی می دهند و در همان ماه قرعه کشی شده و به یک نفر وام داده می شود؛ سوال این است زمانی که وام به اسم فرد در آمد، خمس پول هایی را که از شروع قرض الحسنه تا آن ماه می داده را باید بدهد؟ به عنوان مثال ماه پنجم وام را گرفته و هر ماه صد هزار تومان میداده است.آیا باید خمس این پانصد هزار تومان را بدهد؟
پاسخ :آن مقدار از وام که متعلق به خود اوست و قبلا در صندوق برای خودش پس انداز شده است در صورتی که سر سال خمسی قابل وصول نبوده باشد، جزء در آمد سال وصول وام محسوب می شود که اگر تا سال خمسی مصرف نشود مشمول خمس است (در صورتی که سر سال خمسی، پس انداز مزبور قابل وصول بوده، باید خمس آن را فورا بپردازد) و آن مقدار از وام که به او داده اند و جنبه قرض الحسنه دارد به مقداری که اقساطش پرداخت شده و معادلش تا سال خمسی موجود است، خمس دارد.

خمس سود وام دریافتی

پرسش :گفته شده اگر وامی را اخذ نموده و تا سال خمسی آن را مصرف نکنیم می بایست به اندازه اقساط واریز شده خمس را پرداخت نماییم. سوال اینجاست که اقساط پرداختی در ماه های اول صرفاً مربوط به سود آن وام است و از خود پول چیزی کم نشده است. مثلاً اگر ده میلیون وام گرفته و باید یازده میلیون پرداخت کنیم، در ماه های ابتدایی اقساط آن یک میلیون سود پرداخت شده و چیزی از اصل وام کم نشده است. آیا با این فرض باید خمس اقساط پرداختی را حساب و پرداخت نماییم؟
پاسخ :آنچه مربوط به سود بوده باشد خمس به آن تعلق نمی گیرد و غیر آن مشمول خمس است.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی.

مطابق نظر آيت الله سيستاني

مطابق نظر آيت الله سيستاني

پرسش: یک مشکل مالی داشتم لذا به همین جهت درخواست وام کردم، بعد از مدتی بانک به من مبلغی وام داد در همین روزها موقع خمس من بود، آیا باید خمس وام را بدهم؟

پاسخ: خمس ندارد.

۸پرسش: من کم کم خانه ای را ساختم ولی به علت داشتن قرضهای فراوان و اقساط وام آن را اجاره دادم تا بتوانم اقساطش را پرداخت کنم و بعدا در آن سکونت کنم، ایا خمس این منزل واجب است؟

پاسخ:

اگر کسی نتواند برای خود مسکن تهیه کند مگر اینکه مبلغی را قرض یا وام بگیرد و با آن مسکن را طی چند سال بنا کند سپس با اجاره دادن مسکن قرضها یا اقساط خود را بازگرداند، پس چنانچه تهیه مسکن مناسب شأن او باشد (به نحوی که بدون آن نسبت به حق خانواده و آینده انها مقصر شمرده شود) خمس ندارد، و در غیر این صورت باید هر سال معادل اقساط پرداختی اصل وام یا قرض مصرف شده از قیمت فعلی خانه خمس داده شود.

پرسش: بانک مبلغ ۵ میلیون تومان برای تهیه مسکن در صورت سپرده گذاری در آن بانک به سپرده گذار وام می دهد :
۱ ـ بانک فقط در صورت سپرده گذاری وام می دهد . حال اینجانب مبلغ دوونیم میلیون تومان در آن بانک سپرده گذاشته ام تا به اینجانب وام دهد تا با آن خانه ای بخرم . سؤال اینجانب این است که آیا با گذشت سال به پول سپرده اینجانب یعنی دوونیم میلیون تومان خمس تعلق میگیرد یا نه ؟ (مبلغ دوونیم میلیون تومان برای تهیه مسکن لازم است .)
پاسخ: خمس دارد .

پرسش: اگر وام قرض الحسنه برای مسکن دریافت کرده باشیم که بعد از گذشت یک سال باید برگردانیم واین پول سودی داشته باشد آیا به اصل وام هم خمس تعلق می گیرد یا فقط به سود وام؟

پاسخ: خمس فقط به سود تعلق می گیرد.

۷۴پرسش: آیا وامهایی که مثلا برای خانه پرداخت می شود و در آن فاصله زمانی بین اولین قسط و دریافت وام ۴ سال باشد خمس تعلق می گیرد ؟


پاسخ: آن مقدار از وام را که پرداخت کرده ودر سر سال خمسی باید خمس آنرا بدهد و در صورتی که وام را در زندگی صرف کرده خمس آن لازم نیست .

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.

حتما بخوانيد 

*- ويژه نامه احكام خمس

نظر مخاطبان درباره این مطلب:

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط سایت هدانا منتشر خواهد شد.

با توجه به حجم سوالات، به سوالات تکراری پاسخ داده نمی شود لطفا در سایت «سرچ» کنید.

14 نظرات
  1. ساجدی می گوید

    با سلام.بنده از بانک وام گرفته ام و وام را در بانک سپرده گذاری کرده ام تا قسمتی از قسط وام را از این طریق پرداخت کنم . آیا اصل وام و سود سپرده وام خمس دارد ؟

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      اگر سال خمسی شما فرا برسد و اقساط وام را نپرداخته باشید خمس ندارد و اگر اقساط وام را از درآمد پرداخت کرده باشید به مقداری که قسط داده اید و وام در حساب شما در سال خمسی موجود هست باید خمس آن را پرداخت کنید.
      وفقکم الله لکل خیر

  2. میلاد می گوید

    در خرید خانه ای در مشهد در حد یک پنجم مبلغ اون خانه با یکی از اعضا خانواده شریک شدم خودم خونه ندارم و خونه پدرم زندگی میکنم البته اون مبلغ بخشيش وام هست که در حال حاضر هم دارم قسط اونو میدم.(تا دوسال دیگه).سال خمسي ندارم آیا باید خمس اون مبلغی که بابت خانه دادم را بپردازم یا خمس نداره؟
    (آقای خامنه ای)

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      وامی که هنوز اقساط آن را پرداخت نکرده اید و استفاده نشده باشد، خمس ندارد.
      درباره منزل، ضمناًجهت آگاهی از میزان خمس اموالتان و چگونگی محاسبه آن، به دفتر مقام معظم رهبرى «دام ظله» يا يكى از وكلاى مسلم ايشان در امر وجوهات شرعيه مراجعه نماييد.‏
      ـ همچنين می‌توانيد در ساعات كارى (صبح و بعد از ظهر) با بخش وجوهات دفتر قم (۳۷۱۱۲۲۳۰ – ۰۲۵) یا دفتر تهران (۶۴۴۱۲۵۳۵ ـ ۰۲۱) تماس گرفته و از آنان راهنمايى بگيريد.
      وفقکم الله لکل الخیر

  3. سحر می گوید

    باسلام،خانمی هستم خانه دار،مبلغ۵میلیون ت هدیه را در بانک گذاشته و۵ت وام گرفته،همینطور تا به ۴۵ت رسیده،اقساط راهم شوهرم میدهند یا خودم گاهی از پولایی که شوهرم بهم میده،خواستم ببینم خمس این پول چجوری حساب میشه

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      مرجع تقلید را باید مشخص نمایید.
      وفقکم الله لکل الخیر

      1. سحر می گوید

        آیت الله مکارم شیرازی

        1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

          سلام علیکم
          برای توضیحات تکمیلی با این شماره تماس حاصل فرمایید.
          ۳۷۱۰۲۰-۰۲۵ دفتر حضرت آیت الله مکارم شیرازی.
          وفقکم الله لکل الخیر

  4. رش س می گوید

    سلام. من زمان مجردی خودم کار کردم و اندوخته ای جمع کردم برای خرید خانه.این اندوخته رو با هزار مصیبت جمع کردم واز هر چیزی لازم داشتم رو اونا چشم بستم تا این پول رو جمع کردم.میخواستم ببینم به این پولم خمس علق میگیره یا نه؟ از طرفی از بانک وام گرفتم به نیت خرید خانه و این پول رو دوباره در بانک سپرده کردم تا وام دیگه ای با مبلغ بالاتر بگیرم .دیقیقا با این وامی که از بانک برمیدارم با کمک خدا خونه میخرم البته با کمک شوهرم .حالا به نظر شما من چیکار باید کنم؟ خمس پسنداز خودم؟ خمس وام اولم؟
    یه سوال دیگه اینکه وضعیت مالی مامان و بابام اصلا اصلا خوب نیس.خدا میدونه با چه وضعیتی صورتشونو سرخ نگه میدارن .حالا من میتونم خمسم رو به مامانم بدم.مامانم مریضن و با این وجود بازم کار میکنن.ممنونم از کمکتون

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      پس انداز حقوق شما خمس دارد، و اگر نتوانید بپردازید می توانید در دفتر مرجع دستگردان کنید و به صورت اقساط بدهید.
      بقیه سوالت شما نیاز به توضیحات است، لطف کنید اگر مقلد آیت الله خامنه ای هستید با شماره زیر تماس حاصل فرمایید:
      واحد سوالات شرعی قم مقام معظم رهبری : ۰۲۵۳۷۷۴۶۶۶۶
      وفقکم الله لکل الخیر

  5. ناشناس می گوید

    با سلام من یه خانم شاغل هستم که بادرآمدی که کسب میکنم در تامین مایحتاج زندگی به همسرم کمک میکنم الان تصمیم گرفتم یه مبلغی از یه صندوق قرض الحسنه وام بگیرم به عنوان یه سرمایه و پس اندازی که پشتوانه ی مالی باشه برای زندگیمون و اقساطش رو با بخشی از حقوقم پرداخت کنم . به عبارتی از یه سری هزینه های ضروری زندگی بزنم تا بتونم پس اندازی داشته باشم . اگه ممکنه شرایط وجوب خمس رو ر مورد این تصمیم برای من بیان بفرمایید.ممنونم

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      ابتدا باید سال خمسی را مشخص کنید که همان تاریخ اولین حقوق و درآمد شماست. بر فرض امروز سال سال خمسی شما باشد. اگر از امروز تا سال بعد در همین روز وام بگیرید، مثلا ۵ میلیون و این وام را تا سال خمسی بعد خرج نکرده باید، در سال بعد چنین روزی به هر مقدار که اقساط این وام را پرداخت کرده باشید، باید خمس وام را بپردازید.
      اما اگر وام را تا قبل از سال خمسی خود یعنی قبل از آمدن سال بعد بگیرید و مصرف کنید، یا اقساط آن را نپرداخته باشید، این وام خمس ندارد.
      وفقکم الله لک لالخیر

  6. سالار می گوید

    سلام.من وام کالا از بانک گرفتم ولی با پولش کار میکنم.این وام حرام است؟اگز خمس انرا پرداخت کنم چی؟ خمس انرا چطور باید پرداخت کنم یعنی باید قسط بدهم و به اندازه قسطم در پایان سال خمس انرا پرداخت کنم؟

    1. مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      وامی که در جهت خاص داده شده است را نمی توان در جای دیگر مصرف کرد و حرام است. ارتباطی هم به خمس ندارد!.
      از اینجا کلیک کنید و بخوانید.
      وفقکم الله لکل الخیر