آيا مهريه خمس دارد
پرسش. آيا مهريه زن خمس دارد؟؛ نظر مراجع عظام تقلید را در ادامه بخوانید.
آيا مهريه خمس دارد
فهرست این نوشتار:
خمس مهريه
پرسش 60 . آيا مهريه زن خمس دارد؟
همه مراجع (به جز بهجت): خير.
آيه اللّه بهجت: چنانچه از مخارج سال زياد بيايد، بنابر احتياط واجب خمس دارد.
خمس و مهريه
پرسش 145 . آيا شخص مى تواند، مهريه اى كه به همسرش بدهكار است، از درآمد سال بپردازد، تا به او خمس تعلق نگيرد؟
همه مراجع: آرى، مى تواند.3
- [1].توضيح المسائل مراجع، م 1754؛ نورى، توضيح المسائل، م 1750؛ خامنه اى، اجوبة، س 861؛ وحيد، توضيح المسائل، م 1762.
- [2]. بهجت، توضيح المسائل، م 1378.
- 3.خامنه اى، اجوبة، س 873؛ نورى، توضيح المسائل، م 1782 و 1783؛ توضيح المسائل مراجع، م 1786 و 1787؛ وحيد، توضيح المسائل، م 1794 و 1795.(احكام خمس،پرسمان).
[خمس مهریه و ارث]
مسأله 1754 مهری را که زن می‌گیرد (1) خمس ندارد. و همچنین است ارثی که به انسان می‌رسد (2). ولی اگر مثلًا با کسی خویشاوندی دوری داشته باشد و نداند چنین خویشی دارد (3)، احتیاط مستحب ّ (4) آن است خمس ارثی را که از او می‌برد، اگر از مخارج سالش زیاد بیاید بدهد.
(1) (خوئی)، (تبریزی)، (صافی): و مالی را که مرد عوض طلاق خلع اخذ می‌نماید..
(2) (اراکی): گرچه احتیاط مستحب ّ است خمس آن را بپردازد..
(3) (خوئی)، (تبریزی)، (فاضل): اگر مثلًا با کسی خویشاوندی داشته و گمان ارث بردن از او نداشته..
(4) (اراکی)، (خوئی)، (تبریزی)، (فاضل)، (صافی): احتیاط واجب..
(مکارم): مسأله اگر از کسی ارثی به او رسد که خویشاوندی دوری با او دارد و اطلاعی از چنین خویشاوندی و انتظاری درباره چنین ارثی نداشته، در اینجا نیز احتیاط واجب آن است که خمس آن را بپردازد.
(بهجت): مسأله مهری را که زن می‌گیرد و ارثی که به انسان از خویشاوندی می‌رسد که نمی‌داند با او خویشاوند است، بنا بر احتیاط واجب اگر از مخارج سالش اضافه آمد، باید خمس بدهد، ولی ارثهای دیگر که از خویشاوندی می‌رسد که می‌داند با او خویشاوند است، اگر چه از مخارج سالش زیاد بیاید خمس ندارد، ولی اگر علم دارد که مورّث خمس مال را نداده، واجب است خمس آن را بدهد.
(زنجانی): مسأله مهری که زن در ازدواج دائم می‌گیرد خمس ندارد ولی بنا بر احتیاط واجب مهری که زن در ازدواج موقّت می‌گیرد اگر از مخارج سالش زیاد بیاید باید خمس آن را بدهد، و ارثی که به انسان می‌رسد خمس ندارد، مگر ارث غیر منتظره باشد که بنا بر احتیاط واجب اگر از مخارج سالش زیاد بیاید خمس آن را بدهد.
(سیستانی): مسأله مهری را که زن می‌گیرد و مالی را که مرد عوض طلاق خُلع می‌گیرد و همچنین دیه‌ای که دریافت می‌شود، خمس ندارد و همچنین است ارثی که بر اساس قواعد معتبر در باب ارث به انسان می‌رسد، و امّا اگر مسلمانی که شیعه است مالی به غیر این راه مانند تعصیب به او به ارث برسد، آن مال از فوائد محسوب می‌شود و خمس آن را باید بدهد و همچنین اگر ارثی به او برسد که توقّع آن را نداشته و از غیر پدر و پسر باشد، احتیاط واجب آن است که خمس آن ارث را اگر از مخارج سالش زیاد بیاید، بدهد.
[ارث مالی که خمس آن داده نشده است]
مسأله 1755 اگر مالی به ارث به او برسد و بداند کسی که این مال از او به ارث رسیده خمس آن را نداده، باید خمس آن را بدهد (1)، و نیز اگر (2) در خود آن مال خمس نباشد ولی انسان بداند کسی که آن مال از او به ارث رسیده، خمس بدهکار است، باید خمس را از مال او بدهد (3).
(1) (خوئی): بنا بر احتیاط واجب خمس آن را بدهد..
(تبریزی): بنا بر أظهر واجب نیست خمس آن را بدهد.. (2) (خوئی): ولی اگر.. (تبریزی): و اگر.. (3) (سیستانی): ولی در هر دو صورت اگر کسی که مال از او به ارث رسیده به دادن خمس عقیده نداشته یا آن که خمس نمی‌داده، لازم نیست وارث خمس واجب بر او را بپردازد.
(زنجانی): باید بگونه ای بدهکاری او را برطرف سازد، خواه از مال میّت بدهد یا از مال خود، خمس را داده و بعد از مال میّت بردارد، یا از مال خود بگونه مجّانی بدهد.
(بهجت): رجوع کنید به ذیل مسأله 1754.
(فاضل): مسأله اگر مالی به ارث به انسان برسد و انسان بداند که مورِّث، خمس بدهکار است مثلًا با حاکم شرع دستگردان کرده و نپرداخته یا مالی را که خمس به آن تعلق گرفته مصرف کرده بدون این که خمس آن را بدهد، اگر آن مال از درآمد همان سال فوت بوده این شخص باید بدهی خمسی او را بدهد و اگر از درآمد سالهای قبل بوده و خمس آن را به علت این که به خمس اعتقادی نداشته نپرداخته است، بر او واجب نیست خمس آن را بدهد هر چند بهتر است خمس آن را بدهد تا متوفّی، عذاب اخروی نداشته باشد.
(مکارم): مسأله اموالی که به عنوان ارث به [انسان] می‌رسد مشمول خمس نیست، مگر این که بداند شخص میّت خمس آن را نداده است و یا این که به خاطر سایر اموالش بدهکار خمس است.
- توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
مطابق نظر آيت الله خامنه اي
س 862: در کتاب «تحریرالوسیله» آمده است که مهریه زن خمس ندارد و فرقی بین مهریه مدت‌دار و بدون مدت گذاشته نشده است، امیدواریم آن را توضیح فرمایید.
ج: در عدم وجوب خمس مهريه فرقى بين مهريه مدت دار و بدون مدت و بين پول نقد و کالا وجود ندارد.
س97: آیا به شیربها و مهریه خانم‌ها خمس تعلّق می‌گیرد؟
ج) مهريه خمس ندارد؛ و شيربها اگر به عنوان هديه باشد، خمس ندارد.
س189: آیا مهریه زن که هر آن امکان مطالبه را دارد در سر سال خمسی برای مرد جزو بدهی حساب می‌شود؟
ج) مهريه را می‌توان از درآمد كسب پرداخت نمود ولی در صورت عدم پرداخت، از درآمد آن سال استثنا نمی‌شود و تمام درآمد متعلّق خمس است.
اجوبه الاستفتائات.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
مسأله 201 ـ به شیربها و مهریه خانم ها خمس تعلق نمى گیرد.
مسأله 202 ـ اگر مهر زن عین خارجى نبوده و چیزى در ذمه شوهرش باشد مثلا مهر او 14 سکه بهار آزادى در ذمه شوهرش باشد، اگر افزایش قیمت پیدا کند مشمول خمس نیست، اما اگر مهر او عین خارجى باشد مثلا دو دانگ از فلان زمین و یا 14 سکه اى که شوهر براى او خریده و یا به او تحویل داده، در آن زمان که مهر او مى گردد، مشمول خمس نیست اما به مازاد قیمت آن در سال بعد خمس تعلق مى گیرد.
خمس دستور مهم اسلامی.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی.
مطابق نظر آيت الله سيستاني
۲۷پرسش: کسیکه مهر به همسرش بدهکار است وقصد پرداخت آن را هم دارد آیا تامیزان مهر به وی خمس تعلق می گیرد اگر عملا مهر را به همسرش نپردازد حکمش چیست؟
پاسخ:
در سال اول ازدواج می تواند مقدار مهر را از در آمدن آن سال استثنا ء کند هر چند نپردازد.
۹۳پرسش: مهریه من شامل سکه طلا می باشد. من چند عدد از آنها را دریافت نموده ام، اگر یک سال خمسی از آن بگذرد در حالی که مهریه می باشد آیا به آن خمس تعلق می گیرد یا نه؟
پاسخ:
مهری را که زن می گیرد، و مالی را که مرد عوض طلاق خلع می گیرد، و همچنین دیه ای که دریافت می شود، خمس ندارد.
و همچنین است ارثی که بر اساس قواعد معتبر در باب ارث به انسان می رسد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.
