آيا سجده فرشتگان بر آدم به منظور پرستش و عبادت بود؟

سجده فرشتگان براى آدم سجده تكريم است نه عبادت، سجده، عبادتى ذاتى نيست، زيرا اگر ذاتاً عبادت بود، هرگز انسان نمى‏توانست سجودى به قصد استهزا، يا به صورت ريا انجام دهد. سجده گاهى پرستش، گاه استهزا، گاه ريا گاهى هم تكريم است. همان طور كه ركوع نيز گاهى براى عبادت و گاهى براى تعظيم و تكريم است.

سجده اگر در موردى نهى فقهى داشت روانيست، اما اين بدان معنا نيست كه سجده عبادت ذاتى است، تا ما بگوييم: «اسجدوا لآدم»، يعنى «اسجدوا الى آدم». پس «اسجدوا» به معناى «اعبدوا» نيست.

خضوع فرشتگان در برابر آدم، نوعى تكريم و بزرگداشت اوست و نظير سجده پدر و برادران يوسف در برابر آن جضرت است: «خَرّوا لَه سُجَدا»(1) كه نوعى تكريم بود. آنچه مخصوص خداست، عبادت است نه سجده. فرشتگان امر خدا ار اطاعت كردند و آدم معلّم آنان بود به دستور خدا، سجده كردند يعنى او را تكريم كردند نه پرستش.

آيه الله جوادى آملى، تفسير موضوعى قرآن ج 6 (سيره پيامبران (ع) در قرآن)

(1) يوسف/ 100

پرسمان